img154 (13)

słyszy słów takich jak kanapa, mama, lampa można zakładać, że ubytek słuchu dotyczy częstotliwości niskich, jeśli natomiast nie słyszy słów takich jak sufit, świder lub liczebników - ubytek słuchu dotyczy częstotliwości wysokich. Na podstawie badania akumetrycznego można następująco określić ubytek słuchu:

1.    słuch prawidłowy (słyszalność szeptu z odległości 6 m),

2.    słuch osłabiony (słyszalność szeptu z odległości 1-4 m),

3.    słuch przytępiony (słyszalność szeptu z odległości do lm),

4.    przytępienie słuchu graniczące z głuchotą (słyszalność szeptu „ad concham”).

Kolejnym typem badania słuchu są próby wykonywane za pomocą stroików (kamertonów). Przy użyciu stroików wykonuje się najczęściej dwie próby: Webera i Rinnego. Można także wykonywać inne próby, np. Szwabacha lub Binga.

Wykonując próbę Webera wprawiamy stroik w drgania i przystawiamy go do środka głowy. Drgania kostne spowodowane stroikiem będą rozchodzić się równomiernie w całej głowie i dlatego badany będzie słyszał dźwięk tak samo w obu uszach ( Weber „w głowie”) w przypadku prawidłowego słuchu lub, jeśli uszkodzenie słuchu po obu stronach jest tego samego typu i tego samego stopnia. W przypadku, jeśli uszkodzenie słuchu dotyczy jednego ucha i jest spowodowane uszkodzeniem aparatu przewodzącego dźwięk (ucho zewnętrzne lub środkowe), dźwięk w próbie Webera będzie lepiej słyszalny w uchu chorym. Jeśli uszkodzenie typu przewodzeniowego będzie obuuszne, dźwięk będzie lepiej słyszalny w uchu gorzej słyszącym. Jeśli ubytek słuchu będzie spowodowany uszkodzeniem komórek receptorowych lub nerwu słuchowego (uszkodzenie odbiorcze), dźwięk w próbie Webera będzie lepiej słyszalny w uchu zdrowym, a jeśli uszkodzenie jest obuuszne - w uchu lepiej słyszącym. Wartość tego badania polega na tym, że pozwala ono zróżnicować niedosłuch przewodzeniowy i odbiorczy, ale jest ona ograniczona i badanie ma znaczenie, jeśli jego wyniki oceni się łącznie z wynikami innych prób. Nie jest jasne, dlaczego przy niedosłuchu przewodzeniowym dźwięk jest lepiej słyszalny w uchu chorym lub z większym ubytkiem słuchu. Zjawisko to próbują tłumaczyć różne teorie. Jedną z nich jest teoria Langenbecka. Zakłada ona, że lateralizacja dźwięku do ucha chorego w przypadku niedosłuchu przewodzeniowego spowodowana jest różną drogą dotarcia pobudzenia do komórek receptorowych: drgania kości czaszki przenoszą się bezpośrednio na komórki rzęsate w uchu z zaburzeniami przewodzenia, natomiast w uchu zdrowym bodźce docierają do komórek rzęsatych również w wyniku przewodzenia powietrznego, ponieważ drgania kości czaszki dotyczą także ścian przewodu słuchowego zewnętrznego i ucha środkowego, co powoduje uruchomienie układu przewodzącego. Wydaje się, że ucho chore jest pobudzone i „wysyła informację do mózgu” szybciej niż ucho zdrowe, ponieważ nie ma tu komponenty przewodzenia powietrznego, która jakby opóźnia pobudzenie komórek receptorowych. Ucho, które „ słyszy” pierwsze jest określane jako ucho lepiej słyszące.

Próba Rinnego polega na porównaniu słyszalności stroika na drodze powietrznej i kostnej w uchu badanym. U osoby zdrowej czas słyszalności przy przewodnictwie powietrznym jest dłuższy niż przy kostnym. Wykonując próbę Rinnego przystawia się wprawiony w drgania stroik na wyrostku sutkowatym badanego ucha i poleca się badanemu określić, kiedy przestanie słyszeć dźwięk. Następnie, bez ponownego wprawiania stroika w drgania, przystawia się go w okolicę otworu zewnętrznego przewodu słuchowego zewnętrznego. Osoba z prawidłowym słuchem powinna ponownie usłyszeć dźwięk stroika. W przypadku niedosłuchu przewodzeniowego, badany lepiej słyszy dźwięki przewodzone drogą kostną a zatem zmiana położenia stroika nie spowoduje ponownego usłyszenia jego dźwięku. W pierwszym przypadku mówimy, że wynik badania jest dodatni, w drugim, że ujemny. Wynik próby Rinnego u osoby z niedosłuchem typu odbiorczego będzie dodatni, ale czas słyszenia zarówno przy przewodnictwie kostnym, jak i powietrznym będzie krótszy niż u osoby zdrowej. Mówimy wtedy, że Rinne jest „krótki dodatni”. Słyszalność stroika w tej próbie można określać także w sekundach i porównywać bezwzględne wartości czasu wybrzmiewania stroika przy przewodzeniu powietrznym i kostnym.

Kolejnym typem badania subiektywnego jest badanie słuchu zwane audiometrią tonalną. Wykonuje się go przy użyciu aparatu zwanego audiometrem. Audiometr jest urządzeniem elektroakustycznym, które generuje powtarzalne pod względem jakościowym i ilościowym sygnały. Są to tony o różnych częstotliwościach. Sygnały te przekazywane są do narządu słuchu przez słuchawki i odbierane jako dźwięk. Badanie wykonuje się osobno dla każdego ucha i polega ono na oznaczeniu natężenia progowego dźwięku dla poszczególnych częstotliwości. Aby określić ubytek słuchu, należy otrzymane wartości progowe słyszenia dla poszczególnych częstotliwości porównać do krzywej wzorcowej. Jak wspomniano powyżej, dolna granica słyszenia określona jest jako krzywa takiego poziomu natężenia dźwięku, która wywołuje zauważalne wrażenia słuchowe w całym paśmie mierzonych częstotliwości (dla różnych częstotliwości wartości natężeń są różne). Stanowi ona próg słuchu. Krzywą tę zapisuje się w układzie współrzędnych, gdzie na osi rzędnych zaznacza się wartości natężenia, a na osi odciętych - wartości częstotliwości (patrz wyżej:    głośność, izofony).

W audiometrycznych badaniach progu słyszenia krzywej tej nie wykorzystuje się jako krzywej wzorcowej, ponieważ obliczanie ubytku słuchu wymagałoby skomplikowanego odejmowania bezwzględnej wartości prawidłowego progu słuchowego, określonego w dB od wartości progów słyszenia dla poszczególnych częstotliwości mierzonych podczas badania. Dla potrzeb badania audiometrycznego krzywa progowa została niejako „wyprostowana” i określona jest jako 0 dB HL (0 dB hearing level). W ten sposób powstała ustalona empiiycznie, na podstawie badania młodych, zdrowych ochotników, krzywa wzorcowa. W badaniu audiometrycznym wykreśla się zatem krzywą która od razu stanowi graficzny obraz ubytków słuchu wyrażonych w dB w funkcji częstotliwości wyrażonej w Hz. Zapis ten nazywany jest audiogramem.

11