Ufile zawarte w punkcie 4 .realizowane są głównie w. czasie za-1 jęć, których treść wprowadza w problematykę życia społecznego, dostarcza przykładów właściwego postępowania, wpływa na kształtowanie uczuć. Będą to takie zajęcia, jak słuchanie utworów literatury dziecięcej i oglądanie obrazków o odpowiedniej treści, wykonywanie upominków dla kolegów lub osób dorosłych, przygotowanie niespodzianki dla chorego kolegi, zajęcia związane z opieką nad młodszymi dziećmi, hodowla roślin, zwierząt itp.
Osiąganie celów wymienionych w punkcie 5 możliwe jest przez prowadzenie zajęć poświęconych swobodnym wypowiedziom dzieci, omawianie treści obrazków, rozmowy, ćwiczenia słownikowe, układanie przez dzieci opowiadań na podany temat, naukę wierszy, inscenizowanie utworów literatury dziecięcej.
Cele podane w punkcie 6 osiągnąć można wyzyskując różnorodną działalność dzieci, szczególnie zabawy oraz zajęcia, głównie z dominacją aktywności umysłowej i plastycznej. Ponadto muszą być organizowane zabawy i ćwiczenia specjalne — uwzględniające rozwijanie procesów analizy i syntezy słuchowej, wzrokowej, poznawanie liter i utrwalanie kształtowanych umiejętności.
W punkcie 7 podane zostały cele, które uzyskane są za pomocą wszystkich zajęć ruchowych, muzyczno-ruchowych, ćwiczeń ortofo-ńicznych i liczbowych, zajęć plastycznych, szczególnie zaś technicznych, które wymagają posługiwania się narzędziami, a także wszelkich zajęć zawierających elementy pracy użytecznej, jak sprzątanie, naprawianie pomocy i zabawek, prace hodowlane.
Wreszcie cel uwidoczniony w punkcie 8 dotyczy takich zajęć, jak słuchanie muzyki, utworów literatury pięknej — poezji i prozy, oglądanie przedstawień teatralnych oraz dzieł .sztuki (reprodukcji obrazów artystycznych, rzeźb, ceramiki itp.).
Cel podany w punkcie 9 realizowany jest wówczas, gdy w toku wszystkich zajęć pamiętamy o zasadzie pracy indywidualnej z dziećmi i stwarzamy warunki do różnorodnej działalności, odpowiadającej możliwościom i zainteresowaniom poszczególnych wychowanków.
Wymienione powyżej cele o charakterze ogólnym mogą być zrealizowane tylko wtedy, gdy w sposób właściwy i świadomy dąży się do realizacji celu szczegółowego, zawartego w konkretnym zajęciu. Stwierdzenie to wyjaśni dokładnie przykłady przeprowadzonych z dziećmi zajęć i ich analiza.
Pierwszy przykład to rozmowa przeprowadzona z całą grupą 5-latków po wycieczce do lasu jesienią. Celem szczegółowym i specyficznym tego zajęcia było uporządkowanie wiadomości dziecięcych uzyskanych podczas wycieczki, uściślenie ich, wytyczenie planu dalszej pracy w związku ze zbiorami przyniesionymi z wycieczki.
Zarówno wycieczka, jak i rozmowa stanowiły elementy szerszego tematu Jesień w ogrodzie, w polu i w lesie. Realizacja tego tema-
38