Image89 (4)

Szkoła Konstruktorów

a w opisie czytamy: Prezentowany układ jest zamkiem elektronicznym ale korzysta również z typowego zamka na klucz. Szuflada (lub szajka) jest zamknięta zarówno na klucz Jak i blokowana ryglem elektromagnetycznym. (...) Po włączeniu zasilania licznik Ul jest reseto-wany, dzięki elementom C2. R4. Załóżmy teraz, że nasza szuflada jest zamknięta. Otwieramy zamek kluczem i... szuflada nadal się nie otwiera. Naciskamy odpowiednią liczbę razy przycisk Sł. Impulsy podawane na wejście Clk licznika Ul będą powodowały, że na jego wyjściach będzie się „przesiwała” jedynka logiczna. (Jdy jedynka ta .. dotrze" do wyjścia, które jest połączone zworką z dalszą częścią układu, to na wejściu 6 bramki U2 b pojawi się „l”. Teraz wstępnie otwartą przed chwilą szufladę znów ZAMYKAMY (!) na klucz, co powoduje połączenie ze sobą punktów A i B (oczywiście przy zamknięciu szuflady na klucz musimy zapewnić połączenie elektryczne punktów A i Bj. Wtedy dzięki elementom C3, R6 zostanie wygenerowany krótki

ujemny impuls, który po zanegowaniu w bramce Ula zostanie podany na wejście 5 bramki U2b. Na wyjściu tej bramki pojawi się na chwilkę stan niski, co spowoduje rozładowanie kondensatora C4 przez diodę D3. Na wyjściu U2c pojawi się stan wysoki no czas określony głównie przez elementy R7 i C4 (na ten czas ma także wpływ długość impulsu z bramki Ul a). Zostanie wysterowany tranzystor Tl oraz rygiel dołączony do punktów C i D. W tym czasie działania rygla musimy znowu otworzyć zamek kluczem i wreszcie możemy otworzyć szufladę. Po zamknięciu szuflady resetujemy licznik przyciskiem S2 i zamek jest gotowy do następnego użycia. Elementy R2. Cl służą do eliminacji digań, które mogą się pojawić po naciśnięciu SI. Dioda Dl sygnalizuje odblokowanie szuflady przez rygiel.

Zworką ZW wybieramy liczbę impulsów, czyli naciśnięć przycisku SI, po których zostanie uaktywniona bramka U2h. Oczywiście układ musi być zasilany z dodatkowego akumulatora, w celu uniezależnienia się od ewentualnych przerw w zasilaniu. Płytkę można zamontować wewnątrz szuflady lub szajki, natomiast przyciski SJ i S2 najlepiej zamontować tak, aby nie rzucały się w oczy. Wartości elementów w układzie nie są krytyczne Układ można zasilać napięciem zależnym od napięcia pracy rygla elektromagnetycznego, lecz meprzekraczającym 18 V.

Rozwiązanie jest interesujące, ale byłoby dość kłopotliwe w obsłudze. W sumie „złamanie elektronicznego kodu”, gdzie jest tylko 9 możliwości, jest bardzo łatwe, a skuteczność ochrony opiera się nie na elektronice, tylko na nietypowym sposobie obsługi. Niemniej takie rozwiązanie może stać się insp -racją dla analogicznych własnych opracowań.

14-letni Tomek Chronowski z Małej Wsi nadesłał model pokazany na fotografii 2. Jest to zamek sterowany dźwiękiem - iiczbą klaś-nięć. Schemat pokazany jest na rysunku 0. Oto fragmenty opisu: (...) Schemat wzmacniacza „pożyczyłem “ z projektu AIT-72I (...) licznik CMOS 4017 zlicza k/aśnięcia (...), jumper ustala „szyfr" w zakresie 1...9 klas-nięć. (...) gdy> na obu wejściach bramki U3(' pojawi się stan wysoki (właściwy szyfr i naciśnięcie S2). wtedyf stan niski z wyjścia tej bramki otworzy tranzystor T4. Na wyjściu bramki U3D cały czas jest stan wysoki, więc tranzystor MOSFET T6 jest otwarty. Naciśnięcie S2 (...) spowoduje więc nich silnika w jedną stronę i otwarcie zamka. Po naciśnięciu przycisku S3 (w modelu oznaczonego Z/, na wyjściu bramki U3D pojawi się stan niski, co zatka T6. Jednocześnie ten zacisk silnika zostanie przez diodę D2 zwarty do plusa zasilania, natomiast drugi zostanie dołączony do masy przez tranzystor T5. Teraz na silniku wystąpi napięcie o przeciwnej biegunowości i będzie się on obracał w drugą stronę. Tym samym naciśnięcie S3 zamknie zasuwę. (...) T6 to MOSFET, a me zwykły tranzystor, (...) w spoczynku jest cały czas otwarty. Gdyby to był tranzystor bipolarny, to w spoczynku płynąłby prąd bazy około Jm.4. Zastosowanie MOSFET-a zmniejsza więc pobór prądu ImA. (...) Zamek sterowany [jest] silnikiem magnetofonowym. Jako rygiel zastosowałem kawałek dość grubej blachy aluminiowej, która służy jednocześnie jako zębatka. (...)

[plastikowa] obudowa nie wytrzyma szarpnięcia i trzeba zastosować obudowy metalową (...) Można też wykorzystać mechanizm starego dzwonka do drzwi (...) musi to być dzwonek wydający pojedyncze „ ding ". Układ w spoczynku pobiera około J,4/nA, ale przy wsączonym silniku 400mA (...) w roli baterii rezerwowej należy zastosować cztery „paluszki" alkaliczne albo lepiej zestaw akumulatorów. (...) Mechanikę należy umieścić wewnątrz szafki,

34 Czerwiec 2006 E ektronika dla Wszystkich