Strona123

Lt

Z obłokiem a linią łączącą obserwatora z obłokiem jest zawarty w granicach od 45 do 135°.

Trwałość obłoku w powietrzu iależy przede wszystkim od jego kształtów i wielkości.

Rys. 53. Różne warunki obserwacji dymów bćrwnych: 1 — słońce; 2 — oko; 3 — oo!ok dymny

Sygnały dymne ze spadochronem dają wstęgę iymu barwnego. Wstęga ta szybko zostaje rozproszona przez piądy powietrzne, Jednak z puszki z masą dymną wydzielają się wriąż nowe porcje dymu.

ihuc wyrzucający; o —wo-irczek; 7 — ladumek dym-

li;

iir; 8 — p linami; 9

przewód ze sto-9 — krążek u-

Rys. 55. Sygnały dymne ze spadochronem i tez spadochronu

szczelniający

W sygnałach dyrmych bez spadochronu należy wytworzyć dym niemal momentalnie — wtedy w powie

Barwne dymy mogą być otrzymywane metodą rozpraszania i metodą kondensacji.

Metodę rozpraszania realizuje się przez rozpylenie za pomocą wybuchu drobno zmielonych pigmentów mineralnych.

Odpowiednimi do tego celu pigmentami bywają zazwyczaj minia, cynober, ultramaryna.

Jednak praktyka wykazała, że w celu otrzymania wyraźnych i dość trwałych dymów należy użyć dość znacznych ilości pigmentów (1—2 kg).

Zauważono również, że barwny dym uzyskany przez rozpylenie mechaniczne bardzo szybko zostaje rozproszony i szybko osiada — a to dlatego, że cząstki jego mają bardzo duże wymiary (rzędu 1 • 10-² — 1 • 10-³ cm).

Otrzymywanie dymów metodą kondensacji za pomocą reakcji chemicznych, przebiegających między substancjami nieorganicznymi, nie dało również dobrych rezultatów.

Stosunkowo niezłe wyniki uzyskano jedynie w przypadku dymów czarnych, których masy zawierały związki chloroorganiczne i metale, a obok nich znaczną ilość węglowodorów aromatycznych — na przykład:

1. Sześciochloroetan 60%    2. Sześciochloroetan 59%

Magnez

Naftalen

Magnez

Antracen

Według danych z literatury masa 1 pali się z prędkością 4 mm/sek, daje przy tym gęsty czarny dym; masa ta jest wrażliwa na uderzenie. Wadą jej jest szybkie ulatnianie się sześciochlo-roetanu i naftalenu oraz niska temperatura topnienia mieszaniny sześciochloroetanu z naftalenem. Mieszanina 8 części naftalenu z 20 częściami sześciochloroetanu topi się w temperaturze 53°C. Dlatego korzystna jest zamiana naftalenu przez antracen (masa 2).

Masy te powinny spalać się przy swobodnym dostępie powietrza, gdyż w przeciwnym razie naftalen lub antracen sublimują zamiast spalać się, a dym staje się szary zamiast czarnego.

Oto reakcja palenia mieszaniny 1 (spalanie przy wolnym dostępie powietrza):

C₂C1₆ + 3 Mg + 0,65 C₁₀H₈ + 1,31 0₂ (tlen powietrza) = = 3 MgCl₂ + 2,6 H₂0 + 8,5 C.

249