Strona7

e) układu nerwowego (zakłócenia równowagi emocjonalnej, stan napięcia i niepokoju, trudności z zasypianiem, niespokojny sen, uczucie niewyspania, nerwice, ciągłe zmęczenie).

Efekty oddziaływania hałasu w środowisku pracy mogą być w swoisty sposób „wzmacniane” przez warunki akustyczne w miejscu zamieszkania i wypoczynku. Człowiek poddany nadmiernej dawce hałasu w miejscu pracy, wracając do cichego domu ma szansę zregenerowania swego stanu zdrowia, natomiast przebywając nadal w głośnym otoczeniu, nie ma do tego warunków. Stąd tak są ważne, a nie doceniane, odpowiednie warunki akustyczne w miejscu zamieszkania i wypoczynku.

Hałas wywiera ujemny wpływ również na zwierzęta hodowlane i dziko żyjące - obniża przyrost masy ciała, zakłóca rozród, a nawet może powodować obumieranie zarodków ptasich.

Szkodliwe działanie wibracji na organizm zależy od częstotliwości, amplitudy i prędkości drgań. Skutkiem oddziaływania wibracji na człowieka jest choroba wibracyjna (zaburzenia powibracyjne), której stopień zaawansowania zależy od intensywności i czasu trwania wibracji. Główne zmiany chorobowe występują w:

a)    układzie nerwowym (zaburzenia ze strony centralnego układu nerwowego, niemożność skupienia uwagi, ciągłe zmęczenie, nerwice);

b)    układzie krążenia (napadowe skurcze naczyń krwionośnych, zaburzenia ciśnienia tętniczego krwi);

c)    narządach ruchu (uszkodzenia kostno-stawowe, zaburzenia czynności mięśni i ścięgien);

d)    układzie pokarmowym (zaburzenia perystaltyki jelit).

Społeczne skutki oddziaływania hałasu i wibracji wyrażają się:

-    szkodliwym wpływem na zdrowie ludności;

-    obniżeniem sprawności i wydajności pracy oraz zmniejszeniem chęci działania;

-    obniżeniem sprawności uczenia się;

-    wypadkami na stanowiskach pracy i w komunikacji (spowolniony refleks, niedostateczna zrozumiałość słowa, rozproszenie uwagi);

-    ■ rosnącą liczbą zachorowań na chorobę wibracyjną oraz głuchotę zawodową;

-    powodowaniem lokalnych napięć, kłótni między ludźmi;

-    obniżeniem poczucia bezpieczeństwa, niezależności i poziomu komfortu.

6.4. ZAGROŻENIE HAŁASEM I WIBRACJAMI W POLSCE

Miernikiem pozwalającym na całościową ocenę zagrożenia hałasem może być procentowy wskaźnik ludności narażonej na działanie hałasu o poziomie ponadnormatywnym. Określone na podstawie badań szacunkowe dane przedstawione są na mapie, na której wyodrębniono województwa, w których ludność jest najbardziej zagrożona hałasem.

Ludność znacznej części obszaru Polski (65 785 km², czyli 21%) jest narażona na ponadnormatywny hałas komunikacyjny i przemysłowy. Hałas o poziomie powyżej 60 dB oddziaływa na 12,5 min osób, co stanowi 33% ludności kraju. Liczba mieszkańców narażonych na hałas komunikacyjny

0    poziomie powyżej 60 dB, osiąga w dużych miastach 30%, w średnich 40%, małych 25% i na wsi ponad 7%. Województwami najbardziej zagrożonymi hałasem przemysłowym powyżej 60 dB są: dolnośląskie, zachodniopomorskie, wielkopolskie.

Najczęstsze przypadki zawodowego uszkodzenia słuchu występują u osób pracujących w przemyśle: lekkim (15,4%), górniczym (13,8%), hutniczym (10,4%), maszynowym (10,1%) oraz w budownictwie (7,4%)

1    w transporcie (4,1%). Największa liczba przypadków choroby wibracyjnej występuje u osób zatrudnionych w leśnictwie (29,4%), górnictwie (14,7%), w przemyśle środków transportu (12%), w budownictwie (9,5%), w przemyśle maszynowym (9%).

6.5. WALKA Z HAŁASEM I WIBRACJAMI

Zagrożenie hałasem i wibracjami wzrasta wraz z rosnącym uprzemysłowieniem, urbanizacją, rozwojem komunikacji. Ochrona przed hałasem i wibracjami jest jednym z trudniejszych zadań, przed jakimi stoi ochrona

173