— 115 —
ZARYS WIEDZY O TURYSTYCE
zamieszczone zostały założenia przedstawione przez G. Gołembskiego podczas „II Forum Polskiej Federacji Pilotażu i Przewodnictwa”, które miało miejsce w dniach 14 i 15 października 2005 roku w Warszawie.
1) Interdyscyplinarność - heterogeniczność turystyki powoduje dwie przeciwstawne konsekwencje. Po pierwsze, nie można wobec turystyki stosować ujęcia sektorowego. Odejście od ujęcia sektorowego jest w pełni zgodne z uwagami ujętymi w „Informacji o stanie prac nad NPR na lata 2007-2013”. W myśl tych ustaleń partnerem dla władz w Brukseli w sprawach finansowania zadań będą marszałkowie województw, a cały NPR składać się będzie z 16 planów regionalnych. Heterogeniczność turystyki może być jednak jej wielką siłą. Nic tak bardzo nie wiąże ze sobą tak szerokiego spektrum różnych dziedzin, jak strategia rozwoju produktów turystycznych. Wobec tego jest to strategia umożliwiająca realizację szerokiego spektrum projektów, nie zawsze bezpośrednio związanych z turystyką. Dlatego turystyka w NPR nie może zostać pominięta. Może i powinna być ona motorem rozwoju różnych sektorów gospodarki w aspekcie regionalnym.
2) Istnieje konieczność ścisłego powiązania turystyki ze szczeblem regionalnym. Jest to w pełni zgodne z wolą zmierzania do przygotowania 16 programów operacyjnych rozwoju regionalnego. Potwierdzają to szczegółowe uwagi i sugestie będące wynikiem dyskusji w poszczególnych województwach. Należy jednak zdawać sobie sprawę z tego, że szczebel wojewódzki jest jeszcze nadal zbyt ogólny do tworzenia regionalnych produktów turystycznych. Ale przede wszystkim tam muszą być zbierane i selekcjonowane lokalne strategie rozwoju produktu turystycznego. Strategie rozwoju produktów turystycznych muszą być rozproszone przestrzennie, choć stanowić integralną część strategii całego województwa.
3) Ujęcie produktowe turystyki. Strategie powinny dotyczyć produktu w ujęciu szerokim (spinają wtedy działalność wielu sektorów i można z nich wydzielić wiele projektów szczegółowych). W tym ujęciu na produkt składają się atrakcje i środowisko miejsca docelowego, infrastruktura i usługi, dostępność, wizerunek i postrzeganie oraz cena.
4) Skala regionalna i lokalna. Przygotowanie strategii rozwoju produktu turystycznego musi posiadać określone ramy przestrzenne w postaci zwartej (region turystyczny) bądź liniowej (szlaki). Wybór regionu powinien być uzależniony od określenia jego atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej (polegającej na ewentualnej obniżce kosztów przyszłej inwestycji i kosztów eksploatacyjnych). Istnieją metody naukowe pozwalające na wybór najlepszych obszarów dla rozwoju turystyki. Ich przyjęcie umożliwi zastosowanie przy wyodrębnianiu obszarów, dla których budowane są strategie rozwoju produktu turystycznego - zasady selektywności.
5) Zwracanie uwagi na jakość w strategiach rozwoju produktu turystycznego. Ponieważ turystyka jest zjawiskiem kompleksowym i interdyscyplinarnym, bardzo trudno jest wyrazić jej jakość w formie zagregowanej. Jakość ta może dotyczyć zarówno:
• obszaru koncentracji ruchu (atrakcyjność turystyczna, ochrona środowiska);
• przedsiębiorstw działających na tym obszarze (hotele, gastronomia, transport, udostępnianie dóbr kultury, rekreacja, sport itp.);
• jak i wielorakich relacji międzyludzkich (ludność miejscowa - przyjezdni).