Ze względu na sposób rozprowadzania ciepła w wagonie rozróżnia się:
— ogrzewanie konwekcyjne (grzejnikowe):
— ogrzewanie nawiewne.
Przy ogrzewaniu konwekcyjnym wewnątrz wagonu instaluje się grzejniki, które nagrzewane parą, elektrycznością lub wodą dzięki uże-browaniu oddają ciepło pomieszczeniu, w którym się znajdują (rys. 8.17).
Przy ogrzewaniu nawiewnym, centralna nagrzewnica podgrzewa powietrze, następnie wdmuchuje je do wnętrza wagonu przez układ kanałów. Instalacja ogrzewania nawiewnego może być latem wykorzystywana do wentylacji wagonu.
8.7.2. Ogrzewanie elektryczne
Ze względu na różne systemy elektryfikacji poszczególnych linii kolejowych w Europie układy ogrzewania wagonów do ruchu międzynarodowego muszą być dostosowane do zasilania:
— prądem stałym o napięciu 3000 V;
— prądem" stałym o napięciu 1500 V;
— prądem przemiennym o napięciu 1500 V i częstotliwości 50 Hz;
— prądem stałym o napięciu 1000 V i częstotliwości 16 2/3 Hz.
Dostosowanie układu ogrzewania do prądu zasilającego musi odbywać się samoczynnie. Do tego celu służą tzw. urządzenia wybior-czo-przełączające, umieszczone w każdym wagonie.
Moc ogrzewania elektrycznego wynosi 20-4-40 kW. W związku z wysokim napięciem prądu zasilającego — przewód zasilający układ ogrzewania powinien być wykonany z miedzi elektrolitycznej i mieć przekrój co najmniej 185 mm2, aby umożliwić przepływ prądu o wartości 800 A (w wagonach PKP przeznaczonych do ruchu wewnętrznego z instalacją jednonapięciową stosuje się przewód o przekroju 95 mm2).
Do łączenia przewodu zasilania ogrzewania poszczególnych wagonów ze sobą i z lokomotywą służą sprzęgi (rys. 8.18), składające się z gniazda, wtyczki z przewodem elastycznym oraz gniazda ślepego (służącego do umieszczenia wtyczki, gdy nie jest połączona z wagonem sąsiednim).
Instalacja ogrzewania elektrycznego wagonów jest jednoprzewodowa, tzn że prąd doprowadzany do grzejników wagonu powraca — przez masę wagonu i zestawy kołowe — do szyn i dalej do podstacji trakcyjnej, zamykając w ten sposób obwód.
Podstawowy element w układzie ogrzewania konwekcyjnego — grzejnik elektryczny (rys. 8.19) ma w obudowie wykonanej z blachy stalowej elementy grzejne umieszczone w rurkach stalowych, wypełnionych warstwą izolacyjną tlenku magnezu. Stosowane są grzejniki różnych typów i różnej mocy (500-4-1200 W), pracujące przy różnym napięciu (500-7-1500 V). Grzejniki są łączone w odpowiednie grupy (rys. 8.20). Do
144