Gwinty toczne. Specjalnym rodzajem gwintu są gwinty toczne, w których między śrubę i nakrętkę są wprowadzone kulki, przetaczające się po powierzchniach roboczych gwintu. Średnice i skoki tych gwintów są znormalizowane (PN-84/M-55275 — przekładnie śrubowe toczne kulkowe). Kulki toczą się w zamkniętym obiegu z kanałem zwrotnym, przy czym obieg obejmuje 3, 2 lub jeden zwój gwintu (rys. 6.7). Gwinty toczne są wykonywa-
Rys. 6.7. Gwinty toczne: rozwiązanie konstrukcyjne z kanałem obejmującym: a) trzy zwoje, b) jeden zwój [częściowo 14]
ne z dużą dokładnością (np. błąd skoku na długości 300 mm wynosi 0,03 do 0,01 mm), umożliwiającą m.in. uzyskanie bezluzowej pracy i wysokiej sprawności (ponad 95%). Przekładnie śrubowe toczne są stosowane w śrubach pociągowych dokładnych obrabiarek, w mechanizmach śrubowych sprzętu pomiarowego (np. jako elementy napędowe i pomiarowe w obrabiarkach sterowanych numerycznie) itp.
Znormalizowane łączniki gwintowe. Do znormalizowanych łączników gwintowych należą śruby, wkręty i nakrętki. Śruby są to łączniki z gwintem zewnętrznym, zakończone łbami o różnych kształtach — najczęściej sześciokątnym lub kwadratowym. Śruby dokręca się kluczami. Wkręty mają nacięty na łbie rowek i są dokręcane wkrętakiem. Łączniki te mogą
118