Image6 (29)

Skrzynka porad

Skrzynka porad

generatorów - można wykorzystać dowolny układ wytwarzający drgania o potrzebnej częstotliwości. W praktyce cały problem z ultradźwiękami związany jest z przetwornikami. Niektóre głośniki wyso-kotonowe dobrze przetwarzają częstotliwości do 22...25kHz i mogłyby być wykorzystane w tym „bliskim” zakresie. Generalnie „prawdziwe” przetworniki ultradźwiękowe małej i dużej mocy budowane są na bazie materiałów piezoceramicznych. Przetworniki te mają właściwości rezonansowe i dobrze pracują tyko w wąskim paśmie częstotliwości, wyznaczonym wymiarami i budową wewnętrzną. Próba pracy przy innej częstotliwości oznacza dramatyczne pogorszenie skuteczności. Amatorzy mają bardzo utrudniony dostęp do takich podzespołów, które nie są dostępne w handlu. Dla hobbystów bez kłopotu dostępne są jedynie dość popularne przetworniki piezoceramiczne małej mocy o częstotliwości pracy około 40kHz - są to pary nadaj-nik/odbiomik. Stosowane są głównie w alarmowych czujnikach ruchu i prostych czujnikach odległości. Z uwagi na małą moc nie nadają się do wielu zastosowań, w tym do opisywanego w literaturze zdalnego tłuczenia cienkich szklanych kieliszków.

Jak określić moc transformatora, zwłaszcza z demobilu? Czy na podstawie pomiaru prądu jałowego i odpowiedniego spadku napięcia (w %) pod obciążeniem ? Jak to wykonać '/

Na pewno prąd biegu jałowego nie jest dobrym wskaźnikiem, jaka jest moc transformatora Prąd biegu jałowego zależy między innymi od jakości blachy transformatorowej, a także nie tylko od objętości rdzenia, ale też od ilości miedzi zużytej na uzwojenia. Także spadek napięcia pod obciążeniem nie jest ostatecznym kryterium określającym

moc, ponieważ niektóre transformatory mają tzw „sztywną” charakterystykę, a inne celowo projektowane są jako tzw. „miękkie”.

Wstępną wskazówką jest wielkość rdzenia należy poszukać, choćby w Internecie, transformatorów na podobnych rdzeniach. Natomiast dokładne określenie mocy nominalnej transformatora jest trudne, ale też... niepotrzebne, bo użyteczna moc danego transformatora zależy od warunków jego pracy. Na przykład jest większa, gdy będzie on współpracował wprost z żarówkami halogenowymi i mniejsza, gdy zostanie wykorzystany w zasilaczu stabilizowanym. Zamiast ustalać moc nominalną wyznaczoną przez producenta, należy podłączyć transformator w planowanym układzie i warunkach pracy, obciążyć go i po prostu sprawdzić wzrost temperatury uzwojeń. To właśnie temperatura uzwojeń i rdzenia zadecyduje, jaką mocą można obciążyć dany transformator. Podczas pracy, przy maksymalnym obciążeniu transformator może być mocno ciepły, a nawet gorący. W praktyce można to sprawdzić, po prostu dotykając ręką - ani uzwojenia, ani rdzeń nie powinny parzyć przy dotknięciu

Maksymalna temperatura we wnętrzu uzwojenia nie powinna przekraczać 100°C, a to z uwagi na ograniczoną odporność lakieru izolacyjnego miedzianego drutu, stanowiącego uzwojenia, oraz na zmiany właściwości rdzenia. Kluczową wielkość średnią temperaturę uzwojenia (uzwojeń) można dość dokładnie zmierzyć, porównując rezystancję uzwojenia zimnego (w temperaturze pokojowej) i po nagrzaniu Rezystancja miedzi rośnie około 0,43%/°C. więc znając rezystancję w stanie zimnym i gorącym, można obliczyć przyrost temperatury ze wzoru: AT = (Rt - Ro) / aRo gdzie: cc=0,0043/K

A M A

ttitttNUKOWME

PEŁNA OFERTA WYKONANIA

■    OBWODY JEDNOWARSTWOWE

■    OBWODY DWUWARSTWOWE Z METALIZACJĄ

WYKONUJEMY PŁYTKI W ILOŚCIACH MODELOWYCH enc PRODUKCYJNYCH

KRÓTKIE TERMINY !!!

DOKŁADNE INFORMACJE:

- w stoisku: “ZWROTNICE GŁOŚNIKOWE” szczęka nr 12 w zakładzie: ELMAX, 05-001 ZĄBKI, ul.Bema 8 teMai (0-22) 781-63-95 -e-mai!; clmax$c<§ikp.com.pl

H t K

■w-t    JJsk*^c*    niezbędnik

m-i g    dla każdego amatora

JL# WJLj konstrukcji elektronicznych

- A >mi

'    c/ćct-

oi« ■taazMzi m m 7 <*107

m artykuły przystępnie wprowadzające w świat elektroniki;

OĘ artykuły zdradzające „sztuczki" i zawierające cenne wskazówki nt. pomiarów multimet^rem i oscyloskopem;

^ opracowane przez doświadczonych praktyków plakaty „montażowe", pomocne zarowno początkującym, jak i zaawansowanym; m 21 interesujących i pożytecznych projektów dla każdego; % prezentację wyselekcjonowanych projektów światowej sławy firmy Velleman.

Dołączona płyta CD-ROM zawiera dalsze bezcenne materiały, w tym podręczne katalogi oraz cenne kursy i artykuły prowadzone na łamach Elektroniki dla Wszystkich.

Znakomita pomoc dla nauczycieli i instruktorów kotek zainteresowań.

Do nabycia w salonach i kioskach prasowych Prowadzimy też sprzedaż wysyłkową. Szczegółowe informacje na stronie 82 Dla Prenumeratorów €dW specjalny rabat 50%, czyli 6dE w cenie 750 zł;

Elektronika dla Wszystkich Styczeń 2006 11