osadnictwo5

genetyczny, mieszany charakter, z dzielnicą feudalno-muzułmańską, która tworzy tylko jedną z dzielnic współczesnego miasta.

W regionie orientalno-północnoafrykańskim można wyróżnić:

1.    Miasta czysto muzułmańskie, które jako ośrodki kultu religijnego (Mekka) lub ośrodki ze starymi tradycjami muzułmańskimi zachowały do dziś przeważający tradycyjny charakter miasta muzułmańskiego (Antiochia, Damaszek. Kairuan w Tunezji i Marakesz).

2.    Miasta mieszane, w których dzielnica muzułmańska jest duża i odgrywa dotąd znaczną rolę obok dzielnic nowszego pochodzenia, powstałych pod wpływem europejskiej ekspansji kolonialnej (Tunis. Alger, Kair). Na przykład w Tunisie ludność mediny ocenia się na ok. 250 tys. mieszkańców, a tzw. miasto europejskie liczy 135 tys. mieszkańców, zaś peryferie — ok. 250 tys. mieszkańców (P. George Miasto). Nowoczesne dzielnice zajmują w tych miastach wielkie obszary i mają przelotowe, szerokie ulice (ryc. 65).

3.    Miasta typu kolonialno-nowoczesnego, w których rola mediny jest zredukowana do bardzo małej dzielnicy, a miasto samo rozwinęło się według nowoczesnych koncepcji urbanistycznych (Casablanca).

Cechą wszystkich większych miast orientalno-północnoafrykańskich jest obok nowoczesnych dzielnic typu europejskiego, okazałych i dobrze wyposażonych, zajętych przez ludność tubylczą lub europejskiego pochodzenia, istnienie dzielnic proletariatu miejskiego. Ludność biedna mieszka tu w prymitywnych pomieszczeniach, które trudno nazwać domami. W strefie półpustyń napływ do miast pasterskiej ludności wiejskiej koczującej na peryferiach jest bardzo duży. Jest to ludność gospodarczo nie ustabilizowana i w miarę pogarszających się warunków na wsi i katastrof żywiołowych ucieka do miast, tworząc w nich nie przygotowany do zawodowej pracy proletariat miejski.

Typ rodzimego miasta afrykańskiego poza strefą śródziemnomorską związany jest z ustrojem plemiennym ludności i wykazuje dużo odmian zarówno w budownictwie, jak i w całej fizjonomii. Zabudowa jest na ogół niska, a budynki w miastach niewiele się różnią od prymitywnych domów wiejskich danego regionu. Miasta poza tym odznaczają się dużą chaotycznością planu, brakiem regularnego układu ulic i jednolitej kon

net Indii. Miasta

cepcji urbanistycznej (ryc. 66).

A

i •