Untitled Scanned 30

komponowanych w filmie obrazów ze stylem rycin Jean Fouąueta czy „Les trśs riches heures” diuka de Berry, że nie zapomniał o błędach perspektywy i proporcji. Warto wreszcie przypomnieć, że w Diabelskim wynalazku Zemana, w którym wszystko jest nawiązaniem do ilustracji Riou i Benneta do wczesnych wydań Jules Verne’a, kreskowane tła —• przypominające technikę ówczesnego drzeworytu — wprowadzono dla nadania całości charakteru ironicznego pastiszu.

Możliwości wyrazistego komponowania kadru nie sposób, na szczęście, skodyfikować. Największą wartość będą miały oczywiście pomysły nowe, oryginalne — nie ujęte dotąd w żadne ramy.

Toteż jedynie dla przykładu zacytować chcę kilka interesująco zbudowanych ujęć o dużej sugestywności.

A. Ujęcia z ciekawą kompozycją płaszczyzny

Dziewczęta w mundurkach Sagan (operator Reimar Kuntze). Widziany z góry hall internatu. Zgrupowane w karnych szeregach dziewczęta

s

przygotowują się do zbiorowej modlitwy pod komendą despotycznej dyrektorki. Geometryczna konstrukcja kadru przywodzi na myśl musztrę i koszary: skojarzenie, które reżyser ewokuje w filmie w różny sposób.

My z Kronsztadtu Dzigana (operator Naum Naumow-Straż). Zmierzające na odsiecz kontrrewolucji okręty angielskie, ujęte w ten sposób, że

i zarne dymy -— rozchodzące się w formie odwróconego stożka — do-i ją w kadrze. Niezwykłe atmosferyczne zjawisko czarnej chmury, .lej nad pogodnym morzem, rodzi w statycznym kadrze poczucie

grożenia.

ngitu ima i dąb Golika (operator Franjo Vodopivec). Na stoku gór-

_v lulona w naturalną niszę skalną, siedzi zgarbiona młoda dziew-lihu żywając po trudach drogi pod górę. Ukośny nawis skalny _w, , ,mc, że dziewczyna przywalona jest kamieniem troski, która

ja.** /«^siły-

Koepenick Kautnera (operator Albert Benitz). Do gmachu urzędu wchodzi nieśmiały petent. Kamera pokazuje jego wej-

i tm u poprzez zgięcie łokcia pewnego siebie urzędnika, wind i\lu In-/, płowy, ale z szerokimi plecami. Stosunek wzajem-, i ukrrAlony bez reszty.

« fylnwiiuych przykładów mogą być jedynie bardzo ogólne. I luiti •kuprcsja ulega kondensacji dzięki oczyszczeniu ■ przypadkowych obciążeń: niepotrzebnych szczegółów, kon-| teiiuitrm głównym. Gdy Jean Vigo w początkowych uję-im Borisa Kaufmana) pragnie wyrazić radość świe-liown/i iiców — odrywa ich od kontekstu gości wesel-