Zasady Wykładni Prawa L Morawski9

Rozdział V. Dyrektywy preferencji

29 stycznia 2009 r. (I KZP 28/08, OSNKW 2009/2/14, Prok i Pr. - wki 2009/4): „Odwołanie się do celu ustawy, a ściślej, do celu wchodzących w grę w tej sprawie przepisów prawa karnego skarbowego, nie może jednak prowadzić do przekreślenia wyników dokonanej wykładni (językowej - L.M.), bowiem wiązałoby się z naruszeniem reguł gwarancyjnych wynikających z treści art. 1 § 1 k.k.s. Prawo karne, w tym także prawo kamę skarbowe, pełni z jednej strony funkcję ochronną, z drugiej jednak strony ma zabezpieczać jednostkę przed ingerencją w jej prawa przez władzę pod pretekstem wykonywania funkcji ochronnej (funkcja gwarancyjna). Podstawowym instrumentem realizującym funkcję gwarancyjną jest zasada określoności czynu zabronionego przez ustawę. Jednym z wiążących się z tą zasadą postulatów jest zakaz stosowania analogii i wykładni rozszerzającej na niekorzyść sprawcy - nullum crimen sine lege stricta Przyjęcie w rozważanej sprawie prymatu wykładni funkcjonalnej nad wykładnią językową i systemową stanowiłoby złamanie tego zakazu”. Z pełną aprobatą odnieść się też należy do następującej wypowiedzi J. Wyrembaka, który akcentuje funkcje gwarancyjne zasady pierwszeństwa wykładni językowej na gruncie prawa karnego: „adresat (normy) ma [...] ważne prawo, by oczekiwać, że będzie mógł zrekonstruować wiążące go normy prawne na podstawie elementów tekstowych ustawy, bez uciekania się do badań stanowiska doktryny, analizy historyczno-prawnej, myślenia w kategoriach funkcjonalnych, czy też studiów prawnoporównawczych” i trafnie dowodzi, że zasada demokratycznego państwa prawa powinna nas bronić przed narzucająca się ideą „prawa dla prawników”¹⁷. Dokładnie te same argumenty przemawiają za koniecznością ścisłego przestrzegania zasady pierwszeństwa wykładni językowej w prawie podatkowym¹⁸. Za trafny należy uznać następujący pogląd wyrażony przez NSA: „należy zauważyć, że wykładnię celowościową, jako pomocniczą na gruncie prawa podatkowego metodę odczytywania treści przepisu prawnego, można stosować wyjątkowo i tylko wówczas, gdy na tle dopuszczalnych reguł znaczeniowych języka etnicznego sens przepisu prawnego jest wieloznaczny. Wykładnia celo-wościowa nie może być stosowana w oderwaniu od wykładni językowej

" J. Wyrembak, Zasadnicza wykładnia znamion ustawowych przestępstwa, iw:] Teoria i praktyka wykładni prawa, red. P. Winczorek, Warszawa 2005, s. 308, 310; por. też C. So-■ta. Wybrane zagadnienia granic wykładni w prawie karnym w świede zasady nullum cri-mm sine lege, |w:l ibidem.

^J R. Mastalski, Stosowanie prawa podatkowego, Warszawa 2008, S. 156.

■ i 79 ■«s