stały przepływ powietrza wokół rozebranego pacjenta oraz spryskiwanie pacjenta chłodną wodą. Równie skuteczną metodą może być stosowanie odpowiednio zabezpieczonych okładów z lodu ice pack) nad miejscami przebiegu dużych, leżących powierzchownie naczyń (pachy, pachwiny, szyja). Techniki te mogą spowodować wystąpienie dreszczy.
U współpracujących, stabilnych pacjentów sku-:eczne może być chłodzenie poprzez zanurzenie w zimnej wodzie. Zastosowanie tej metody może spowodować jednak obkurczenie naczyń obwodowych, zmniejszając przepływ i w efekcie ograniczając utratę ciepła. Jest ona także niepraktyczna w przypadku pacjentów w stanie ciężkim.
Inne metody stosowane w obniżaniu temperatury są podobne do tych używanych w celu wywołania hipotermii terapeutycznej u pacjentów pó zatrzymaniu krążenia (patrz rozdział 14). Płukanie zimnymi płynami żołądka, jamy otrzewnej, jamy opłucnej i pęcherza moczowego są skutecznymi sposobami obniżania temperatury głębokiej. Można wykorzystać także wewnątrznaczyniowe techniki chłodzenia z użyciem zimnych płynów, wewnątrznaczyniowych cewników chłodzących lub pozaustrojowe ochładzanie krwi, np. ciągła hemo-filtracja żylno-żylna lub krążenie pozaustrojowe.
Nie istnieją leki obniżające temperaturę głęboką w udarze cieplnym. Nie ma dowodów na skuteczne działanie leków przeciwgorączkowych (np. niestery-dowych leków przeciwzapalnych lub paracetamolu).
oertermia złośliwa jest zagrażającą życiu uwarun-1 aną genetycznie jednostką chorobową, wynikają-z patologicznej wrażliwości mięśni szkieletowych wziewne środki znieczulające oraz depolaryzują-leki zwiotczające. Do wystąpienia objawów docho-w trakcie lub po znieczuleniu ogólnym. W przy-ku wystąpienia hipertermii przerwij natychmiast awanie tych leków, podaj tlen, koryguj kwasicę zaburzenia elektrolitowe. Rozpocznij czynne chło-' enie oraz podaj dantrolen.
Przypadki tonięcia są jedną z częstszych przyczyn nów, do których doszło w wyniku wypadków. Najmniejszą i wpływającą na rokowanie konsekwen-tonięcia jest niedotlenienie. Zatrzymanie krążenia t w takiej sytuacji zjawiskiem wtórnym. Wcześniej-e spożycie alkoholu jest dość częstym zjawiskiem wśród dorosłych ofiar tonięcia. Natychmiastowe rozpoczęcie resuscytacji na miejscu zdarzenia jest niezbędne i warunkuje przeżywalność oraz dobre rokowanie dotyczące układu nerwowego. Sytuacja taka wymaga rozpoczęcia resuscytacji przez świadków zdarzenia i natychmiastowego wezwania pogotowia ratunkowego. W przypadku pacjentów, którzy w chwili przybycia do szpitala mają zachowany oddech i krążenie, rokowanie jest dobre. Pamiętaj, część poszkodowanych mogła doznać pierwotnego zatrzymania krążenia (np. spowodowanego zawałem mięśnia sercowego podczas pływania).
Sam epizod tonięcia jest określany jako proces w wyniku, którego pierwotnie dochodzi do zaburzeń oddechowych spowodowanych podtopieniem lub zanurzeniem w cieczy. Z definicji wynika, że ciecz znajdującą się w drogach oddechowych uniemożliwia oddychanie. Poszkodowany może przeżyć ten epizod lub może on zakończyć się zgonem, lecz niezależnie od wyniku końcowego określa się go jako tonięcie. Termin „zanurzenie” oznacza, że poszkodowany jest otoczony przez wodę lub inną ciecz. Aby w takiej sytuacji mówić o tonięciu przynajmniej twarz, a więc i początek dróg oddechowych, powinna być zanurzona w wodzie. Podtopie-nie oznacza, że całe ciało wraz z drogami oddechowymi jest zanurzone w wodzie lub innej cieczy.
Decyzja o rozpoczęciu czy zaprzestaniu resuscytacji w przypadku pacjentów po epizodzie tonięcia jest zawsze trudna. Brak pojedynczego czynnika, który dokładnie wskazywałby na dobre lub złe rokowanie.
• Rozpocznij i kontynuuj zabiegi reanimacyjne, chyba że występują ewidentne dowody świadczące o braku szans na skuteczną resuscytację (np. ciężki uraz, stężenie pośmiertne, rozkład zwłok itp.) lub transport pacjenta do szpitala jest niemożliwy i wyczerpano dostępne możliwości leczenia. W literaturze medycznej opisano przypadki pacjentów, którzy bez ubytków neurologicznych przeżyli epizod zanurzenia pod wodą, który trwał ponad 60 minut.
RATOWNICTWO WODNE I WYDOBYWANIE POSZKODOWANEGO Z WODY
• Zawsze pamiętaj o własnym bezpieczeństwie i przez cały czas staraj się minimalizować ryzyko. Jeśli to możliwe staraj się prowadzić akcję ratunkową nie wchodząc do wody. Rozmawiaj z po-
ALS 151
Europejska Rada Resuscytacji