P1190210 (2)

530 ARCHEOLOGIA V BADANIACH NAJSTARSZYCH ZESPOŁÓW

530 ARCHEOLOGIA V BADANIACH NAJSTARSZYCH ZESPOŁÓW

miast bezpośrednich danych, na podstawie których można by wykazać, kogo i gdzie chowano w murach świątyni.

Sprawnie działającym zgromadzeniem byli też noibenanie, którzy już w pierwszych dziesięcioleciach XIII w. mieli w Polsce kilkanaście opactw. Za najwcześniejszy uchodzi klasztor św. Wawrzyńca w Nowej Wsi pod Kaliszem, wybudowany w latach 1129-1136. Na przełomie XII i XIII w. powstały zespoły klasztorne norbenanek Panny Marii i św. Krzyża oraz rotunda św. Prokopa w Strzelnie (ryc. 13-12, 13.13). Kościół (obecnie p.w. św. Trójcy) zadziwia bogatym programem praesnz ennym (J. Chu-dziakowa 1990). Jego największą arnik -cją są kolumny oddzielające nawę główną od bocznych, z rzadką w skali ziem polskich, bogatą dekoracją figuralną I (ryc. 13-14). Na zewnątrz świątyni, po [ jej stronach zachodniej i południowej, natrafiono na 38 grobów, w tym kilkanaście w stanie nienaruszonym. Były to pochówki męskie, orientowane na| zachód, bez wyposażenia. | pośrednio w ziemi, z rękami wyprostowanymi wzdłuż ciała lub skrzyżowanymi na piersi. Przypuszcza się, że są to zarówno groby zakonników, jak i osób świeckich o wysokiej randze. Wiele mjfiTyrlt grobów zostało przeniesionych do wielkiego ossarium. wybudowanego po nonr południowej kościoła na przedłużeniu transeptu. Warstwa ertorksów ithh tam ponad 2 m miąższości i kryła setki zmarłych mężczyzn w wieku od 20 do powyżej 55 roku życia. Zdaniem Jadwigi Chudziakowej 099Ti, *ą to mjpewntej kości zakonników przeniesione ze starszego pnezbrte-i naw krewirśa w trakcie jego przebudowy w wieku XVIII.

Wśród n ąr inrydi zgrmadześ wymienić też należy joannitów - zakon w okresie wypraw krzyżowych w celu sprawo-«RŚI rtpirkl nad pielgrzymami 1 chorymi. Swą pierwszą siedzibę w Polsce zrwlrżt w /agcrici. gdzie osadzeni znrtałł w 1166 r. przez uczestnika tych wypraw - Henryka fiandomtenkiego. Tutaj też powstał wkrótce potem kościół

m₃ O*

fObr hHiIiut

- 13-13- Plan zespołu Hasaaws⁰ ao^f__pmi»ćaxr i***”*- * ' SanniUi. 2 - ngefcudoT    ,^ł- ^r

««urta. 6 - kamienny *r*o«» ^w