skanuj0004 (587)

parki: Tatrzański (ok. 3 min osób), Karkonoski (1,5 min), Woliński (1,5 min), Wielkopolski (1,2 min) i Kampinoski (1 min) - Partyka (2002).

Jednym ze skutków wzmożonego ruchu turystycznego jest degradacja gleb w wyniku deptania, a w następnej kolejności także roślinności w okolicy szlaków. Z badań przeprowadzonych na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego wynika, że ponad 30% szlaków ma IV lub V kategorię wydeptania, co oznacza ich poszerzenie do 3-5 metrów i więcej. Podobne wyniki odnotowano także w Tatrzańskim Parku Narodowym (Krzymowska-Kostrowicka, 1997).

Turyści zachowując się hałaśliwie, płoszą i niepokoją zwierzynę, czasem celowo niszczą mrowiska i nory zwierząt, a dokarmiając je lub porzucając resztki jedzenia, przyczyniają się do zmiany sposobu ich życia. Wymienione przykłady wyrządzanych szkód dotyczą tylko tych najmniej uciążliwych dla środowiska oddziaływań turystyki. Szkody wyrządzane przez turystykę masową są porównywalne z oddziaływaniem przemysłu na przyrodę (Zaręba, 2006).

Aby ograniczać ujemne skutki pobytu nieuświadomionych ekologicznie turystów w parkach narodowych, ich zarządy wprowadzają własne regulaminy, w których określa się liczbę odwiedzających, mogących przebywać jednocześnie na terenie parku oraz wskazuje, jakie zachowania turystów są niedozwolone. Najczęściej zakazy dotyczą:

■    niszczenia i pozyskiwania wszelkich składników przyrody;

■    poruszania się po terenie parku po zmierzchu;

■    hałasowania;

*    zbaczania z wyznaczonych tras;

*    biwakowania i rozpalania ognisk poza wyznaczonymi miejscami;

*    przebywania w parku grup bez uprawnionego przewodnika (Konopacki, 2001).

10.4. Turystyka zrównoważona i ekoturystyka

Stale rosnące znaczenie turystyki ze względu na jej atrakcyjność dla konsumentów, dochodowość dla organizatorów i towarzyszące temu zjawisku zagrożenia dla środowiska, głównie przyrodniczego, ale także kulturowego oraz dla ludności miejsc recepcyjnych spowodowały powstanie koncepcji turystyki zrównoważonej. Oznacza ona rozwój turystyki z zachowaniem równowagi pomiędzy potrzebami odwiedzających, ochroną środowiska oraz interesem i kulturą społeczności lokalnej, będącej częścią ekorozwoju, czyli takiego przebiegu nieuchronnego i pożądanego rozwoju gospodarczego, który nie naruszałby w sposób istotny i nieodwracalny środowiska życia człowieka (Liszewski, 2002).

145