strona (225)

4.13.1. Wpływ prądu stałego na tkanki

W wyniku zmian elektrolitycznych i elektrokinelycznych następuje w tkankach w obrębie elektrody dodatniej zmniejszenie pobudliwości nerwowej i mięśniowej, także bólowej. Stan ten nazywa się anelektrolonus. W okolicy elektrody ujemnej powstaje zjawiska odwrotne, nazywane katelektrotonus. Doświadczono, że stany te po kilkunastu minutach działania prądu słabną. Można je odnowić zmieniając kierunek przepływu prądu. Zjawiska tc są wykorzystywane w elcktroterapu. Katelektrotonus wykorzystuje się w zabiegach pobudzających tkanki, anelektrotonus w zabiegach, w których jio/ądane jest zmniejszenie pobudliwości.

U niektórych zwierząt, np. u ryb i żab stwierdza się, uspokajający i przyciągający wpływ bieguna dodatniego. Ryby w akwarium ustawiają się wzdłuż linii pola ciek trycznegn, zbliżając się do anody l zwracając, się do niej głową. Efekt len jest wykorzystywany w rybołówstwie. Ryby zmuszone do pozostania w bliskości katody są pobudzone ruchowo. Podoimy wpływ na człowieka mają wywierać zabiegi galwaniczne przeprowadzane w kąpieli.

Wykazano, że leki podlegające elektrolizie mogą być wprowadzone do organizmu przez skórę na zasadzie elektroforezy. Dało to podstawy metody leczniczej zwanej jonofore/ą lub jontotorezą.

Zmiany elektrolityczne i termiczne skupione na bardzo małej przestrzeni przez elektrody o małym wymiarze, np. igłowe, doprowadzają do termio/no-chcmicznego zniszczenia Ikanki. Efekt ten wykorzystuje się w chirurgii i kosmetyce do usuwania drobnych defektów skóry.

W fizykoterapii stosuje się trzy rodzaje zabiegów prądem stałym: galwanizacje. zabiegi wodnoelektiycznc, jonoforezy. Pierwsze dwa zabiegi można określić' jako biostymulneje. Jonoforeza natomiast łączy biostymulację / farmakoterapią.

4.13.2. Galwanizacje

Galwanizacje są to zabiegi podawane z elektrod dostosowanych rozmiarem i kształtem do miejsca zabiegu. Mają one działać przez wzmożenie ukrwienia, przez obniżenie progu bólowego (anoda) i przez pobudzenie tkanek (katoda).

Galwanizacje dawkuje się gęstością prądu i czasem trwania zabiegu.

Rozróżniamy następującą gęstość prądu: małą 1x10,01 do 0,1 mA/crrr,

-    średnią od 0,1 do 0,3 mA/cm²,

-    dużą od 0,3 do 0,5 mA/cm²,

Czas trwania zabiegu wynosi od 5 do 20 min.

Zabiegi, w których linie sil pola elektrycznego układają się wzdłuz struktur tkankowych (np. wzdłuż kończyny) nazywa się podłużnymi, natomiast gdy linie Sil przebiegają poprzecznie mówi się o gnlwanizacji popizeczncj. Prąd biegnący wzdłuż naczyń i nerwów napotyka na najmniejszy opór, natomiast w zabiegach poprzecznych opór jest większy i trzeba większych napięć, aby uzyskać tę samą gęstość prąciu co w zabiegach podłużnyc h. Opór zwiększa się wraz z odległością dzieląc ą elektrody, zmniejsza się wraz ze wzrostem ich powierzchni.

225