img090

Wskaźnikiem, który łączy w sobie wydajność produkcji roślinnej i sprawność przetwarzania pasz w produkcji zwierzęcej jest wielkość powierzchni paszowej Wskaźnik powierzchni paszowej wyznaczony jest m m wielkością stada przy określonym systemie żywienia i poziomem aktualnych plonów uzyskiwanych z poszczególnych upraw Obiektywnym wskaźnikiem oceny efektywności zywie nia jest również wartość produkcji zwierzęcej (mleka, żywca wołowego) uzyski wanej z 1 ha powierzchni paszowej.

Rozróżniamy główną i dodatkową powierzchnię paszowa Do głównej po wierzchni paszowej zalicza się powierzchnię użytków zielonych (TUZ), okopo wych pastewnych i pastewnych polowych w płonie głównym. Dodatkowa powierzchnia paszowa obejmuje poplony ścjerniskowe i ozime, wsiewki oraz połowę* powierzchni buraków cukrowych (ze względu na liście) i drugą połowę powierzchni tych buraków (ze względu na wysłodki).

Obsada bydła nie powinna przekraczać możliwości samozaopatrzenia się w pasze W zasadzie powinna ona wynosić od 0,8 do 1,5 SD inwentarza trawo-źernego na 1 ha użytków rolnych (UR). Areał ten jest tym mniejszy, im wyższe są plony roślin pastewnych, im większa jest dodatkowa powierzchnia paszowa oraz im większy udział w żywieniu zwierząt mają pasze z rośłm towarowych (ziarno zbóż. ziemniaki), a także słoma

Problem, ile produkować i jakim kosztem, dotyczy z jednej strony rozmiarów działalności gospodarczej (powierzchnia uprawy roślin, stan średni roczny zwierząt). a z drugiej - racjonalnego poziomu intensywności produkcji (prawo malejącej efektywności nakładów).

B. Zadania

1 Wykazać różnice między efektywnością techniczną a ekonomiczną żywienia krów, na przykładzie dwóch stad (A i B), przy średniej rocznej produkcyjności 5 000 kg mleka.

Badania efektywności są ważnym środkiem służącym do oceny poziomu produkcji zwierzęcej i poprawy jej stanu. W ramach efektywności żywienia wyróżnia się dwa pojęcia efektywność techniczną i efektywność ekonomiczną.

Efektywność techniczna żywienia oznacza zużycie składników pokarmowych na wytworzenie jednostki produktu zwierzęcego. Ma ona bardzo duże znaczenie. gdyż świadczy o poziomie gospodarki hodowlanej i pośrednio o poziomie kosztów Wyższa efektywność techniczna oznacza wyzszą produkcję, lecz nie zawsze lepsze wyniki finansowe.

Efektywność ekonomiczną żywienia wyraża się wartością paszy (w zł) zużytej na jednostkę produktu. Na efektywność ekonomiczną żywienia, obok ilości zużytych składników pokarmowych, poważny wpływ wywiera rodzaj zużytej paszy (np. własna, z zakupu) oraz relacje cenowe pasz treściwych do pasz objętościowych i stosunek ceny pasz do ceny mleka.

Przeciętnie od krowy rocznie osiągnięto 5 000 kg mleka, skarmiając w stadzie A - 4 850 j o po 0,45 zł. a w stadzie B - 5 300 j o. po 0,40 zł Po odpowiednim przeliczeniu zużycie składników odżywczych (j.o.) i kosztu pasz na t kg mleka otrzymujemy następujące wskaźniki:

efektywność techniczna (j.o./kg mleka) w stadzie A wynosi - 0,97, w stadzie B -1,06,

efektywność ekonomiczna (koszt pasz zł/kg mleka) wynosi odpowiednio 0.44 i 0.42.

Wyłącznie techniczne podejście daje pierwszeństwo gospodarstwu A, gdy tymczasem bardziej efektywne ekonomicznie okazało się gospodarstwo B 2 powyższego przykładu wynika, Ze efektywność techniczna nie zawsze idzie w parze

1    efektywnością ekonomiczną Gospodarstwo opierające produkcję zwierzęcą na paszach kupnych może osiągnąć wyzszą efektywność techniczną (niższe zużycie j o i białka na jednostkę produktu) przy niższej efektywności ekonomicznej, niź np gospodarstwo opierające produkcję zwierzęcą głównie na paszach własnych. W tym drugim przypadku efektywność techniczna może być niższa (wyzsze zużycie j.o. i białka na jednostkę produktu), ale dzięki tańszym paszom własnym koszty produkcji mogą być niższe.

2    Przeprowadzić analizę ekonomiczną i techniczną dziennych dawek pokarmowych dla krów mlecznych.

Założenia: w obliczeniach wykorzystać ułożone dawki pokarmowe dla krów mlecznych z ćwiczenia nr 7 (tab. 15-18), uwzględniając różny poziom produkcji mleka w przeciwstawnych sezonach żywieniowych (tab 20).

Tabela 20

Analiza ekonomiczna produkcji mleka

Sezon żywienia zwierząt	letni		zimowy
Wydajność dzienna krów (kq)
Koszt dawek pokarmowych (zł)
Udział zapotrz bytoweqo w dawce (%)
Udział zapotrz. produkcyjnego w dawce (%)
Zużycie enerqii (j.o., MJ) na t kq mleka
Produkcja mleka z 1 000 j.o. (kq)
Produkcja mleka z 1 kq białka paszy (kg)
Koszt produkcji 1 kq mleka (zl)
Koszt 1 j.o.