Forum Czytelników ■
zegara o licznik dni tygodnia lub cały kalen darz.
Złącze J8 zostało dodane na wszelki wypa dek i może posłużyć do podłączenia zegara z komputerem poprzez RS232. Jako że nie przewidziałem jego praktycznego zastosowania w zegarze, nic dodałem układów dopasowujących TTL^-->RS232 na płytce zegara, tak więc trzeba by je wykonać oddzielnie we własnym zakresie.
Ostatnią, chyba najważniejszą zmianą jest zastosowanie innych lamp We wstępie wspomniałem o lampach LC-513 z odczytem z przodu. Niestety lampy te wymagają podstawek, które ponoć są trudniejsze do zdobycia niż same lampy. Udało mi się zdobyć kilka sztuk tych podstawek, więc mogłem zbudować jeszcze jeden zegar w oparciu o pięćset-trzynastki. W tym przypadku płytka główna pozostaje taka, jak na rysunku 1. Nic stosujemy wtedy płytki lamp {walutowanie cokołów na płytkę może okazać się trudne i bezcelowe). Ulega wtedy zmianie układ zasilacza, którego schemat ideowy i schemat płytki drukowanej przedstawiony został na rysunku 2.
Na tej płytce oprócz bezpiecznika i transformatora, znalazło się miejsce dla zasilacza części wysokonapięciowej i 7 rezystorów szeregowych. Jeden dodatkowy rezystor przewidziany został do zasilania lampy licznika dni tygodnia. Niestety, do lamp LC-513 nie dołączono żadnej instrukcji, więc wartość rezystorów szeregowych dla tych lamp dobrałem doświadczalnie. Jasność świecenia lamp dld rezystorów o wartości 120kQ w-ydała mi się optymalna.
Maciej Skrod/ewic/
Uwaga! Podczas użytkowania przyrządu w jego obwodach występują napięcia groźne dla życia i zdrowia. Osoby niepełnoletnie mogą wykonać i przetestować przyrząd wyłącznic pod opieką wykwalifikowanych opiekunów.
Rys. 5 Płyta czołowa skala 1:2
Ciąg dalszy ze strony 51.
W następnej kolejności lutujemy dwa skrajne punkty. Jeśli między płytkami jest kąt 90 stopni. lutujemy pozostałe punkty. Jeśli nie -poprawiumy. Na koniec należy odcinkiem dwużyłowego przewodu połączyć odpowiednie punkty N+ i N płytki głów nej z punktami +,- płytki nadajnika oraz do punktów P, O również za pomocą przewodu podłączyć transformator zasilający. Większa część urządzenia została umieszczona w obudowie Z-3, która dobrze się do tego celu nadaje. Nadajnik zamknięto w malutkiej obudowie Z-47. Na rysunku 5 znajduje się przykładowa płyta czołowa, którą przyklejamy po wydrukowaniu na papierze samoprzylepnym (rysunek w formacie PDF umieszczony jest wraz z listingiem w PPEdW). Do zrobienia otworu pod wyświetlacz warto posłużyć się lutownicą, wypalając go z grubsza grotem, a następnie oszlifować pilnikami do prostokątnego kształtu. Odbiornik podczerwieni należy podłączyć za pomocą przewodu i koniecznie wystawić na zewmątrz obudowy. W układzie modelowym został on przyklejony do bocznej ściany obudowy. Po zmontowaniu całości i zaprogramowaniu mikrokontrolera można podłączyć zasilanie. Jeśli na wszystkich wyświetlaczach są zera oraz kropka drugiego wyświetlacza jest zaświecona, możemy uznać, że układ do tego momentu pracuje poprawnie. Jeśli tak nie jest, należy sprawdzić zasilanie układu. Przyczyną może być na przykład odwrotnie wlutowany stabilizator U2. Następnie możemy przejść do kalibracji generatora w nadajniku. W tym momencie przyda się miemik częstotliwości, choć nie jest on konieczny. Jeśli takowy mamy, sprawa jest oczywista. Podłączamy miernik do wyjścia generatora i ustawiamy częstotliwość taką, na jaką reaguje użyty odbiornik Jeśli rezystor R1 nie pozwala na ustawienie odpowiedniej częstotliwości, należy zwiększyć/zmniejszyć jego wartość. Jeśli natomiast miernika częstotliwości nie mamy, należy ustawdć nadajnik w odległości ok. 1-1,5 metra od odbiornika, ustawić czas na zero i wcisnąć przycisk start/stop. Następnie kręcąc potencjometrem PR 1, należy co jakiś czas przerywać tor podczerwieni do momentu, aż każde przerwanie będzie powodowało zwiększenie licznika. Po tej czynności możemy uznać, że przyrząd jest gotowy do pracy. Podczas ćwiczeń trzeba urządzenie ustawić w taki sposób, abyśmy znajdowali się między nadajnikiem a odbiornikiem i żeby przy każdym powtórzeniu ćwiczenia możliwe było przerwanie toni podczerwieni. W przypadku „brzuszków" będzie tu miejsce w okolicach łopatek.
Choć układ jest w zasadzie odporny na działanie innych urządzeń działających w podczerwieni, to jeśli w pobliżu pracują amatorskie urządzenia, które nie są wyposażone w modulację wiązki, należy zastosować odbiornik na inną częstotliwość, aby uniknąć ewentualnych konfliktów Z tego względu w modelu zastosowałem odbiornik na częstotliwość 38 kHz (TFMS1738). Jeśli natomiast odbiornik będzie reagował na sygnały z jakiegoś fabrycznego pilota (co mnie się nie zdarzyło), zwiększamy stałą czasową C3, R3.
Na koniec życzę wszystkim udanych ćwiczeń. SPORT TO ZDROWIE!
Piotr Raczyński
Wykaz elementów
Nadajnik
C1 .................................470pF
Dl...........................cioda IRED 5mm
R1 ....................................22kn
R2 .....................................82£Z
Ul ..................................CD4049
Odbiornik
Rezystory
RI.F9-RI6..............................120U
R17...R20................................1kO
R3 ...................................220kfl
R4.F5.R8..............................100kO
R2.R4.R6...............................lOk
R7 ....................................1000
R21 ...................................22k£1
Kondensatory
Cl............................10gF/16Y
C2 ..........................1000pF/25V
C3 ................................470nF
C4...............................100gR/16V
C5....................................10OnF
C6...............................!0gF/16V
C7.C8...............................33pF
C9 ................................. 220iF
Półprzewodniki
LU .................... TFMS»xx
!J2 ..................................LM7805
J3..............AT90S2313 (zapregramowary)
D1.D2.D3.............•..........1N4148
V11......................mostek prostowniczy 1A
T1 T2.T3.....................BC548B
T4...T7....................BC557B
Y1..........................piezo z generatorem
AT ,W2.......wyświetlacz podwójny ze wspólną anodą
X1 .....................tezanater kwarców/ 4MHz
Inne
TR1 ____transformator malej mocy np. TS2/33, TS2/34
Dhiiriowa Z-3 Obudowa Z-47
Elektronika dla Wszystkich Sierpień 2005 57