image189 (6)

B. Nlrnuetko. Kizutrtnte aAfine. Warwawj 2lX>7.

ISBN TO-S34OS07-I 1-8.« |* WAiP J0CI7

Zalettnw 377

3.    Przerysuj model diagnostyczno-ewaluacyjny systemu kształcenia z rys. 20 do zeszytu. Spośród dziewięciu strzałek umieszczonych na rysunku wybierz trzy, które twoim zdaniem oznaczają najsilniejszą zależność. Zaznacz je pogrubioną linią. Porównaj swój wybór głównych zależności z wyborami (rysunkami) innych osób wykonujących to samo zadanie.

4.    Przypomnij sobie ukończone liceum. Czy można je nazwać „uczącą się szkołą"? Jaki argumenty przemawiają za przyznaniem jej tego miana, a jakie przeciw? Która grupa argumentów jest silniejsza?

5    (zaawansowane) Efekt wachlarzowy - szybsze postępy bardziej zaawansowanych uczniów - dotyczy wszelkiego uczenia się: umiejętności ruchowych, muzycznych, technicznych, poznawczych, społecznych. Jakiej rady udzielisz młodzieży wybierającej zawód?

6    (zaawansowane). Sformułuj pomysł innowacji, z którym warto byłoby udać się na warsztaty pedagogiczne. Jaka praca - indywidualna z konsultacją, w małej grupie (2-4 osoby) czy w dużej grupie (10 i więcej osób) - byłaby najbardziej odpowiednia do pracy nad tym pomysłem? Jakie materiały miałyby stanowić twój dorobek warsztatów?

7    (zaawansowane). Wyobraź sobie świadectwa ukończenia szkoły średniej zawierające dwie informacje o osiągnięciach w każdym przedmiocie: (A) wynik i (B) wartość dodana w szkole. Jakie zalety miałoby takie ocenianie osiągnięć uczniów? Jakie wady?

8    (zaawansowane). Mamy następujące kręgi udziałowców systemu kształcenia szkolnego: (1) uczniowie, (2) rodzice uczniów, (3) nauczyciele, (4) władze oświatowe. (5) społeczność lokalna, (6) partie polityczne. Każdemu z tych kręgów przyporządkuj taki zakres działań innowacyjnych w szkole (z wyszczególnionych na rys. 19), który wydaje ci się dla niego najważniejszy. Które z tych przyporządkowań było najtrudniejsze? Dlaczego?

Zalecenia

TAK

1.    Pamiętaj, że każda zmiana systemowa musi być poprzedzona analizy systemową. Zanim zdecydujesz się na innowację, zastanów się nad jej wpływem na wszystkie składniki systemu i ustal, w jaki sposób będziesz śledzić skutki zamierzone i skutki uboczne zmiany.

2.    Traktuj podnoszenie jakości pracy szkoły jako zasadę jej działania. Nie

dopuść, by wypalenie zawodowe wzięło górę nad nowymi pomysłami. Nie znaczy to, oczywiście, że każdy pomysł jest wart realizacji; ale zawsze jest wart analizy.

www.waip.com.pl

378 Rozdział 12. Podnoszeni Jakowi pracy szkoły

3.    Kształcąc uczniów, myśl o wartości dodanej ich osiągnięć. Dotyczy to zwłaszcza uczniów najszybciej i najwolniej rozwijających się. Pamiętaj, że ta wartość jest dodana do tego, co uczeń już przedtem zdobył w szkole lub poza szkołą.

4.    Twórz swoją osobistą dydaktykę postępu ucznia. Moce rozwojowe ucznia stanowią najcenniejszy dorobek jego uczenia się. Umiejętność uczenia się jest wyposażeniem, jakie szkoła mu daje na dalsze kształcenie się, pracę zawodową i życie osobiste.

5.    Czerp radość ze swojej pracy w uczącej się szkole! Każda szkoła się uczy, choć nie w tym samym tempie i przy różnej świadomości. Traktuj błędy zawodowe na sposób dalekowschodni: jako trafne wskazanie celu i okazję do nauczenia się czegoś ważnego.

NIE

1.    Nie wymagaj, by słabsi uczniowie „doganiali" zdolniejszych i lepiej przygotowanych. Każdy uczeń ma prawo rozwijać się we właściwym dla siebie tempie, a twoją rolą jest udzielanie mu zachęty i pomocy, z której jest w stanie skorzystać.

2.    Nie szafuj pojęciem „twórczość” ani nawet „nowatorstwo pedagogiczne"! Wystarczy, gdy nauczyciele będą otwarci na innowacje. Staraj się, by twoja innowacyjność nic słabła wraz ze zdobywaniem doświadczeń i umacnianiem się w roli nauczyciela.

3.    Nie sugeruj się autorytetem instytucji prowadzącej egzaminy zewnętrzne. Nie sugeruj się trafnością fasadową testów i procedur. Uważnie przyjrzyj się zadaniom, jakie rozwiązują uczniowie, i rozkładom wyników tych zadań w różnych grupach uczniów.

4.    Nie daj się zwieść opinii, że „wszystko zależy od szkoły". Jest wiele czynników sukcesu każdego ucznia, a większość z nich jest mało zależna od szkoły. Podstawowy błąd atrybucji osiągnięć płynie z tendencji do uproszczeń i z nieznajomości dydaktyki.

5.    Wystrzegaj się wszelkich form pseudoewaluacji pracy szkoły. Taka ewaluacja szkodzi uczącej się szkole. Przyjemnie jest otrzymywać laurki za swą pracę, ale jakie jest sprzężenie zwrotne takiej informacji? Szukaj więc krytycznego, nie pobłażliwego przyjaciela!