lichtarski (143)

286 6. PodcjkM dymunicmc do anądiAnił pritdiięblotitwca

d zenie w przedsiębiorstwie modelu postępowania zgodnego z tą normą pozwala udokumentować zdolność do zapewnienia jakości w każdej z wymienionych faz powstawania produktu. Model zalecany przedsiębiorstwom, które samodzielnie opracowują pełną dokumentację produkowanych wyrobów i prowadzą pełny ich

serwis.

•    ISO 9002 - model systemu zapewniania jakości procesu produkcyjnego i jakości podczas instalowania produktu u odbiorcy. Zalecany do wdrożenia w przedsiębiorstwach produkujących wyroby i/lub świadczących usługi na podstawie dokumentacji kontrahenta lub licencyjnej.

•    ISO 9003 - model gwarantujący jakość kontroli i badań ostatecznych wyrobu. Zastosowanie tego modelu jest podstawą do uznania zdolności dostawcy do wykrywania wad i niezgodności wyrobu z obowiązującą normą. Zalecany firmom pośredniczącym, hurtowniom itp.

•    ISO 9004 — zawiera wytyczne dotyczące warunków technicznych, administracyjnych i personalnych mających wpływ na jakoii. Norma ta stanowi podstawę opracowania pełnego systemu jakości w przedsiębiorstwie -począwszy od jakości kontaktów z otoczeniem i pozyskiwania środków, przez jakość procesów, jakość produktu, jakość pracy, do jakości w działaniu identyfikującym i zaspokajającym potrzeby konsumentów.

6.5.4. Dokumentacja systemu jakości według serii norm ISO 9000

Integralną częścią systemu zapewnienia jakości zgodnej z normami ISO 9000 jest jego dokumentacja. Spełnienie wymagań normy jest całkowicie dobrowolne, lecz jeżeli przedsiębiorstwo - mając na uwadze własne dobro - zdecyduje się na jeden z modeli (ISO 9001, 9002 lub 9003), musi opracować i wdrożyć określoną dokumentację. Istnieją bowiem obszary, które powinny mieć postać dokumentu opisującego zakres i sposoby wdrażania modelu zapewniania jakości. Zgodnie z zaleceniami zawartymi w normach serii ISO 9000, opisy powinny dotyczyć min.: polityki i strategii jakości, prac projektowych, kontroli i badań końcowych, sprzętu kontrolno-pomiarowego, postępowania z wyrobem niezgodnym z normą, działań korygujących, transportu, magazynowania, pakowania, dostarczania oraz wewnętrznego audilingu jakości. Pisemną postać musi mieć także księga jakości.

Jako dokument, księga jakości powinna zawierać rozdziały opisujące:

0 politykę jakości oraz jej cel(c),

0 strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa, zadania poszczególnych służb wraz z zakresami odpowiedzialności, charakterystykę kwalifikacji pracowników i stosowane systemy motywacji,

0 przyjęty system zapewniania jakości, w tym m in. informacje dotyczące planowania jakości, sterowania zaopatrzeniem, wzorcowania narzędzi pomiarowych i kosztów zapewnienia jakości,

0 indeks procedur.

Informacje zawarte w księdze jakoici mają charakter strategiczny, dający podstawy do kompleksowego zarządzania jakością - rys. 35.

Poziom ttrategjc/.ny KSIĘGA JAKOŚCI

TEMPUS MMttSt-IWlWyn.    Urn

o**i im

M MmZ MtKrufc aUwm PoliMiiak* WirtuwU*. Wu

Ry»- 35. Piramidowy model mtetnu jakoici

i

Na poziomic taktycznym systemu jakości jest tworzona dokumentacja zawie-ij rająca opisy procedur, czyli taktykę zapewniania jakości w ramach wydziałów. Odpowiada na pytania: kio? kiedy? gdzie? i w odniesieniu do jakiego obszaru podejmuje działania na rzecz jakości, opisuje taktyki działania poszczególnych osób na średnim i niższym szczeblu zarządzania. Ponadto w dokumentacji powinny się znaleźć definicje i deklaracje, dokumenty, schematy i ilustracje Procedury wynikają bezpośrednio z zapisów w księdze jakości, stanowiąc jej uszczegółowione dopełnienie.

Kolejny stopień konkretyzacji to instrukcje tworzone na poziomie operacyjnym. Dokumentują one działania na szczeblu wykonawczym, opisując działania pracowników administracji (np. rzeczników lub przyjmujących zamówienia) oraz pracowników bezpośrednio produkcyjnych (operatorów maszyn, inspektorów kontroli, monterów i in.). Instrukcje dają odpowiedź na pytanie jak? i opisują relacje typu człowiek-maszyna, człowiek-przyrząd pomiarowy itp.

Opracowanie dokumentacji i wdrożenie jednej z norm (łub kilku) daje podstawę do ubiegania się o certyfikat, czyli powszechnie uznane świadectwo zgodności z odpowiednią normą. Certyfikat może dotyczyć produktu, procesu lub całego systemu jakości wdrożonego w przedsiębiorstwie. Uzyskanie certyfikatu możliwe jest dopiero po przeprowadzeniu przez uprawnioną, kompetentną i niezależną jednostkę, będącą dla przedsiębiorstwa osobą z zewnątrz, auditingu certyfikacyjnego. Auditing certyfikacyjny dokonywany jest na życzenie zainteresowanego i polega na badaniu stopnia realizacji wdrażania w przedsiębiorstwie systemu jakości, zgodności procesów lub tylko parametrów jakościowych produktu z odpowiednią normą Certyfikat musi być okresowo poddawany weryfikacji, co oznacza konieczność powtarzania działań audytorskich. W zależności od