nosa
uczniów trudnych oraz wzajemny związ€fc nu
sywności jwerbakiej iłizycznej w formie popychania, potrącania, bicia, znieważania, drwin, wyśmiewania, a także zabierania, ukrywania t psudiraidzych "rzeczy oraz okłamywanie, doncaicietetwo i nieprzyzna wanie się do popełnionych przewinień.
3. Uchybienie regułom obowiązującym w kontaktach z nauczycielami i pozostałym personelem szkolnym; przejawia się najczęściej w nieposłuszeństwie wobec nich i próbach ich prowokowania, jak również w kłamstwach i kradzieżach, a niekiedy też w zuchwałym i cynicznym zachowaniu.
4. Uchybienia normom klasy szkolnej i szkoły, nie uwzględnione w trzech poprzednich rodzajach sprzeniewierzenia się określonym regułom;. dotyczą one głównie niewłaściwego zachowania podczas lekcji, jak uprawianie gadulstwa, nagły śmiech, szurgo-tanie nogami lub szurganie krzesłami po podłodze, jak również dewastacja i kradzieże rzeczy będących własnością szkoły, pisanie i rysowanie na ścianach i stolikach, zaśmiecanie, spóźnianie się na zajęcia i wagarowanie.
5. Uchybienie nonmom, które nigdzie nie zostały wyraźnie ustalone i sformułowane (Resśdualregeł), np. nadzwyczaj intensywne i częste reakcge emocjonalne, jak płacz, niepokój motoryczny, nadmierna lękliwość, przygnębienie lub niepewność; oraz zbyt częste manipulowanie własnym ciałem, a więc ogryzanie paznokci, wyrywanie włosów, ssanie palca i bawienie się narządami płciowymi.
Inną jeszcze klasyfikację trudności wychowawczych, tj. ze względu na stopień ich nasilenia, zaproponowała H. Spkmek (1966, s. 43). Rozpatruje je na tle wszystkich dzieci objętych procesem wychowania. Wyróżnia: 1) dzieci szczególnie łatwe do prowadzenia wychowawczego; 2) dzieci łatwe do prowadzenia wychowawczego; 3) dzieci przeciętne ze względu na stopień trudności, jakie sprawiają; 4) dzieci dość trudne do prowadzenia; 5) dzieci bardzo trudne do prowadzenia. Najliczniejszą grupę tworzą dzieci przeciętne; jest ich jednak nie więcej niż 50% wszystkich dzieci Do dzieci którymi należy zająć się w szczególny sposób, zalicza dzieci dość trudne, stanowiące od kilkunastu do 20% ogółu i dzieci bardzo trudne, których liczbo sięga za
ledwie kilku procent ogółu dzieci Zakwalifikowanie ucznia do jednej z tych grap — jak złueinie podkreśla H. Spłonek — nie
21