skanuj0043 (27)

Roślinność siedlisk leśnych

84

powierzchni naszych lasów. Jest gatunkiem głównym na wszystkich siedliskach borowych na terenach nizinnych i wyżynnych. Jako gatunek współpanujący występuje też bardzo często na siedliskach lasu mieszanego świeżego (głównie z dębem lub bukiem). Na terenie Polski oraz krajów nadbałtyckich znajduje najlepsze warunki rozwoju i tworzy najbardziej wartościowe ekotypy. Optymalne warunki rozwoju ma na siedliskach BMśw, Bśw, ale też LMśw. Wymagania co do światła dosyć duże, choć mniejsze niż modrzew. Dorasta do 40 m, a w przeciętnych warunkach rozwoju ma wysokość 25-30 m. System korzeniowy bardzo głęboki, palowy z licznymi ukośnymi korzeniami bocznymi. Strzała pełna. Kora u dojrzałych osobników u góry gładka, żółtawoczerwona, w dolnych partiach gruba, spękana, kafelkowata, szarobrą-zowa, wewnątrz spękań czerwonobrunatna. Igły po 2 na krótkopędzie, sztywne, ostro zakończone, pozostają na drzewie około 3 lat. Drzewo jednopienne. Kwiatostany męskie żółte, zebrane w jajowate kotki u nasady pędów, żeńskie -w formie czerwonawych szyszeczek na szczytach tegorocznych pędów. Kwitnie w maju. Nasionka dojrzewają w październiku i listopadzie następnego roku. a szyszki otwierają się wiosną trzeciego roku.

Świerk pospolity (Św)

Picea abies (L.) Karsten.

Rodzina: sosnowate Pinaceae

W Polsce ma dwa geograficzne zasięgi z wąskim pasem bezświerkowym: północny - obejmujący nieomal w całości Krainę Bałtycką, Wielkopolsko-Pomorską i Mazursko-Podlaską. oraz południowy (górski) - obejmujący głównie krainy Karpacką i Sudecką. W odpowiednich warunkach siedliskowych i wilgotnościowych jest gatunkiem szybko przyrastającym. Na niżu może być gatunkiem głównym lub współpanują-cym na siedliskach Bw, BMw, LMśw, Lśw, a nawet Bśw i BMb. Należy do gatunków stosunkowo cieniolubnych oraz o dużych wymaganiach co do wilgotności powietrza i gleby. Dorasta w optymalnych warunkach do 40 m, a nawet więcej. Korona stożkowata. System korzeniowy powierzchniowy, szeroko rozprzestrzeniony, plaski. Z tego względu narażony jest na niszczące działanie wiatrów. Kora w młodości gładka, brunatno-czerwona, później szara, luskowata. Igły czworokątne, ostro zakończone, zielone, sztywne, ułożone grzebieniasto. Pozostają na pędach przez 5-7 lat. Dojrzałość nasienną świerk w drzewostanie osiąga w wieku około 50 lat, w rozluźnieniu wcześniej. Drzewo jednopienne. Kwiatostany męskie kotkowate, czerwonawe, później żółte, żeńskie - o purpurowych szyszeczkach, wyprostowanych, na końcu ubiegłorocznych pędów. Kwitnie w kwietniu i maju. Szyszki duże, długie, najpierw zielone, potem brązowe, zwisające. Nasiona dojrzewają w październiku. Wysypują się wczesną wiosną następnego roku. Szyszki po wysypaniu nasion opadają w całości.

Topola biała, bialodrzew (Tpb)

Populus alba L.

Rodzina: wierzbowate Salicaceae

<®> W Polsce występuje obecnie rzadko, głównie w dolinach większych rzek jako składnik lasów łęgowych wilgotnych. Najlepiej rośnie na madach gliniastych okresowo zalewanych, obfitych w namul naniesiony przez powodzie i z wodą ruchomą (Bugała 1973). Drzewo osiąga wysokość do 40 m i pierśnicę 120-220 cm. Żyje nawet kilkaset lat. Pień pełny, prosty z korą gładką, białą, tylko u nasady spękaną. Liście skrętoległe, na długich ogonkach, grube, skórzaste, na krótkopędach jajowate, na dlugopędach zaś dłoniaste, od spodu biało filcowato owłosione. Kwiaty rozdzielnopłciowe. Męskie w formie zwisających kotek z czerwonymi pylnikami. Kotki żeńskie węższe i krótsze, z żółtawozielonymi znamionami. Okres kwitnienia przypada na marzec i kwiecień. Owoc - pękająca torebka. Nasiona podłużne, opatrzone puchem, dojrzewają w maju.