Jeżeli spadek ceny jednego dobra spowoduje wzrost konsumpcji obydwu dóbr, to są one względem siebie komplementarne.
Jeżeli spadek ceny jednego dobra spowoduje wzrost jego konsumpcji przy jednoczesnym spadku konsumpcji dobra drugiego, to są one względem siebie substytucyjne.
Dochodowa krzywa konsumpcji ICC - krzywa łącząca kolejne punkty równowagi konsumenta, tworzące się wraz ze zmianą jego dochodu przy niezmienionej relacji cen dóbr X i Y.
Na podstawie jej przebiegu można wywnioskować, czy analizowane dobra są dobrami normalnymi czy niższego rzędu.
Jeżeli wraz ze wzrostem dochodu konsumenta rośnie konsumpcja obu dóbr, to są one dobrami normalnymi.
Jeżeli wraz ze wzrostem dochodu konsumenta konsumpcja jednego z dóbr maleje, to jest ono dobrem niższego rzędu.
Efekt substytucyjny (substitution effect) - zmiana struktury konsumpcji wywołana zmianą relacji cen analizowanych dóbr.
Jeżeli cena dobra x wzrasta, to dobro y staje się'relatywnie tańsze. Może to skłonić konsumenta do zastępowania dobra relatywnie droższego dobrem relatywnie tańszym.
Efekt dochodowy (income effect) - zmiana struktury konsumpcji wywołana zmianą dochodu realnego konsumenta.
Zadanie 1
Trzy gospodarstwa domowe mają do wyboru kilka koszyków dóbr (A-E). Układ preferencji każdego gospodarstwa domowego został przedstawiony poniżej. Oceń preferencje gospodarstw domowych (przypomnij sobie założenia dotyczące właściwości preferencji konsumenta):
a) B < D ,A>- C ,D -< E ,B = C ,B < E
b) C = A,E < A,B >■ A,D >,B = E
c) B -< D,C >- A,C -< E,D = A,C >- B
Zadanie 2
W tabeli znajdują się różne kombinacje konsumpcji żywności i odzieży, dające
konsumentowi tę samą użyteczność:
Kombinacja |
Żywność |
Odzież |
A |
13 |
2 |
B |
10 |
3 |
C |
7 |
5 |
D |
4- |
8 |
E |
3 |
12 |
a) oblicz marginalną stopę substytucji odzieży względem żywności przy przejściu z kombinacji A do B, B do C, C do D, D do E;
b) narysuj krzywą obojętności dla wymienionego zestawu kombinacji dóbr.
Zadanie 3
Jacek wydaje cały swój dochód równy 200 zł na dyskotekę i hamburgery.
Ceny jednostkowe PD= 5, PH= 4. Na podstawie powyższych danych:
a) wyznacz linię budżetową,
b) jak zmieni się położenie linii budżetowej, jeśli cena dyskoteki wzrośnie do 10 zł?
c) ustal położenie linii budżetowej, jeśli ceny dóbr wyniosą PD = 10 zł, PH = 10 zł,
d) ustal linię budżetową Jacka, jeśli jego dochód wzrośnie dwukrotnie, a ceny pozostaną na początkowym poziomie
Zadanie 4
Narysuj linię budżetową dla płyt i książek. Umieść płyty na osi X, a książki na osi Y. Cena płyty wynosi 10 $. Cena książki wynosi 20 $. Budżet wynosi 90 $. Ustal nachylenie narysowanej wcześniej linii budżetowej.
Zadanie 5
Tabela przedstawia użyteczność całkowitą TU, jaką pan Utył uzyskuje odpowiednio z konsumpcji dóbr A i B:
dość dobra A |
I |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
3 |
9 |
10 |
1! |
12 |
tua |
12,5 |
24,5 |
36.0 |
47,0 |
57,5 |
67,5 |
77,0 |
36,0 |
94.5 |
102,5 |
110,0 |
117,0 |
Ilość dobra B |
I |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
TUb |
11.2 |
21,6 |
31,2 |
40,0 |
48,0 |
55,2 |
61,6 |
67,2 |
72,0 |
76,0 |
79,2 |
81,6 |
Cena dobra A jest równa 5 PLN, natomiast B 2 PLN. Tygodniowy budżet pana Utyła wynosi 50 PLN i jest w całości wydawany na zakup A i B. Jaką kombinację dóbr A i B wybierze pan Utył?
Zadanie 6
Użyteczność krańcowa dobra X przedstawiona jest równaniem
MUX= 78-4-X
Natomiast użyteczność krańcowa dobra Y
MUy=U + Y
Dochody konsumenta wynoszą I = 100 zł. Cena jednostkowa dobra X wynosi Px = 15,50 zł, natomiast cena dobra Y wynosi PY = 4,75 zł.
Na podstawie podanych informacji wyznacz optymalną kombinację dóbr X i Y, które może nabyć konsument przy istniejących ograniczeniach budżetowych.
33