Image235 (2)

Forum Czytelników

Rys. 1 Schemat ideowy

W literaturze można spotkać wiele układów do regulacji prądu, czyli ograniczników prą dowych. ale gorzej jest z bezpiecznikami. Prezentowany układ może być bardzo przydatny przy unichamianiu układów i systemów elektronicznych zbudowanych na drogich ele mentach. Funkcje bezpiecznika:

Regulacja progu zadziałania bezpieczni ka. Z R1 =0,360 zakres od 40mA do 2A.

Regulacja zwłoki zadziałania bezpiecznika. Chodzi o to, że niektóre urządzenia pobierają przy rozruchu znacznie większy prąd niż podczas normalnej pracy, np. silnik.

Funkcja zadziałania bezpiecznika przy podwyższeniu napięcia zasilania. Z tą funkcją bezpiecznik może nadzorować zasilacz i odłączyć go od układu, gdy np. uszkodzi się stabilizator i poda dużo wyższe napięcie na układ. Nie chodzi tu o to, żc popłynie większy prąd, nawet bez obciążenia bezpiecznik zadziała.

Opis układu

Schemat układu przedstawiony jest na rysunku I. Jak widać, układ jest prosty, zawiera dwa popularne układy scalone oraz garstkę

innych elementów'. Najważniejszym blokiem układu jest mostek zbudowany z elementów Rl. R2, PI, R3. R4 oraz R5. Potencjometrem PI ustawiamy równowagę mostka. Jeśli do złącza C0N2 nie jest podłączone obciążenie, to na wejściach 2 i 3 wzmacniacza operacyjnego IC1A napięcie jest na tym samym poziomie. Kondensatory C6, C7 filtrują zasilanie na wejściu nieodwracającym IC1A oraz zabezpieczają przed zakłóceniami generowanymi przez obciążenie „bezpiecznika”. Jeśli do zacisków CON2 podłączymy obciążenie, to przez rezystor R1 zacznie płynąć większy prąd od prądu spoczynkowego, co spowoduje większy spadek napięcia na tym rezystorze i w punkcie 1 mostka będzie mniejsze napięcie niż w punkcje drugim. Różnica tych napięć jest wzmacniana przez IC1A. Potencjometrem P2 możemy regulować wzmocnienie układu, a co za tym idzie próg zadziałania bezpiecznika. Kondensator C3 eliminuje ewentualne zakłócenia na wyższych częstotliwościach Wzmocnione napięcie jest podawane na komparator IC1B. Rezystory R7, R8 są tak dobrane, że na wejściu 5 komparatora panuje napięcie nieco wyższe niż połowa

napięcia zasilania. Jeśli na wejściu 6 napięcie przekroczy ten poziom, to na wyjściu komparatora napięcie spadnie prawie do zera, w normalnej pracy bezpiecznika napięcie na wyjściu IC1B jest prawie równe napięciu zasilającemu. Napięcie te jest podawane przez układ opóźniający P3, C4 na bramkę IC2A Potencjometrem P3 regulujemy zwłokę zadziałania bezpiecznika. Jeśli rezystancja P3 jest równa zero. to układ reaguje bardzo szybko, natomiast gdy P3 jest skręcony na maksymalną oporność lOOkO, układ zareaguje dopiero, gdy obniży się napięcie na kondensatorze Cl, powodujące zmianę stanu bramki IC2C, która steruje przerzutnikien* RS zbudowanym na bramkach IC2B, IC2C. Podczas działania układu napięcie na wyjściu bramki IC2B ma poziom wysoki, powodując odblokowanie tranzystora MOSFET BUZI O, który

Wykaz elementów Rezystory R1................	na przykład 3.36f2 5W
RPR4.R5.R7..........	.............lOkfl
R3.R8..............	..............:2kn
R6.................	.............2 2KO
R9 ................	............ICOkfZ
R10.P11..............	............470Q
P1 ...............	.........4,7kn PR
P2..................	. .22042 potencjometr
P3................	. 100ki} potencjometr
Kondensatory C1 ................	.........10|4F/16V
C2.................	............lOOnF
C3..................	............470nF
C4 .................	.........4,7pF/16V
C5................
ce.................	.........10CuF/25V
Półprzewodniki 01.................	............LED G
D2..............	.............LED R
T1...................	............BUZ11
IC1 ...............	...........TL072P
IC2.................	.............4001N
Pozostałe CON1.CON2..........	..............ARK2
S1.................	........microswitch

58 Sierpień 2006 Elektronika dla Wszystkich