IMGE50 (3)

50 Pm mi i MY w»nm «WAI n iiin\ mitiww ąmi ni 11 k ruRV

ANASTYLOZA

restauracja

maksymalnym poszanowaniu autentycznej struktury funkcjonalno-przestrzennej oraz autentycznej formy i substancji.

Konserwacja

Konserwacja ma na celu uzdrowienie, utrwalenie i wzmocnienie fizyczne substancji zabytku i jego struktury za pomocą odpowiednich metod wypracowanych na bazie nauk przyrodniczych. Postać zabytku winna pozostać przy tym w stanie nienaruszonym.

Konserwacja bieżąca

Konserwacja bieżąca (profilaktyczna) ma na celu utrzymanie zabytku w dobrym stanie przez stworzenie odpowiednich warunków jego istnienia i ewentualne wykonywanie drobnych napraw i zabiegów.

Restauracja

Restauracja jest to zespól prac mających na celu przywrócenie, względnie spotęgowanie wartości artystycznych, historycznych zabytku architektury lub nadanie mu wartości użytkowych, za pomocą metod wypracowanych na bazie techniki budowlanej. Przy wykonywaniu tych prac obowiązują wskazania współczesnej teorii konserwatorstwa, szczególnie zaś zasada maksymalnego poszanowania oryginalnej substancji i ograniczenia zakresu podejmowanych zabiegów do niezbędnego minimum.

Zabiegi restauracyjne stosuje się w zabytkach architektury prawic zawsze łącznie z zabiegami konserwacyjnymi. Współczesną ideą konserwatorstwa jest dążenie do zastępowania zabiegów restauracyjnych zabiegami konserwacyjnymi. W zabytkach architcktu ry opracowanie w ramach restauracji najczęściej rozpoczynamy od prac adaptacyjnych, czyli od wprowadzenia nowej funkcji. Naturalnie może się to odbyć tylko pod pewnymi warunkami, a mianowicie:¹⁶

1.    Program nowego użytkownika musi się mieścić w uprzednio zwartościowanym układzie funkcjonalno-przestrzennym zabytku; powinien być w niego „wpisany", a nie „wcięty".

2.    Należy zachować i wyeksponować wszystkie elementy o wartościach artystycznych; w zabytkach nawarstwionych ekspozycja takich elementów będzie zależna od analizy wartościującej i generalnej koncepcji.

3.    Nie wolno niszczyć autentycznej substancji.

4.    Wprowadzenie nowych, koniecznych elementów trzeba ograniczyć do niezbędnego minimum. Problemy tc najlepiej wyjaśnia poniższa definicja.

Adaptacja zabytku architektury

Adaptacja zabytku architektury polega na przystosowaniu go do wymogów współczesnego życia, odpowiednio do funkcji, jakie ma spełniać ten budynek, jednak pod warunkiem zachowania wszystkich walorów zabytkowych, a przede wszystkim: charakterystycznego układu funkcjonalno-przestrzennego, wartości artystycznych i oryginalnej substancji przy minimalnym wprowadzeniu nowych elementów.

¹⁶ J. Tajcliman, Adaptacja zabytków architektury w iwictlt współcunuj Itori ochrony i koiucrwacji dóbr kultury * w konserwacji, wzmacnianie i modernizacje budowlanych obiektów historycznych I współczesnych, red. G. Rakowski, Kielce 2001.1. 131-132.