Scan122 (2)

122 A. Facoetti i wsp.

Stein, J., Walsh, V. (1997). To see but not to read: the magnocellular theory of dyslexia. Trends in Neurosciences, 20,147-152.

Talcott, J.B., Hansen, P.C., Willis-Owen, C., McKinnell, I.W., Richardson, A.J., Stein, J.F. (1998). Visual magnocellular impairment in adult developmental dyslexics. Neuro-Ophthalmology, 20,187-201.

Tallal, P. (1980). Auditory temporal perception, phonetic, and reading disabilities in children, Brain and Language, 9, 182-198.

Vidyasagar, T.R. (1999). A neural model of attentional spotlight: parietal guiding the temporal. Brain Research Reviews, 30, 66-76.

Wechsler, D. (1986). Scala di Intelligenza Wechslerper Bambini-Riveduta. Firenze: O.S. Organizzazioni Speciali.

Wimmer, H., Hutzler, F., Wiener, C. (2002). Children with dyslexia and right parietal lobe dysfunction: event-related potentials in response to words and pseudowords. Neuroscience Letters, 331,211-213.

Wright, B.A., Bowen, R.W., Zecker, S.G. (2000). Nonlinguistic perceptual deficits associates with reading and language disorders. Current Opinion in Neurobiology, 10, 482-486.

Yantis, S., Gibson, B.S. (1994). Object continuity in apparent motion and attention. Canadian Journal of Experimental Psychology, 48,182-204.

Rola płata ciemieniowego w etiologii dysleksji rozwojowej

Piotr Jaśkowski¹ i Patrycja Rusiak²

Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania, Warszawa, Polska; Akademia Bydgoska im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz, Polska

Streszczenie

Badania przeprowadzone w ostatnim czasie wykazały związek między funkcjonowaniem płata ciemieniowego a trudnościami charakterystycznymi dla dysleksji rozwojowej. W celu sprawdzenia tej hipotezy przeprowadziliśmy dwa eksperymenty - Test Spostrzegania Kolejności (Temporal Order Judgment) i Test Rotacji Umysłowej (Mental Rotation). Rezultaty wcześniejszych doświadczeń Hari i współpracowników (2001) wykazały intrygującą asymetrię w spostrzeganiu bodźców wzrokowych osób ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu. Według autorów uzyskane rezultaty potwierdzają hipotezę o tym, że osoby z dysleksj ą cierpią na słabą formę lewostronnego zaniedbywania - syndromu występującego po uszkodzeniach płata ciemieniowego i polegającego na preferencyjnej selekcji i przetwarzaniu informacji pojawiającej siępo prawej stronie pola widzenia. Przeprowadzone przez nas badania nie potwierdziły wyników otrzymanych przez Hari i współpracowników (Jaśkowski i Rusiak, praca złożona do druku). Dodatkowo, okazało się, że osoby z dysleksją generalnie gorzej niż osoby normalnie czytające wykonują zadanie wymagające określenia strony, po której jako pierwszy pojawił się bodziec, niezależnie od tego czy bodźce prezentowane były w linii poziomej czy pionowej. Wyniki te są zgodne z wcześniejszymi doniesieniami o deficytach przetwarzania czasowego u osób ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu. Kolejny, przeprowadzony przez nas eksperyment dotyczył umiej ętności manipulowania obiektami i ich lustrzanymi odpowiednikami w umyśle. Wyniki badań ujawniły, że osoby ż dysleksją wykonywały Test Rotacji Umysłowej równie skutecznie, jak osoby dobrze czytające, a wydłużenie czasów odpowiedzi tych pierwszych wynika ze spowolnienia innych procesów zaangażowanych w wykonanie tego zadania. Kolejne eksperymenty mają na celu wyj aśnić rolę innych procesów w powstawanie trudności w wykonaniu Testu Rotacji Umysłowej obserwowanych u osób ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu.

WPROWADZENIE

Dysleksją rozwojowa jest zaburzeniem, które swym zasięgiem obejmuje od 5% do 15% dzieci w wieku szkolnym (Brejnak i Zabłocki, 1999). Najczęściej określana jest ona jako specyficzne trudności w