skanuj0010 (383)

Cechy użytkowe części maszyn. Konstruowanie części maszyn wymaga spełnienia różnorodnych wymagań, zarówno podawanych w warunkach technicznych projektowania maszyn, jak i wynikających z ogólnych zasad konstruowania maszyn. Wymagania te określa się ogólnie jako cechy użytkowe części maszyn. Podstawowe cechy użytkowe, które powinny być uwzględnione w procesie konstruowania części maszyn, są podane w tablicy 1.1.

Cechy użytkowe części maszyn

Cechy	Ich znaczenie użytkowe
wytrzymałościowe	wytrzymałość mechaniczna, sztywność i trwałość konstruowanych części
materiałowe	własności wytrzymałościowe, łatwa obrabialność, odporność na korozję i inne czynniki, odporność na zmiany temperatury w czasie pracy, łatwość nabycia, stosowanie wąskiego asortymentu materiałów (np. stal) itd.
technologiczne	łatwość wykonania, możliwość stosowania prostych procesów technologicznych o małej pracochłonności itp.
montażowe	łatwość montażu i demontażu oraz napraw i wymiany uszkodzonych elementów; zamienność części
eksploatacyjne	niezawodność i bezpieczeństwo działania, łatwość obsługi, cicha praca itd.
ekonomiczne	niski koszt materiału, produkcji i eksploatacji
estetyczne	prostota i estetyka kształtu, dostosowanie wykończenia powierzchni do warunków użytkowania itp.
inne	mały ciężar i wymiary, szczelność połączeń, łatwość i bezpieczeństwo transportu itd.

Uwzględnianie cech użytkowych w czasie projektowania części maszyn wpływa bezpośrednio na dobór procesów technologicznych, przebieg procesu produkcji, koszty produkcji oraz eksploatacji wytwarzanych maszyn itd. Ułatwieniem procesu konstruowania jest normalizacja części maszyn, mająca doniosłe znaczenie w produkcji przemysłowej.

1.3. Normalizacja części maszyn

Przez normalizację rozumie się opracowywanie i wprowadzanie jednolitych norm. Normalizacja w technice ma na celu uporządkowanie, uproszczenie i ujednolicenie:

•    oznaczeń technicznych (w tym rysunku technicznego) i słownictwa,

•    podstawowych wielkości stosowanych w budowie maszyn, np. wymiarów normalnych, tolerancji i pasowań, zarysów gwintów,

•    materiałów (np. gatunków stali, żeliw),

•    gotowych wyrobów, w tym zarówno części maszyn (np. nitów, śrub, wpustów), jak i zespołów (sprzęgieł, przekładni zębatych i innych),