img036 (32)

) _t

W Polsce ze względu na specyfikę, to znaczy raczej miejski charakter osiedli grodzonych, „tematy” spotyka się rzadziej, a nacisk kładzie się na nowoczesność rozwiązań i jakość wykorzystanych materiałów. Pewne skłonności do tematyzacji wykazują natomiast podmiejskie osiedla, które często upodabniają się do swych amerykańskich odpowiedników. W analizowanych materiałach prasowych znaleźć można dwa przykłady tego typu tematycznych rozwiązań, z początkowej i zaawansowanej fazy dyskursu prasowego. Artykuł prezentuje nam amerykańskie przedmieście jako temat sam w sobie:

American dream.

[...] Osiedle Curtisa tworzy S6 typowych kanadyjczyków „dupleksów" (bliźniaki) i „fourpleksów” (czterosegmentowe szeregowca) obłożonych beżowym i białym sidingiem. Domki w prefabrykatach przypływały z Ameryki w kontenerach - podobnie niektóre materiały wykończeniowe i elementy wyposażenia. Nawet okna są amerykańskie - na korbkę [...]. Domki mają małe, poprzedzielane niskimi płotkami ogródki z idealnie przystrzyżoną trawą (pielęgnacją zieleni i naprawami zajmuje sic administracja). Pomiędzy domami na tzw. wspólnym terenie pod chmurką jest niewielki basen (6 >'■ 12 metrów) (kursywa - J.G.) (nr 10).

Osiedle kreuje więc doskonałą scenerię spektaklu pod tytułem „Życic codzienne amerykańskiej Jdasv_średnicr... pod Warszawą. Trend ten jest Zjawiskiem powszechnym i podobne osiedla można spotkać między innymi w Chinach, gdzie, ignorując lokalne uwarunkowania, dosłownie przenosi się amerykańskie osiedla, a wraz z nimi koncepcje zamieszkiwania (Wu 2005).

Podobną, opartą na temacie strategię marketingową przyjęto w 2002 roku w celu promowania osiedla zlokalizowanego w podpoznańskiej miejscowości Koninek. Jak podkreślają tytuły Do Kotlinka po angielsku (nr 107), Jak w dawnej Anglii (nr 138), osiedle ma odtworzyć atmosferę brytyjskich przedmieść:

Ciągnące się kilometrami rzędy podobnych domów z charakterystycznymi schodkami wiodącymi do wejścia to nieodłączny element londyńskiego krajobrazu. Podobne osiedle w stylu angielskich osiedli podmiejskich powstanie w Koninku k. Poznania (niedaleko Borowca), 10 km od ronda Rataje (...]. Do wyboru są cegły elewacyjnc w 17 odcieniach. Cegła, specjalnie sprowadzana z Belgii i Holandii, ma mieć „szlif czasu", by nadać fasadzie niepowtarzalny charakter. W zależności od tego, jaką wybierzemy, takie będzie obmurowanie wokół okien i drzwi, a także stolarka: drzwi wejściowe oraz okna. - To zapewnia różnorodność zabudowy, mimo podobnej architektury, domy

nie będą takie same (kursywa - J.G.). podkreśla Krzewiński. Wewnątrz oczywiście będzie także kominek (nr 60).

4.2.3. RELACJE

Wymiar doświadczeń codziennych, jak podkreślałem we wstępie do niniejszej pracy, miał szczególne znaczenie. Analizowanie codzienności oznacza balansowanie między „niezwykłą codziennością”, która jest namacalna i doświadczana przez jednostki¹⁹⁰, a krytycznym opisem i sposobem doświadczenia codzienności przedstawianym przez krytyków współczesności. Subiektywność miejskiego doświadczenia i jego zmysłowy i jednocześnie codzienny charakter pozwalają wydobyć subiektywne sensy oraz dostrzec, że ludzkie ciało i środowisko nieustannie się przenikają. Takie spojrzenie na miasto ma duży krytyczny potencjał - nasze koncepcje rzeczywistości społecznej i urbanistycznej muszą podlegać ciągłej krytyce - być jednocześnie wytwarzane i kontestowane (Jacobs 2003: 102-111). Prace Henricgo Lefebvre’a¹⁹¹ (Lefebvre 2000) czy Michela De Certeau (Dc Certeau 1984) dostarczają ram teoretycznych, które mogą okazać się pomocne w zrozumieniu przestrzennego i czasowego charakteru doświadczenia miasta oraz, w ramach tego doświadczenia, także funkcji osiedli grodzonych.

Wybór „Gazety Wyborczej” jako medium drukowanego z licznymi regionalnymi dodatkami miał w założeniu ułatwić dostęp właśnie do doświadczeń codziennych. Tymczasem opis relacji panujących w osiedlach grodzonych oraz życia ich mieszkańców w analizowa-

I    nym okresie nie dość, że był ograniczony, to dodatkowo jeszcze sil

nie ustrukturalizowany. Jeśli jakieś działania czy relacje są opisywane w dyskursie, to najczęściej służą ilustrowaniu i wsparciu konkretnego, ujawnionego wcześniej stanowiska nadawcy. Trudno znaleźć

¹⁹⁰    Interesuje mnie kwestia „zwykłego-niezwykłego”, która inspirowała działania wielu grup intelektualistów i artystów od surrealistów do sytuacjonistów i jest ona stałym przedmiotem badań antropologii społeczno-kulturowej.

¹⁹¹    Warto przede wszystkim odwołać się do zaproponowanego przez niego podziału przestrzeni na: praktyki przestrzenne, reprezentacje przestrzeni oraz przestrzenie znaczące (Lcfcbvre 2000).

213