2013-03-12
• Częstość urazów kręgosłupa z uszkodzeniem rdzenia kręgowego ocenia się na 25-35 osób na 1 min populacji, z czego 80-85% dotyczy mężczyzn, a 61% przypadków dotyczy ludzi między 16 a 30 r.ż.
• Blisko połowa urazów rdzenia kręgowego powstaje w wyniku wypadków komunikacyjnych, a Urazy dotyczą najczęściej szyjnego odcinka rdzenia oraz rdzenia na pograniczu piersiowo-lędźwiowym
• Wyróżnia się dwa mechanizmy urazu rdzenia kręgowego:
1. Uraz zamknięty i penetrujący
- Część energii jest pochłaniana przez mięśnie, więzadła i elementy kostne kręgosłupa, co może prowadzić do złamań albo zwichnięć kręgów, uszkodzeń więzadeł i krążków międzykręgowych.
- Siły działające w różnych kierunkach mogą powodować rozciąganie, ściskanie oraz skręcanie rdzenia. Niekiedy rdzeń gwałtownie przemieszcza się wewnątrz kanału kręgowego, uderzając o jego ściany.
- Przy uszkodzeniu kręgosłupa, odłamy kostne, zwichnięte kręgi oraz fragmenty uszkodzonych krążków międzykręgowych mogą rozrywać oponę i tkankę nerwową, powodować stłuczenie rdzenia oraz uciskać na elementy nerwowe i naczynia krwionośne.
- Rzadko dochodzi do całkowitego przerwania ciągłości rdzenia oraz pourazowych krwiaków kanału kręgowego (najczęściej nadtwardówkowych)
1. Całkowite - zniesienie wszystkich rodzajów czucia od poziomu uszkodzenia rdzenia z porażeniem wszystkich mięśni zaopatrywanych z segmentów rdzenia objętych strefą uszkodzenia oraz poniżej tego poziomu.
2. Częściowe - do którego zaliczamy: Zespół Browna - Sequarda, zespół centralny, zespół tętnicy rdzeniowej, stłuczenie tylnej części rdzenia, wstrząśnienie rdzenia.
• Zespół Brown-Sequarda jest wynikiem bocznego uszkodzenia połowy rdzenia. Występuje często po złamaniach zgięciowych i zgięciowo-rotacyjnych kręgosłupa oraz tępych urazach rdzenia kręgowego.
• Charakteryzuje się porażeniem połowiczym (uszkodzenie dróg piramidowych) i ubytkiem czucia proprioceptywnego po stronie urazu (uszkodzenie dróg sznurów tylnych) z jednoczesnym ubytkiem czucia bólu i temperatury po stronie przeciwnej (jeden lub dwa segmenty poniżej poziomu urazu - uszkodzenie skrzyżowania dróg rdzeniowo-wzgórzowych).
• Zespołowi temu mogą towarzyszyć bóle korzeniowe, przeczulica, zaburzenia naczynioruchowe.
• Zespół centralny charakteryzuje się niedowładem czterokończynowym znacznie większym w obrębie kończyn górnych niż dolnych, z zaburzeniami czynności pęcherza moczowego i zaburzeniami czucia (zwłaszcza bólu i temperatury).
• Początkowo zespół ten może wystąpić w postaci porażenia czterokończynowego z zachowaniem czucia głębokiego w stopach, a dopiero po pewnym czasie ujawnia się czynność dowolna kończyn dolnych.
• W innych przypadkach może wystąpić nieznaczny, szybko ustępujący niedowład kończyn dolnych, niekiedy bez zaburzenia funkcji wydalniczych.
• Wielu neurologów uważa, że zespół centra Iny jest następstwem wyprostnego uszkodzenia kręgosłupa i dotyczy zazwyczaj osób starszych z zaawansowaną miażdżycą i zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa szyjnego.
• Obraz tego zespołu zależy głównie od zaburzeń krążenia w obrębie tętnicy rdzeniowej przedniej zaopatrującej rogi przednie i centralną część rdzenia
1