IMGp35 (3)

dziecko hierarchizuje własne przeżycia i doświadczenia i pod ich wpływem tworzy świat swojej rodziny. Ów proces projekcji u dzieci jest o wiele prostszy, bardziej bezpośredni i bardziej automatyczny niż taki, jaki występuje u ludzi dorosłych. W rysunku o ściśle określonym temacie, ukryte zaburzenia i przeżycia ujawniają się, następuje proces przeniesienia stanu uczuciowego na pierwsze miejsce.

W poznawaniu środowiska rodzinnego można wykorzystać zarówno propozycje L. Cormana, który uważa, że ogólnie sformułowane dziecku polecenie rysowania „rodziny takiej, jaką ono samo sobie wyobraża” - umożliwia dziecku łatwiejsze wyrażanie ukrytych konfliktów, stanów nieświadomych. Należy tu wymienić także test .Narysuj rodzinę” J. Wolffa. Wśród wielu zalet tej techniki wymienić należy zarówno jej prostotę, jak i w miarę szybkie uzyskanie danych końcowych.

W czasie oceny rysunku uwzględnia się wzajemne proporcje poszczególnych postaci, ich rozmieszczenie, stopień bliskości czy oddalenia. Umożliwia to poznanie stosunku dziecka do członków rodziny, a także ich role, jakie im przypisuje. Osoby bardziej znaczące są zwykle rysowane w sposób przesadnie wyolbrzymiany, te mniej prezentowane jako marnej postawy”¹².

Nie bez znaczenia w diagnozowaniu rodziny jest ważny test M. Kosa i G. Bermana „Zaczarowanej rodziny”. Test ten składa się z trzech etapów:

-    rysunek zaczarowanej rodziny,

-    opowiadanie bajki o tejże rodzinie,

-    interpretacja dotycząca samego dziecka (dlaczego zamieniłeś się w takie, a nie inne zwierzę).

Diagnozowanie rodziny na podstawie rysunku wymaga spełnienia kilku wariantów oraz prawidłowej organizacji. Wymagane są cztery podstawowe warunki organizacyjne:

¹² W. Sikorski, Bezsłowne komunikowanie się w psychoterapii. Impuls, K raków 2004, s. 192-194.

182