skanuj0014 (311)

wykazują już obecno-yasowości wymiennej i jonów glinu, nami wodoru i glinu, iu tych jonów z gleby :olo idami glebowymi) schematu następująco:

roztwór (przesącz) w nim: CaCb + MgCfe + NaCl+AlCb :ząstka    + 2HCI +

jnatyl-    (n-10)KCl

/ych. i><łeży ponadto lajdujące się ewentu-esączu. W przesączu wypierającej. Chlorek >ztworze w obecności

>rach glebowych, za-

) dodamy odpowied-yytrącą się w postaci

iku wdarcia z gleby ;ć oddzielnego ozna-isób. Miareczkujemy NaF i otrzymujemy

sumę jonów H⁺ + Al³⁺; drugą część roztwom miareczkujemy z dodatkiem roztworu soli NaF i otrzymujemy tylko jony H⁺ faktycznie występujące w glebie. Z różnicy tych dwóch miareczkowań możemy obliczyć zawartość w glebie jonów Al³⁺ ruchomego.

Oznaczanie. Do kolby lub butelki o pojemności około 500 cm wsypujemy 60 g gleby powietrznie suchej i przesianej przez sito o średnicy oczek 1 mm i zalewamy 150 cm⁵ roztworu ln KC1. Kolbę zatykamy szczelnie koreczkiem gumowym i mieszamy na mieszadle rotacyjnym przez 1 godz. Następnie zawartość kolb sączymy do kolbek Erlenmeyera o pojemności około 300 cm. Z przesączu pobieramy do dwóch kolbek Erlenmeyera o pojemności 100 cm³ po 50 cm³ roztworu. Do jednej porcji dodajemy 5 cm³ 3,5% roztworu soli NaF. Obie porcje gotujemy na palniku albo na płytce elektrycznej przez 5 min od chwili zawrzenia. Następnie dodajemy po kilka kropli fenoloftaleiny i miareczkujemy na gorąco 0,05n roztworem NaOH do słaboróżowego zabarwienia. Miareczkowanie prowadzimy bardzo ostrożnie, dodając po kropli NaOH, mieszając przy tym i sprawdzając stan zabarwienia. Najpierw miareczkujemy porcję wyciągu bez dodatku roztworu soli NaF. Miareczkowanie to notujemy jako I; tak ustalamy sumę Al + H_w. Następnie miareczkujemy porcję wyciągu z dodatkiem roztworu soli NaF. Miareczkowanie to notujemy jako II; służy ono do ustalenia ilości samego jonu H⁺ wymiennego.

Wyniki obliczeń podajemy w milirównoważnikach na 100 g gleby, a wyniki dla samego glinu również w mg na 100 g gleby.

Obliczenie

3

Miareczkowanie 1 = (Al+H_W) w milirówn./l00g=Xcm NaOH • n - 5 ■ 1,75

Miareczkowanie II = (H_w) w milirówn./100 g = X cm³ NaOH • n • 5 • 1,75

odejmujemy: I - II = (Al + H_w) - (H_w) = Al w milirówn./lOO g gleby

gdzie: f

/i - normalność NaOH;

5 - przeliczenie na 100 g gleby, gdyż 50^cm³ wyciągu pobranego do miareczkowania odpowiada tylko 20 g gleby, stąd = 5;

1,75 - współczynnik przeliczeniowy na niepełne wyparcie jonów (H_w+Al) przy jednorazowym traktowaniu gleby ln KC1;

X - ilość cm³ NaOH zużytego do miareczkowania 50 cm³ wyciągu ln KC1 z gleby.

Ilość Al w milirównoważnikach możemy z kolei pomnożyć przez miligramo-równoważnik glinu = 9 i otrzymamy wynik w mg/100 g gleby.

Odczynniki i ich przygotowanie

1) roztwór ln KC1: odważyć 74,6 g ch.cz.soli KC1, przenieść do kolby litrowej i uzupełnić do kreski wodą destylowaną uprzednio wygotowaną i ostudzoną pod zamknięciem, wymieszać do całkowitego rozpuszczenia KO i zmierzyć pH, które

- 87 -