2009/2010
Dorota Tatrzańska - Kmiecik
Minerał-naturalny składnik skorupy ziemskiej, posiadający określone właściwości fizyczno-chcmiczne. Najczęściej występujące minerały: kwarc (Si02), skaleń, mika (krzemiany i glinokrzemiany), kalcyt (CaC03).
Skała-naturalny składnik skorupy ziemskiej zbudowany z jednego lub kilku minerałów.
Podział skał ze względu na spoistość, czyli stopień powiązań między składnikami tworzącymi skałę: - lite
- zwięzłe
- luźne/sypkic
Podział skal ze względu na genezę:
Skały | ||||||
Nazwa grupy |
magmowe |
osadowe |
meta morficzne | |||
głębinowe |
wylewne |
okruchowe |
chemiczne |
organiczne | ||
Proces |
krystalizacja |
sedymentacja; diageneza: uwęglanie; bituminizacja. |
metamorfizm | |||
magmy |
lawy |
wytrącanie z roztworów wodnych podczas ewaporacji. |
(przeobrażenie) | |||
Przykład skał |
-gabro |
- bazalt - melafir |
- głazy - żwiry—* zlepieńce, - piaski—* piaskowce - muły (iły+drobne ęiihstAnrif* |
-wapienie -gips - sól kamienna - siarka |
- wapienie koralowe (rafy koralowe) - wapienie muszlowe (mięczaki, ramienionogi) - kreda (otwomice) - torf - węgiel kamienny - węgiel brunatny - ropa naftowa - gaz ziemny |
- łupek (powstaje z i łowców, mułowców) - gnejs (powst. z granitów) |
- granit - sjenit - dioryt (struktura jawno-kr)>sta liczna) | ||||||
- por nr inoiiij - trachit -andezyt (struktura skryto-krystaliczna i porfirowa) |
Ułgallłt/Jll) 9 mu łowcę - iły —* i łowcę - less - glina, glina zwałowa (piaski, żwiry, iły) |
- kwarcyt (powst. z piaskowców) - grafit.diament (powst. z węgla kamiennego) - marmur (powst. z wapieni) | ||||
- dolomit (wapienie wzbogacone magnezem) - opoka (gąbki kr/emiankowe) | ||||||
- margiel (ił+kalcyt) |
W skorupie ziemskiej dominują skały magmowe.
Sedymentacja - osadzanie skał pod wpływem siły ciężkości.
—► proces zamiany skały luźnej w skalę zwięzłą pod wpływem diagenezy.
Diageneza - procesy fizyczne i chemiczne prowadzące do przemian skały luźnej w zwięzłą. Do procesów diagenezy należą: odwodnienie, cementacja (lityfikacja ), rekrystalizacja oraz