110
W niniejszym rozdziale zostaną zaprezentowane układy sedymentacyjne tylko jako reaktory o różnych zasadach działania i rozwiązaniach konstrukcyjnych. Niektóre typy instalacji do sedymentacji przedstawiono w tabeli 6.
Poniżej pokazano niektóre typy instalacji do sedymentacji. Rysunek 23 prezentuje klasyczny, osadnik prostokątny, w którym taśma obiegowa z kolektorami osadu transportuje osiadłe tam ciała stałe do leja osadowego, w którym odciągana jest woda. Takie osadniki prostokątne o długości do 60 m odznaczają się stosunkiem długości do szerokości > 5. Obciążenie powierzchni mieści się w granicach 0,5-2,0 m/h, przy czym wartości te mogą być większe dla wód surowych z zawiesinami.
Rys. 23: Osadnik prostokątny z przepływem podłużnym
Większość osadników radialnych o średnicach nawet powyżej 50 m posiada dopływ centralny, obiegowy układ zgarniania osadów i przelewy wody sklarowanej umieszczone radialnie z odpływem na zewnątrz.
Prędkość przepływu zmniejsza się w nich wraz z odległością od środkowego punktu osadnika. Osadniki prostokątne i radialne o przepływie poziomym mogą mieć głębokość 3-6 m, co sprzyja tworzeniu się kłaczków podczas sedymentacji (rozdz. 2.3). W bardzo prostych układach rezygnuje się z mechanicznego zgarniania, przerywając okresowo pracę osadników, które po opróżnieniu poddaje się odszlamianiu (ręcznie lub mechanicznie).
Przykłady dwóch osadników o przepływne pionowym ze zgarniaczem i bez zgarniacza osadu pokazano na rysunku 25. W urządzeniach takich w przypadku wód surowych z kłaczkami, mogą się tworzyć warstwy osadu zawieszonego z osadu koagulacyjnego, z którymi będą się wiązać doprowadzone cząstki i mikrokłaczki (metoda kontaktu z osadem).
Rys. 25: Osadniki radialne z przepływem pionowym
Wyraźny postęp w technice sedymentacji stanowią układy z wbudowanymi elementami takimi jak płyty równoległe, łamele względnie rury albo płyty faliste. Z reguły umieszczane są pod kątem 60°, aby substancje stałe mogły się ześlizgiwać grawitacyjnie. Przepływ może odbywać się na trzy sposoby jak wynika to z rysunku 26, przedstawiającym zastosowanie płyt równoległych.
układ układ układ
współprądowy przeciwprądowy z prądami krzyżowymi
\
Rys. 26: Kierunek przepływu w separatorach z płytami równoległymi