składa się z 5 faz: pojawienie się reformatorów; zdobywanie władzy; niepowodzenie liberalizacji, legitymizm z przeszłości - osłabienie konserwatystów; kooptacja opozycji. Przykłady - Hiszpania, Brazylia, Węgry
[ W tym miejscu opisuje zmiany, jakie zaszły w tych państwach - jeżeli kogoś to interesuje:)]
• Przemieszczenia - demokratyzacja jako wspólne dzieło opozycji i rządu. W przeciwieństwie do transformacji, w której po okresie walki o władzę reformatorzy pokonują konserwatystów. Równowaga pomiędzy zwolennikami a przeciwnikami. Reformatorzy nie dysponują odpowiednią siłą, aby pokonać konserwatystów i rozpocząć proces transformacji. Dochodzi do formalnych lub nieformalnych rozmów z opozycją. W opozycji umiarkowani demokraci dominują nad antydemokratycznymi liberałami. Są zbyt słabi, aby pokonać elity, które rządzą (wówczas dochodzi do zastąpienia). Szukanie porozumienia, ponieważ żadna ze stron nie dysponuje potencjałem do przeprowadzenia reform. Do takich wniosków przywódcy dochodzą po wcześniejszych doświadczeniach (zamieszki, strajki, protesty, itd.). Przemieszczenia wymagają równowagi pomiędzy jednymi i drugimi, cechuje je także niepewność, co do efektów starcia zbrojnego. Niezbędny warunek - KOMPROMIS! Podczas HI fali do tego typu zmian zaliczył Polskę i Czechosłowację. Fazy: Liberalizacja systemu, a więc utrata części władzy przez rządzących; zintensyfikowanie działań opozycji; następuje próba sił; poszukiwanie kompromisu.
• Zastąpienie - przewaga opozycji; ostra walka o władzę; odsunięcie od władzy, legitymizm z przeszłości.
• Transformacja ma charakter pokojowy; zastąpienia - gwałtowny; przemieszczenia - ewolucyjny
• Kluczowe kryteria - skala stopnia zaangażowania się aktorów politycznych, zlokalizowanie i znaczenie
inicjatorów
• Linie podziałów są niewyraźne, niektóre przypadki można różnie klasyfikować.
[znowu mamy konkretne przykłady z Czechosłowacji, Węgier i Polski. Szczerze, to nie wiem, czy można
się spodziewać aż tak szczegółowych pytań na egazaminie...]
Oprać, na podstawie „Demokracje Europy Srodk — Wschodniej w perspektywie porównawczej” po
red. Antoszewskiego i Herbu ta + wykład
Zmiana polityczna według Schmittera - fazy: liberalizacja, demokratyzacja, konsolidacja - tyle znalazłam :(