krakow3

O Galeria Polskiego Malarstwa i Rzeźby XIX W., Rynek Główny 1-3, *12/4221166, Vł-tX wt i czw.

11.00- 18.00, śr. i pi 9.00-15.30, sb. i nć. 10.00-15.30 (co trzecia nd. zamkn.). Zimą: śr., pt

70.00- 78.00. wt, czw., sb., nd.

10.00- 15.30; wstęp 7 zł, ulgowy 4 zł, nd. bezpł.

Każdego dnia w południe cała Polska słyszy transmitowany na żywo hejnał z 81 - metrowej wieży Hejnalicy kościoła Mariackiego. Nad Krakowem dźwięki trąbki rozlegają się

co godzinę.

*□ Sukiennice W Sukiennicach zaczęto handlować już w XIII w. Liche budy zastąpiono w latach 1556-1559 reprezentacyjnym renesansowym gmachem ozdobionym maszkaronami i attyką polską. Pod koniec XIX w. dodano neogotyckie arkady.

0    Na piętrze mieści się Galeria Polskiego Malarstwa i Rzeźby XIX w. (wejście od strony kościoła Mariackiego), będąca oddziałem Muzeum Narodowego. Zalążkiem wspaniałej kolekcji był obraz Pochodnie Nerona Henryka Siemiradzkiego, podarowany miastu przez artystę w 1879 r. Dziś oprócz płócien Siemiradzkiego w Sukiennicach są m.in. dzieła Matejki, Michałowskiego, Rodakowskiego, Grottgera, Gierymskiego. Chełmońskiego i Podkowińskiego (słynny Szał uniesień).

H Kościół św. Wojciecha Fundamenty tej malutkiej świątyni są prawdopodobnie najstarsze w mieście. Kościółek istniał już w XI w., a może wcześniej, bo - jak pisze Długosz - w miejscu tym miał głosić kazania św. Wojciech. Zwrócona ku Jaszczurom romańska ściana przetrzymała atak Mongołów pod wodzą Batu Chana w 1241 r. Wnętrze, poniżej poziomu gruntu, stanowi przekrój warstw krakowskiego rynku, narastających od tysiąca lat. Warto zwrócić uwagę na XV-wieczny krucyfiks na belce tęczowej z Chrystusem o prawdziwych włosach.

# Q Kościół Mariacki Ufundowana w 1222 r. świątynia krakowskiego mieszczaństwa jest jedną z najpiękniejszych gotyckich katedr w Polsce. Po ostatniej renowacji na nowo olśniewa polichromia Matejki, oryginalne witraże z XIV i XV w., ołtarze, rzeźby, liczne tablice, herby i epitafia pozostawione przez pokolenia.

Klejnotem kościoła jest imponujący (13 m wysokości i 11 m szerokości) gotycki ołtarz Wita Stwosza, wyrzeźbiony w latach 1477-1489. Wspaniale polichromowany, otwierany jest uroczyście tuż przed 12.00. Doliczono się w nim 200 rzeźbionych figur mierzących od 3 cm do 3 m. Centralnym punktem dzieła jest scena Zaśnięcia NMP i Wniebowzięcia. Na bocznych skrzydłach przedstawiono sceny z życia Marii

1    Chrystusa, a między figurami św. Wojciecha i św. Stanisława - koronację Matki Boskiej.

Malutki, urokliwy pl. Mariacki między kościołem Mariackim a kościołem św. Barbary w średniowieczu był cmentarzem, na którym w karnawale urządzano tańce. Późnogotyc-ka kaplica Chrystusa w Ogrojcu na zewnątrz kościoła św. Barbary pochodzi z pracowni Wita Stwosza, a secesyjno-modernistyczna kamienica na rogu rynku zbierała niegdyś nagrody na konkursach architektonicznych. W domu pod nr. 9 mieszkał przez jakiś czas Stanisław Wyspiański i tu zaczął pisać Wesele.

Kamienice wokół rynku Każda z nich mogłaby opowiedzieć jakąś historię. W kamienicy Szarej pod nr. 6, zbudowanej na przełomie XIII i XIV w., mieszkał Henryk Walezy, potem Tadeusz Kościuszko. Pod nr. 7 (Montelupich) w 1569 r. narodziła się poczta państwowa. W XIV-wiecznej kamienicy Pod Jaszczurami (nr 8), nakrytej dziewięciopolowymi sklepieniami gotyckimi, istniał od czasów Tyrmanda znany ośrodek kultury studenckiej: urządzano konkursy jednego wiersza, przeglądy poezji śpiewanej, później koncerty rockowe. Dziś również mieści się tu klub studencki (z dyskoteką). Pod nr. 9 (kamienica Bonerowska) w 1605 r. wojewoda Mniszech wydał swą córkę Marynę za Dymitra Samozwańca, później Dymitr został carem, a Maryna carycą Świętej Rusi. Dziś przez kamienicę przebiega Pasaż Bielaka z knajpkami, sklepami, kinem i przejściem na ul. Stolarską. Pod nr. 15 mieści się słynna restauracja Wierzynek. Nr 17 to kamienica Hetmańska z połowy XIV w. ze znakomitą, czynną do późnego wieczora (21.00) księgarnią, pasażem z pamiątkami, stoiskiem muzycznym, kafejką w podwórzu i ciekawą galerią sztuki współczesnej od strony ul. Brackiej. W kamienicy pod nr. 27 powstał w 1956 r. kabaret Piwnica pod Baranami.

446