img228

Nerwy czaszkowe

chowną i głęboką zginaczy podudzia, i kieruje się w stronę kostki przyśrodkowej. W tej okolicy dzieli się na dwie gałęzie końcowe: nerw podeszwowy przyśrodkowy (n. plantaris medialis) i nerw podeszwowy boczny (n. plan-taris lateralis). Gałęzie mięśniowe nerwu piszczelowego unerwiają mięśnie tylne podudzia, nerwy skórne - powierzchnię tylno-przyśrodkową podudzia i kończą się w skórze brzegu bocznego stopy. Nerw piszczelowy oddaje także gałęzie do stawu kolanowego, kości goleni, błony międzykostnej podudzia, do stawu piszczelowo-strzałko-wego, więzozrostu piszczelowo-strzałkowego oraz do stawu skokowego, stawów stępu, śródstopia i palców. Nerw podeszwowy przyśrodkowy i nerw podeszwowy boczny unerwiają mięśnie stopy oraz skórę podeszwowej okolicy stopy i palców stopy.

Nerw strzałkowy wspólny (n. peroneus comunis) jest słabszą gałęzią nerwu kulszowego. Biegnie przez dół pod-kolanowy skośnie do dołu i boku, w stronę głowy strzałki. Przenika przez przyczep początkowy mięśnia strzałkowego długiego i dzieli się na nerw strzałkowy powierzchowny i nerw strzałkowy głęboki. Od nerwu strzałkowego wspólnego odchodzą gałęzie dla stawu kolanowego, piszczelowo-strzałkowego i kości udowej oraz gałęzie skórne dla bocznej powierzchni podudzia od stawu kolanowego do kostki bocznej.

Nerw strzałkowy powierzchowny [n. peroneus super-ficialis) jest przede wszystkim nerwem czuciowym. Po odejściu od nerwu strzałkowego wspólnego biegnie między mięśniami strzałkowymi i w dalszej części podudzia przebija powięź goleni, dzieląc się na dwie gałęzie końcowe skórne. Nerw strzałkowy powierzchowny unerwia mięśnie strzałkowe, a jego gałęzie skórne zaopatrują skórę dolnej części goleni, skórę grzbietu i palców stopy.

Nerw strzałkowy głęboki (n. peroneusprofundus) po odejściu od nerwu strzałkowego wspólnego kieruje się do mięśni prostowników i biegnie w dół po przedniej powierzchni goleni. Następnie mija troczek górny i dolny prostowników i dostaje się na grzbiet stopy, gdzie oddaje gałęzie końcowe. Nerw ten oddaje gałęzie do mięśni przednich podudzia oraz mięśni grzbietu stopy. Czuciowo unerwia obie kości podudzia, staw piszczelowo-strzałkowy i błonę międzykostną oraz stawy stopy i częściowo I i II palec stopy.

Nerw sromowy (n. pudendus) wychodzi z miednicy otworem kulszowym większym, po minięciu kolca kulszowego wraca do miednicy przez otwór kulszowy mniejszy w rejonie dołu kulszowo-odbytniczego, gdzie dzieli się na gałęzie końcowe. Nerw ten, w przeciwieństwie do innych nerwów splotu krzyżowego, prowadzi włókna przy-współczulne i współczulne, przeznaczone dla trzew miednicy mniejszej. Nerw sromowy unerwia mięśnie krocza, skórę krocza i narządów płciowych zewnętrznych, z wydatkiem wzgórka łonowego.

Nerw guziczny [n. coccygeusj wytwarza drobny splot guziczny (plexus coccygeusj, położony w okolicy przyczepu mięśnia guzicznego do kości krzyżowej. Nerw ten oddaje gałęzie do skóry okolicy guzicznej, mięśnia guzicznego i mięśnia dźwigacza odbytu.

Nerwy czaszkowe

Nerwy czaszkowe (nn. cranialesj - 12 par - wychodzą z powierzchni podstawnej mózgowia; wyjątek stanowi nerw bloczkowy, który wychodzi z powierzchni grzbietowej pnia mózgu. Nerwy czaszkowe zaopatrują głównie obszar głowy i szyi, poza nerwem błędnym, który zawiera włókna przywspółczulne przeznaczone dla trzewi klatki piersiowej i brzucha.

Wyróżnia się następujące nerwy czaszkowe, których kolejność jest stała i liczona od strony czołowej do potylicznej:

I - nerwy węchowe [nn. olfactoriij,

II - nerw wzrokowy (n. opticusj,

III    - nerw okoruchowy (n. oculomotorius),

IV    - nerw bloczkowy [n. trochlearisj,

V    - nerw trójdzielny [n. trigeminusj,

VI - nerw odwodzący (n. abducensj,

VII - nerw twarzowy [n. facialisj,

VIII - nerw przedsionkowo-ślimakowy (n. uestibuloco-chlearisj,

IX - nerw językowo-gardłowy [n. glossopharyngeusj,

X - nerw błędny (n. nagus),

XI - nerw dodatkowy [n. accessorius),

XII - nerw podjęzykowy [n. hypoglossus).

Nerwy czaszkowe dzieli się na trzy grupy: nerwy czuciowe (zmysłowe, do których należą nerwy węchowe, nerw wzrokowy i nerw przedsionkowo-ślimakowy), nerwy ruchowe (nerw okoruchowy, nerw bloczkowy, nerw odwodzący, nerw dodatkowy i nerw podjęzykowy), nerwy mieszane (nerwtrój-dzielny, nerw twarzowy, nerw językowo-gardłowy i nerw błędny). Włókna przywspółczulne układu autonomicznego jako włókna przedzwojowe dołączają do nerwów III, VII, IX i X i dochodzą do zwojów przywspółczulnych. Włókna przywspółczulne unerwiają gruczoły i mięśnie gładkie. Włókna współczulne jako włókna zazwojowe dołączają się do wszystkich nerwów czaszkowych.

Nerwy węchowe

Nerwy węchowe [nn. olfactorii - I) są nerwami czuciowymi. Rozpoczynają się w nabłonku węchowym błony śluzowej jamy nosowej, w rejonie małżowiny nosowej górnej . Ciało komórki leży w głębi nabłonka, a na powierzchnię wysyła wypustkę obwodową. Z przeciwnego bieguna komórki wychodzą włókna, które łączą się w pęczki i w postaci nici węchowych kierują się przez otwory blaszki sitowej do jamy czaszki, gdzie wnikają do opuszki węchowej (bulbus olfactorius). Komórki nerwowe opuszki są neuronem II; ich wypustki tworzą pasmo węchowe [trac-tus olfactorius) biegnące do tyłu, do trójkąta węchowego [trigonum olfactorium) i dalszych struktur związanych ze zmysłem węchu.

217