img248

są łatwe do likwidacji — dzieci wszystkie razem przechodzą do innej działalności. Ten moment powinien przebiegać także w sposób zorganizowany. Gdy nauczycielka oznajmi koniec zajęcia, dzieci nie powinny natychmiast rozbiegać się po sali lub ogrodzie, lecz zaczekać na wyjaśnienie, co będą robiły dalej: np. przejdą do zabawy w sali lub na terenie, a wtedy nauczycielka może dodatkowo poinformować, z jakich pomocy będą korzystały w danym dniu, co można zabrać z sali wychodząc na powietrze, czy wyjdą do ogródka, czy też zostają w sali itp.

Dużo trudniej przebiega zakończenie wszelkich zajęć plastycz-no-konstrukcyjnych ze względu na to, że tempo pracy u poszczególnych dzieci jest różne, a więc nie kończą jej w jednakowym czasie, podobnie jak niektórych zajęć gospodarczych czy pracy na działce. Zakończenie tych zajęć wymaga dokładnego ustalenia z dziećmi tego, jak mają się zachowywać, co mogą robić de, które kończą wcześniej od innych. Nie jest dobrze, jeśli muszą one bezczynnie siedzieć i czekać, aż zajęcie zostanie zakończone przez wszystkie dzieci. Powinny mieć możliwość przejścia do swobodnej zabawy z tym, że bawiąc się nie mogą przeszkadzać kończącym jeszcze pracę. Muszą więc wiedzieć, jakimi zabawkami i w którym miejscu mogą się w tym czasie bawić.

Należy omówić jeszcze jedno zagadnienie organizacyjne, a mianowicie sprzątanie sali po zajęciach plastycznych — mycie miseczek i pędzli po farbach, zamiatanie ścinków, odkładanie na miejsce pomocy. W grupach 5—6-latków powinny to już robić same dzieci, w grupach mieszanych dzieci starsze.

Sposób organizowania tych czynności może być różny w zależności ód warunków pracy, stopnia usprawnienia dzieci, poczucia odpowiedzialności. Mogą to np. wykonywać dyrużni, wybrali na dwa-, trzy dni lub cały tydzień, jak również dzieci wybierane każdorazowo przed zajęciem. Można też wyznaczać dziecko przy każdym stoliku jako odpowiedzialne za utrzymanie porządku podczas pracy i zobowiązane do posprzątania po zakończeniu zajęcia.

W każdym wypadku porządkowanie sali po zajęciu powinno przebiegać w taki sposób, aby nauczycielka mogła ze swobodą zająć się tymi dziećmi, które ukończyły pracę, jeśli stanowią już większą część grupy. Czasami dzieci, które zbyt długo nie kończą pracy, powinny ją przerwać, odłożyć na ustalone miejsca., aby dokończyć później lub następnego dnia. Wymaganie dokończenia pracy musi być przestrzegane ze względów wychowawczych i dzieci muszą być do tego systematycznie wdrażane.