Ilość dwutlenku węgla produkowanego podczas wykonywania różnych czynności i niezbędna ilość świeżego powietrza | ||
Czynność |
Wydychany dwutlenek węgla [l/fi] |
Wymagana ilość świeżego powietrza [mVh] |
Spanie |
i 0-13 |
B17-21 |
Czytanie, oglądanie telewizji |
12-16 |
20-26 |
Prace biurowe |
19-26 |
132-42 |
Sprzątanie mieszkania |
32-43 |
| 55-72 |
Majsterkowanie |
' 55-75 |
1 90-130 |
A by lepiej zobrazować omawiane poję-cia, można się posłużyć przykładem zawilgoconych piwnic. Ich właściciele czekają zazwyczaj na letnie miesiące; aby móc w końcu otworzyć okno i pozbyć się uciążliwej wilgoci. Niestety, wtedy piwnice pozostają nadal wilgotne. Paradoksalnie, skuteczne jest wietrzenie piwnic zimą, kiedy temperatura powietrza jest niska. Ma to bezpośredni związek z opisywanymi wcześniej pojęciami.
Temperatura powietrza w piwnicach nawet latem rzadko przekracza 15°C, wilgotność względna wynosi około 80%. To oznacza, że w każdym metrze sześciennym powietrza jest około 10,5 g pary wodnej. Gdy temperatura na zewnątrz wynosi mniej więcej
do utrzymania zawartej w nim pary wodnej, nie informuje jednak - w bezpośredni sposób - o jej rzeczywistej ilości. Pięćdziesięcioprocentowa wilgotność względna oznacza, że w powietrzu o temperaturze 20°C jest mniej więcej 8,5 g pary wodnej, a w tym o temperaturze 0°C - tylko około 2,5 g.
Czynnikiem wywołującym zmiany jakości powietrza są użytkownicy pomieszczeń. Podczas oddychania człowiek wdycha tlen i wydycha dwutlenek węgla, wydziela wilgoć przez skórę, a także powoduje wzrost jej zawartości w powietrzu poprzez gotowanie, mycie się itp. Podstawową wielkością charakteryzującą jakość powietrza jest zawartość w nim dwutlenku węgla. Nie powinna ona przekraczać 0,1% objętości powietrza (dla porównania naturalne stężenie C02 wynosi 0,03%).
To właśnie utrzymanie zawartości
1 92 murator 6 Ił,#
25°C, a wilgotność względna 50%, w 1 m3 powietrza na zewnątrz budynku jest 11,5 g pary wodnej, a więc o 1 g więcej niż w piwnicy. W ten sposób podczas wietrzenia, czyli wymiany powietrza, zamiast usuwać wilgoć z pomieszczenia, dostarczamy ją. Efekt ten pogłębia się wraz ze wzrostem różnicy temperatury.
Inaczej jest zimą. Wilgotność i temperatura w piwnicy pozostają na podobnym poziomie jak latem, ale temperatura na zewnątrz wynosi około 0°C.
Nawet gdy wilgotność względna na zewnątrz jest bardzo wysoka, na przykład 90%, w powietrzu jest jedynie 4,5 g pary wodnej, a więc o połowę mniej niż w piwnicy. Zatem podczas wietrzenia, które powinno trwać krótko, aby nadmiernie nie wychładzać ścian, możną skutecznie usunąć nadmiar wilgoci, uzyskując pożądany efekt.
dwutlenku węgla na odpowiednim poziomie, czyli usuwanie jego nadmiaru, a nie „wpuszczanie" tlenu, jak zwykło się uważać, jest podstawowym celem wietrzenia pomieszczeń. Ilość tlenu znajdująca się w pomieszczeniu o powierzchni 20 m2 wystarczyłaby -bowiem dla około 200 osób.
Drugim istotnym powodem wietrzenia pomieszczeń jest usuwanie pary wodnej z powietrza i utrzymywanie jego wilgotności względnej na poziomie • od 40 do 60%. Zadanie jest o tyle ważne, że każdy człowiek wydziela do Otoczenia wodę w postaci pary wodnej.
Jej ilość zależy od rodzaju aktywności fizycznej i wynosi od 45 g/h - podczas snu, do 170 g/h - w czasie intensywnej pracy fizycznej.
Duża ilość pary wodnej powstaje także w czasie gotowania i kąpieli. Wydzielają ją również rośliny pokojowe. Szacuje się, że czteroosobowa rodzina produkuje w ciągu dnia od 10 do 15 1 wody.
Długotrwałe przekraczanie dolnej granicy wilgotności względnej powietrza (poniżej 40%) może powodować próbie my z oddychaniem, „drapanie" w gardle oraz sprzyjać elektryzowaniu się przedmiotów. Nieprzekraczalne górnej granicy (powyżej 60%) jest natomiast ważne ze względu na ludzi, ale zapobi< ga też rozwojowi grzybów, pleśni i powstawaniu szkód budowlanych.
Cząstki organiczne obecne na powierzch niach ścian w połączeniu z utrzymującą się przez dłuższy czas wysoką wilgotno^ dą względną (ponad 65%) są doskonałą pożywką dla bakterii odpowiedzialnych za powstawanie pleśni i grzybów. Pewne rodzaje ich zarodników są szkodliwe dla ludzi i mogą prowadzić do alergii oraz przewlekłych chorób dróg oddechowych. Dodatkowym problemem może być wykraplanie się pary wodnej na zimnych powierzchniach ścian sufitów i okien (przegród budowlanych). Wywołane tym długotrwałe zawilgocenie powoduje z jednej strony wzmożony wzrost szkodliwych mikroorganizmów, z drugiej - poważne w skutkach szkody budowlane. Są one widoczne najczęścię w miejscach tak zwanych mostków termicznych, czyli tam, gdzie następuje wzmożona ucieczka ciepła, a więc powierzchnia ma niższą temperaturę. Rozwiązaniem tych problemów mogą by prawidłowa wentylacja oraz dodatkowe zaizolowanie zimnych powierzchni. Wentylacja musi zapewnić usuwanie ponad 95% wilgoci z pomieszczeń. Tylko 2-5% pary wodnej jest odprowa dzane z pomieszczeń w wyniku przenikania jej przez ściany zewnętrzne. Ocieplanie ścian powoduje natomiasi wzrost temperatury na ich wewnętrznej powierzchni, co zapobiega kondensacji pary wodnej.
Podsumowując - prawdziwym powodem problemów związanych z nadmierną wilgotnością oraz niedostateczną jakością powietrza jest brak wentylacji lub jej nieprawidłowe działanie w połączeniu z niedostatecznym ociepleniem przegród budowlanych.
Człowiek, w zależności od aktywności fizycznej, potrzebuje około 30 m3 świeżego powietrza na godzinę.