IMG 73 (7)

280 • Pandareos

J.S. Bach. Pafac Bielińskich w Starym Otwocku zdobi tympanon z R (XVIII w.). Patrz także Apollo, Dafnis, Echo, Eu-andros. Galateja, Ladon, Midas, najady, oready, Sylen, Sylwan.

Pandareos, syn —> Meropsa. Małżonek Harmotei i ojciec Ajdone, Kleotery i Meropy. R ukradł ze świątyni —» Zeusa na Krecie złotego psa i oddał go na przechowanie ->Tantalowi, z obawy zaś przed Zeusem sam uciekł do Attyki, a następnie na Sycylię, gdzie zginął. Zeus, chcąc zemścić się, nakazał -»harpiom porwać Kleoterę i Meropę, znajdujące się pod opieką -> Afrodyty, i oddać je na służbę -»eryniom.

Pandion', król Aten, syn i następca —» Erechteusza. Miał dwie córki -»Prokne i -> Filomelę. Prokne poślubił król Tracji -»Tereus. Wkrótce jednak Tereus zapragnął Filo-meli, co skończyło się tragedią, której R nie przeżył. Po nim w Atenach objął władzę jego brat, Metion, wraz ze swymi synami. Wygnał ich z Aten -> Ajgeus, syn P. Patrz także Labdakos, Ukos, Nisos.

Pandion", syn -»Kekropsa i Metiadusy. Król Aten, prawnuk poprzedniego -» Pandiona¹. Wygnany przez Metionidów do Megary, ożenił się z córką Pylasa, po którym objął rządy. Po śmierci ojca synowie wygnali z Aten Metionidów i podzielili się władzą.

Pandora (‘obdarzona wszystkim’), żona -> tytana -»Epi-meteusza, pierwsza śmiertelna kobieta na ziemi. Gdy -> Prometeusz dla dobra ludzi skradł ogień z Olimpu, -> Zeus polecił -* Hefajstosowi wykonać z gliny i wody kobietę, którą postanowił zesłać na ziemię jako karę dla ludzi. Przed zesłaniem otrzymała ona od każdego z bogów jakiś dar, dobry lub zły, np. zręczność, urodę, wdzięk, kłamliwość, charakter pochlebczy, dar wymowy itp. W posagu też otrzymała puszkę z darami, której nie wolno jej było otwierać. Na ziemi, wbrew ostrzeżeniom Prometeusza, pojął ją za żonę brat jego, Epimeteusz, który też, ulegając namowom ciekawskiej R, otworzył puszkę posagową (według innej wersji R sama ją otworzyła). Wydobyły się z niej: nędza, choroby, nieszczęścia i zaczęły dręczyć ludzkość; na dnie puszki została tylko nadzieja. Mit ten przedstawił w -> Teogonii (w. 571 n.) Hezjod. • Obraz Puszka Pandory (1620) namalował RP. Rubens. Z mitem łączy się określenie: „otworzyć puszkę Pandory”, oznaczające wywołać nieszczęście, zgubny dar. Patrz także Pyrra.

Parys • 281

Pandoros, ¹ syn króla Likii —> Lykaona. Sojusznik —> Troi. Doskonały tucznik, któremu -»Atena, chcąc doprowadzić do zerwania przymierza między Trojanami i —> Acha-jami, poleciła zabić spartańskiego króla —»Menelaosa, obiecując mu nagrodę. Nagrody P. nie otrzymał, zginął zabity przez króla —> Argos -> Diomedesa.² R to również syn —» Erchteusza i -> Praksytei.

Parki (gr. -> mojry), pierwotnie była jedna Parka, bogini narodzin. Później, pod wpływem Greków, pojawiły się trzy p. jako boginie ludzkich losów. Nazywano je początkowo greckimi imionami: -> Kloto (rozwijała nić ludzkiego życia), —> Lachesis (przędła tę nić) i —>Atropos (przecinała nić, wyznaczając tym samym koniec życia, śmierć). Miały też łacińskie imiona: -»Nona, -» Decuma (Decima) i -> Morta. R uosabiały —> Fatum, przeznaczenie.

Parnas, góra w Fokidzie (górzysty kraj w środkowej Grecji), na jej płd.-wsch. stoku leżą —»Delfy. W masywie R sterczały strome skały zwane Fajdriady; płynęło tam słynne źródło Kastalia (-» kastalskie źródło), przy którym zatrzymywali się pątnicy przybywający do Delf. W starożytności wierzono, że R (podobnie jak -» Helikon) byt siedzibą —> muz i -» Apollona.

Partenopajos, Parthenopajos. syn -> Atalanty i Milaniona, uczestnik wyprawy —> siedmiu przeciw Tebom. Atakując Bramę Elektry, użył tarczy z wizerunkiem —> Sfinksa, potwora, który trzymał w pazurach martwego Tebańczyka. Zginął przywalony głazem rzuconym mu na głowę przez Perklymenosa, syna —» Posejdona. Patrz także Adrastos.

Parys, Aleksander, syn króla —> Troi, —»Priama, i -» Heka-be. Brat m.in. -> Hektora i -> Kasandry. Przed przyjściem R na świat Hekabe miała wróżebny sen, iż stanie się on przyczyną zagłady Troi, porzucono więc niemowlę w górach -»Idy, gdzie znalazła je najpierw niedźwiedzica, która karmiła dziecko własnym mlekiem, a później pasterze. Pasterz Agelos nadał mu imię P. Jako silny młodzieniec R bronił swoich towarzyszy - pasterzy, dlatego nazwali go Aleksandrem (‘broniący mężów’). Na górze Ida rozstrzygnął też spór bogiń o to, która z nich jest najpiękniejsza, na rzecz —»Afrodyty, obiecującej mu w zamian najpiękniejszą kobietę za żonę. Podał jej jabłko z napisem „dla najpiękniejszej”. Tym samym odrzucił dary -> Hery, ofiarowującej mu władzę i bogactwo, jak również dary -»Ateny, oferującej mu mądrość i sławę. Naraził się w ten sposób na gniew i niechęć bogiń. Później wziął udział