P3109022

Część II. Podmioty gospodarcze

lub udziały w imieniu Skarbu Państwa (z wyłączeniem akcji/udziałów przysługuj cych uprawnionym pracownikom, rolnikom i rybakom) zbywa minister Skarbu siwa lub Agencja Prywatyzacji.

Prywatyzacja bezpośrednia dotyczy w szczególności małych i średnich przet siębior&lw państwowych. Prywatyzacja bezpośrednia polega na sprzedaży, wniesi niu do spółki lub oddaniu do odpłatnego korzystania wszystkich składników mat rialnych i niematerialnych majątku przedsiębiorstwa państwowego. W jej wynil wszystkie składniki materialne i niematerialne majątku przedsiębiorstwa zostają kazane nowemu właścicielowi, który staje się następcą prawnym przedsiębiorstw państwowego, równocześnie przejmując odpowiedzialność za zobowiązania podmie Najczęściej stosowaną formą prywatyzacji bezpośredniej było oddanie majątku siębiorstwa do odpłatnego korzystania spółce pracowniczej.

Likwidacja z przyczyn ekonomicznych jest procedurą stosowaną w przypadł przedsiębiorstw państwowych, pozostąjących w trudnej sytuacji ekonomicznej i nic rokujących szans osiągnięcia zysku. Celem jej jest zakończenie bytu przedsiębiorstw^ jako osoby prawnej i jako zorganizowanej masy majątkowej, po zaspokojeniu wierzj cieli łub zabezpieczeniu ich wierzytelności. Moment zaspokojenia wierzycieli lub zt bczpicczcniu wierzytelności wyznacza koniec istnienia przedsiębiorstwa. Decyzje o II kwidacji podejmuje organ założycielski z własnej inicjatywy lub na wniosek pracowniczej przedsiębiorstwa, o ile minister Skarbu Państwa nie zgłosi sprzeciwu.]

Proces prywatyzacji nie oznacza całkowitego wyeliminowania własności państw* z gospodarki. Ministerstwo Skarbu Państwa określa sektory i przedsiębiorstwa, w który* docelowo będzie dominować własność państwowa. Według obecnie przyjętej polityki lo m.in.:

•    porty lotnicze, morskie i śródlądowe:

•    linie kolejowe:

•    przesyłowe sieci elektroenergetyczne:

•    sieci gazociągowe i naftowe:

•    szkieletowe sieci telekomunikacyjne:

•    strategiczne bazy magazynowe.

Domeną własności państwowej pozostaną również te sektory, w których nie uda wdrożyć pełnej regulacji rynku. Dotyczy to przede wszystkim niektórych użyteczności publicznej, nua. niektórych placówek naukowych, podstawowej części u tucji edukacyjnych, rynko usług pocztowych. Własnością Skarbu Państwa pozostanie bliczna radiofonia i telewizja. Wynika to z roli tych podmiotów związanej z pełnienie! przez nie społecznej misji. W gestii państwa zostaną również firmy realizujące okrcśloi cele publiczne na mocy szczególnych ustaw, jak np. Totalizator Sportowy. Intencją Sko! bu Państwa jest też utrzymanie większościowego pakietu akcji/udzialów w podmiot ud sektora bankowego pozostąjących w gestii państwa oraz w spółkach dominujących gruj kapitałowych i innych podmiotach sektora przemysłu obronnego. Podmiotami, w który będzie dominować własność państwowa, będą również funkcjonujące w rolnictwie spótf o szczególnym, strategicznym znaczeniu dla hodowli roślin i zwierząt, prowadzące dzfl łalność w zakresie tworzenia nowych odmian roślin oraz hodowli i selekcji zwierząt.

W wyniku prywatyzacji mienia państwowego oraz prywatyzacji zalożyciciskiąfl zmieniła się znacząco struktura własnościowa gospodarki, Sc Moi prywatny wytwarzi

46

Butenie ok. 63% produktu krajowego brutto (PKB). Około 90% obrotów polskiego han-•l|U zagranicznego przypada na sektor prywatny. W 1993 roku sektor publiczny partycy-■ piMiiI jeszcze w ponad 50% w produkcji sprzedanej przemysłu. Jednak dynamiczny ^■Flfosl produkcji w sektorze prywatnym i spadkowa tendencja występująca w sektorze Bftllbllc/nym doprowadziły do zdecydowanego odwrócenia tej proporcji. W 2003 roku nriycypacja sektora prywatnego zbliżyła się już do 80%. Według stanu na 30 września '•MM roku czynnych było 394 przedsiębiorstw państwowych i ok. 1380 spółek Skarbu P Państwa. Mimo znacznych osiągnięć w zwiększeniu roli sektora prywatnego w gospo-ilNicOi proces prywatyzacji nie został jeszcze zakończony. Do sprywatyzowania pozosta-k ly cale sektory przemysłu. m.in. górnictwo węgla kamiennego, energetyka, przemysł L ubtonny, a także PKP. Ich sprywatyzowanie umożliwi uzyskanie struktury własnośćk>-• ■ i podobnej do występującej w krajach rozwiniętych, gdzie udział sektora prywatnego Mimowi około 85% PKB.

W 1993 r. w Polsce zaczęto wprowadzać Program Powszechnej Prywatyzacji (PPP). ••Minujący ponad 300 przedsiębiorstw. Aby zapewnić korzystne warunki rozwoju prywa-■Hrfowanych przedsiębiorstw oraz dostęp do najnowszych rozwiązań technicznych i mar-| l oiługowych, utworzono kilkanaście instytucji finansowych, zwanych Narodowymi Fun-I. luuami Inwestycyjnymi (NFI), które obejmują prywatyzowane firmy. Od końca listopada K |W5 r. każdy dorosły obywatel Polski, który do 31 grudnia 1994 r. ukończył 18 lat. mógł Bido brać - po uiszczeniu opłaty rejestracyjnej - w Powszechnej Kasie Oszczędności BP tl'K<> BP) świadectwo udziałowe Narodowych Funduszy Inwestycyjnych, które jest papie-r fpm wartościowym. Świadectwo to można było do końca 1998 r. zamienić na akcje NFI Hfb sprzedać bez żadnych ograniczeń.

SLfUn Znaczenie małych i średnich przedsiębiorstw

llllykn gospodarcza prawie wszystkich krąjów o gospodarce rynkowej uznaje po-bę wspierania rozwoju mniejszych przedsiębiorstw ze względu na korzyści wy-ijuc z ich funkcjonowania w gospodarce narodowej. Krąje wysoko rozwinięte lii/nic akcentują, że bez rozwoju małych przedsiębiorstw niemożliwe jest harmo-iio funkcjonowanie mechanizmów rynkowych. Dotyczy to zwłaszcza realizacji Muwowcj zasady systemu rynkowego, jaką jest zasada rozwoju konkurencji, zmieniając konkurencję, małe przedsiębiorstwa umożliwiają uzyskiwanie równo-gl rynkowej oraz stają się poważnym czynnikiem utrzymywania cen wyrobów na ■gowiednio niskim poziomie, co sprawia, że mogą również umocnić pozycję kon-kuirncyjną gospodarki kraju na rynkach zagranicznych.

Mule przedsiębiorstwa, w przeciwieństwie do przedsiębiorstw dużych nastawio-''H' na produkcję wielkoseryjną i masową, łatwiej dostosowują się do zmieniają-tyili kię postaw konsumpcyjnych. Częstokroć lepiej mogą zaspokajać różnorodne gu-*l> I wymagania konsumentów. Są w stanie szybko reagować na zmiany popytu. | W razie jego zwiększenia - wypełnić braki na rynku.

r

/nuczącą funkcją omawianych przedsiębiorstw jest możliwość przeprowadzania Jloiunkowo szybko zmian struktury produkcji, co jest związane z ich dużą elastyczną i innowacyjnością. Wpływa to również na zwiększenie elastyczności całej

47