img120

Ćwiczenie 14

REPRODUKCJA STADA BYDŁA

Cel ćwiczeń zapoznanie się z czynnikami wpływającymi na przebieg reprodukcyjny stada bydła oraz z metodami obliczania zdolności reprodukcyjnych stada krów.

Miejsce realizacji ćwiczeń: RZD Swojec, sala ćwiczeniowa Sprzęt dokumentacja hodowlana (karta jałówki - krowy), baza danych programu FERMA.

A. Wprowadzenie

Reprodukcją (odnowieniem stada) określa się proces wprowadzania prawidłowo odchowanych jałówek na miejsce krów. które ubyły ze stada podstawowego.

Przebieg reprodukcji uzależniony jest od potencjału reprodukcyjnego stada oraz od intensywności zużywania się stada podstawowego

Potencjał reprodukcyjny stada

Praca hodowlana nad doskonaleniem stada bydła jest możliwa tylko wówczas, gdy będzie ono posiadało określony potencjał reprodukcyjny (rozrodczy. P_f). Pod tym pojęciem rozumie się osiąganą w danym stadzie, w okresie roku. liczbę potomstwa zdolnego do rozrodu. Potencjał rozrodczy stada jest tym czynnikiem, który obok losowych ubytków nie wchodzących w zakres realizacji programu hodowlanego ogranicza intensywność selekcji. Obliczanie zdolności reprodukcyjnych stada ma podstawowe znaczenie dla prowadzenia racjonalnej hodowli. Są one uzależnione od. średniego stanu zwierząt w stadzie podstawowym (n), rozrodczości stada netto (r_n). przeżywalności młodych zwierząt (I,) i współczynnika płci (a).

Współczynnik rozrodczości netto stada (r_n) oznacza liczbę żywego potomstwa uzyskiwaną w ciągu roku od statystycznej matki. Współczynnik ten obliczamy dzieląc liczbę żywo urodzonych cieląt w stadzie w ciągu roku przez stan średni roczny stada podstawowego. Współczynnik r_n obliczony w ten sposób waha się od 1,15 do 0,85 Jest on uzależniony od długości okresu międzwycielemowego. Gdy OMW₃ jest mniejszy od 365 dni, to r„ jest większy od jedności, natomiast gdy powyżej 365 dni. to r_n jest mniejszy od jedności.

Wartość r_n można też obliczyć wg wzoru:

r_n = 1+ (R - U)

gdzie:

R - współczynnik remontu stada podstawowego, który określa o jaką część zwiększa się lub zmniejsza stan stada krów w ciągu roku,

R = N₀ / Ń

gdzie:

N₀ - liczba zwierząt odchowanych i wprowadzonych do stada podstawowego w okresie roku,

N - stan średni roczny stada podstawowego.

U = Ni / N

gdzie:

U - współczynnik ubytków stada podstawowego.

Nj - liczba sztuk usuniętych ze stada w ciągu roku wskutek brakowania oraz przyczyn losowych.

Współczynnik przeżywalności stada jałówek (lj) oblicza się dzieląc liczbę jałówek wycielonych (N.) przez stan cieliczek pozostawionych na reprodukcję stada (N₀). czyli lj = N, / N₀. Jest on uzależniony od liczby zwierząt wybrakowanych w okresie wychowu i może się mieścić w granicach od 0.6 do 0.95

Współczynnik płci (a) jest to stosunek liczbowy cieląt płci żeńskiej lub męskiej do wszystkich urodzonych sztuk. Dla cieliczek współczynnik ten przyjmuje wartość 0.47, a dla buhajków 0.53. Stosunek liczbowy płci męskiej do żeńskiej wynoszący 47 do 53 odbiega od teoretycznie oczekiwanego 1:1.

Współczynnik potencjału reprodukcyjnego (Wpr), czyli iloczyn powyższych współczynników określa, ile osobników zdolnych do rozrodu można uzyskać od jednej statystycznej matki w ciągu jednego roku:

Wpr = r_n x I, x a

Na podstawie wielkości współczynnika Wpr ocenia się zdolność rozrodczą stada krów. korzystając z podanych niżej kryteriów:

ocena maksymalna - > 0,5, bdb - 0,5 - 0,42, db - 0.41 - 0,32, dost. 0,31 - 0,22, ndst. - < 0.21.

Podstawową zasadą reprodukcji stada bydła jest takie jej prowadzenie, aby wartość współczynnika remontu stada podstawowego była mniejsza lub równa wartości współczynnika potencjału reprodukcyjnego, czyli Wpr £ R. W przeciwnym razie nie będzie możliwe doskonalenie remontu stada własnym przychówkiem, a tym bardziej nie będzie możliwy ilościowy wzrost stada.

17*