UH I
W^ciMbo |
Lift* |
Umi, • la |
nur™ iłami -W* |
Unie WtłOotere. Wlun | ||
Krakowskie |
287 |
M |
’ 257 |
7.9 |
217 |
30 |
Krośnieńskie |
216 |
3.S |
’ 216 |
34 |
— | |
Legnickie |
47* |
11.9 |
- 479 |
114 |
— | |
f r4 ftfwmŁw |
502 |
12.1 |
470 |
11.3 |
68 |
32 |
Lubelskie |
W |
4.5 |
257 |
34 |
88 |
52 |
Łomżyńskie |
ISO |
V |
180 |
2.7 |
__ | |
Łódzkie |
161 |
10.6 |
151 |
9.9 |
125 |
10 |
Noiros^deeke |
JOJ |
5.4 |
303 |
5.4 | ||
Olsztyńskie |
SM |
7.2 |
SSó |
7.2 | ||
Opolskie |
MOS |
*3,0 |
1 I0S |
134 |
256 |
,_ |
Ostrołęckie |
26S |
4.1 |
256 |
4.0 |
41 |
12 |
Pilskie |
S07 |
94 |
765 |
9.1 |
— |
64 |
Piotrkowskie |
303 |
44 |
217 |
4.6 |
151 |
16 |
Płockie |
312 |
6.1 |
242 |
4.7 |
46 |
TO |
Poznańskie |
1062 |
134 |
175 |
10.7 |
196 |
187 |
Przemyskie |
276 |
« |
250 |
54 |
77 |
46 |
Radomskie |
338 |
44 |
276 |
34 |
184 |
62 |
Rzeszowskie |
221 |
54 |
• 221 |
54 |
71 | |
Siedleckie |
456 |
5.4 |
456 |
5.4 |
192 | |
Sieradzkie |
2SS |
54 |
233 |
44 |
169 |
22 |
Skierniewickie |
2S5 |
“•2 |
252 |
54 |
227 |
53 |
Słupskie |
595 |
54 |
393 |
54 |
_ | |
Suwalskie |
525 |
54 |
475 |
4.5 |
— |
48 |
SzczcciAf aŚC |
1191 |
114 |
882 |
84 |
- |
30* |
Tarnobrzeskie |
369 |
54 |
2S1 |
44 |
_ |
ss |
Tarnowskie |
196 |
4.7 |
196 |
4.7 |
85 | |
Toruńskie |
623 |
11.7 |
635 |
11.7 | ||
Wałbrzyskie |
607 |
14.6 |
607 |
14,6 |
65 |
—. |
Włocławskie |
363 |
8.2 |
175 |
4.0 |
23 |
188 |
Wrocławskie |
819 |
13,0 |
741 |
114 |
224 |
7S |
Zamojskie |
368 |
5.3 |
219 |
3.1 |
149 | |
Zielonogórskie |
106* |
12.0 |
1064 |
■2.0 |
— | |
Polaka |
26 709 |
S4 |
23773 |
7.6 |
5118 |
Z r t> ,1 I o i SMO«y*e IW*, W«M «”»• OL'S" *3fi—7‘
W skali województw gęstość sieci kolejowej (na 100 kra*) wynosi od 2,7 km w woj. łomżyńskim do 23,1 km w woj. kat©- , wiek im, co oznacza dysproporcję 1:8,0 (tabl. 4). Długość linii normalnotorowych przypadających na 100 km* wynosi od 2,7 km w woj. łomżyńskim do 20,8 km w woj. katowickim, a więc ma się j Jak 1:7,6. Jeżeli wziąć pod uwagę mniejszo Jednostki przestrzenne, to różnice w gęstości są znacznie większe. Na przykład w siedmiu dawnych powiatach nie było w 1874 r. wcalo linii kolojowych (Bełchatów, Bychawo, Kolno, Lipsko, Myślonlce, Zwoleń, Żuromin), a w sześciu dalszych Istniały tylko koleje wąskotorowe (Brzozów, Kazimierza Wielka, Maków Mazowiecki. Opole Lubelskie, Proszowice, Turek). Prawie wszystkie te powiaty znajdowały się j
w województwach wschodnich ł centralnych. Natomiast maksymalna gęsto** sieci kolejowej występuje w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym i Rybnickim Okręgu Węglowym *.
Układ Bałt
Obok gęstości sieci ważny jest takie układ poszczególnych linii, a zwłaszcza ich stosunek do głównych kierunków ciążeń. Jak jut poprzednio wspomniano, linie kolejowe na obszarze Polski budowano przy innym układzie ciążeń i przewozów, dlatego nie odpowiadają one w pełni obecnym potrzebom. Linie w zachodnloj części kraju są silnie zorientowane na Berlin i były zbudowano zwłaszcza w celu obsługi potoków równoleżnikowych — między Górnym Śląskiem czy Prusami Wschodnimi a centralną częścią Niemiec. Linie we wschodniej części kroju również nie zawsze odpowiadają obecnym potrzebom gospodarczym, chociaż ich układ podkreśla centrolność Warszawy.
We wschodniej i centralnej części Polski brak wielu ważnych połączeń między głównymi miastami i aglomeracjami miej-sko-przemysłowymi lub połączenia te są okropne, utworzone przez wykorzystanie linii zbudowanych dla Innych celów. Nawet dwa największe miasta Polski — Warszawa i Łódź — położone zaledwie 110 km od siebie, nie mają prostolinijnego, bezpośredniego połączenia. Łódź jest zresztą szczególnie upośledzona pod względem położenia w sieci kolejowej, co wynika z jej późnego rozwoju gospodarczego i braku aż do 1919 r. funkcji administracyjnej. Łódź nie ma dobrych połączeń kolejowych także z pozostałymi większymi miastami wojewódzkimi: Poznaniem, Wrocławiem, Krakowem, Katowicami i Gdańskiem (por. tabl. 5). Spośród innych połączeń międzywojewódzkich daje się szczególnie odczuć brak powiązań kolejowych między nowymi miastami wojewódzkimi w centralnej i środkowej części kraju (Biała Podlaska. Chełm, Ciechanów, Kalisz, Konin, Krosno, Łomża, Nowy Sącz, Ostrołęka, Piotrków Trybunalski. Płock. Przemyśl, Sieradz, Włocławek, Zamość).
W duli regionalnej brak nieraz połączeń kolejowych między najważniejszymi miastami danego województwa lub połączenia te są niedogodne, średnie wydłużenie linii kolejowych w stosunku do połączeń prostolinijnych wynosi dla relacji między dawnymi miastami powiatowymi około 26%. Jego wielkość zależy na ogóf od gęstości sieci kolejowoj. I tak w dawnych województwach wschodnich — o najrzadszej sieci —wynosi nawet ponad 45%T.
• Dhąośó linii kolejowych i gęstość »i«ci kolejowej dla wszystkich powiatów podaje praca T. Lisewskiego, J. Lenka I H. Piotrowskiej, Rozwój ko-manlkocji kolejowej I oMbuotwj w Połaee w okresie 1H9—IHS. J)oka-mentacja Geograficzna" 1967, z. S
* W. Maciejewski. ObUczarJe odlcpłolci kolejowych pomiędzy miastem! po-tciauntyml Polski w oparciu o macierz wydłużenia trasy. „Przegląd Komunikacyjny" 1973, nr 8.
43