IMG 98 (6)

330 • Somnus

(270 n.e., S. Invictus). Jego olbrzymi posąg umieszczono przed Koloseum. Patrz także Mitra.

Somnus, rzymski bóg snu. Utożsamiano go z greckim bogiem snu —» Hypnosem, synem bogini nocy —» Nyks i boga ciemności —» Tartara.

Sparta, Lakedajmon, ¹ córka boga rzeki Eurotasa i Klety. Jej mężem byt król Lakedajmon; nazywat on imieniem żony stolicę swego królestwa, słynącego z surowych obyczajów. Synami S. byli —» Amyklas i —» Himeros, córkami —» Eurydyka, Esyna i Kleodike. ²Miasto S. leżało w płd.--wsch. części Półwyspu Peloponeskiego, w Lakonii. Od II w. p.n.e. nazywana była Lakedajmon. Patrz także Aero-pe, Deifobos, Doros, Frontis, Helena, Hera, Hermione, Ikarios, Kefeus, Klitajmestra, Leda, Megapentes, Menela-os, Ojbalos, Parys, Perieres, Polidamne, Polideukes, Taj-gete, Tyndareos.

Steneboja. —» Anteja, córka króla likijskiego —» Jobatesa. Żona króla Tirynsu —» Projtosa. Urodziła mu trzy córki: Lysippe, Ifinoe i Ifianassę, które bogowie ukarali obłędem. Znana jest głównie dlatego, że starała się uwieść —> Bellerofonta, który wzgardził jej uczuciem. Urażona S. oskarżyła go przed mężem o próbę uwiedzenia, za co groziła mu śmierć. Projtos nie chciał naruszyć prawa gościnności, wysłał Bellerofonta do swego teścia Jobatesa w Likii. Ale teść również nie chciał skrzywdzić młodzieńca, dat mu więc do wykonania zadanie: musiał zabić potwora —»Chimerę. Dzięki pomocy —»Pegaza Bellero-font wykonał zadanie. Tymczasem S. nie ustawała w zabiegach o jego względy. W końcu Bellerofont użył podstępu: zaproponował jej, by odleciała z nim na Pegazie do Karii, na co chętnie się zgodziła. Kiedy byli w pobliżu wyspy Melos, strącił ją do morza. Była także inna wersja zakończenia mitu, według niej S. popełniła samobójstwo, kiedy odkryto jej potajemne plany. W —> Iliadzie (ks. VI, w. 160) Homera występuje jako Anteja, w późniejszych opracowaniach tego mitu nazywana jest S. Była tytułową bohaterką tragedii Eurypidesa Steneboja (432 p.n.e.), która się nie zachowała. * Niewiele zachowało się jej wizerunków pochodzących ze starożytności.

Strofl08, król Fokidy, ojciec —» Pyladesa. Po śmierci króla Myken —» Agamemnona zaopiekował się wraz z żoną —»Anaksibią jego synem —» Orestesem, który później został królem Myken. Pylades zaś ożenił się z siostrą Ore-stesa —> Elektrą.

Sybilla • 331

Styks,¹ rzeka w -> Hadesie i jej² bogini, córka -> Okeano-_sa •, Tethys. Mężem S. był -»tytan -»Pallas, a dziećmi: Kratos (uosobienie mocy), Bia (uosobienie siły), —> Zelos (uosobienie ambicji, współzawodnictwa) i -> Nike (uosobienie zwycięstwa). Na wody S. przysięgali wszyscy bogowie, zanurzenie się w niej czyniło ciało odpornym na ciosy i rany. Rzymianie przejęli boginię od Greków. • Przedstawiano S. jako pogrążoną w smutku kobietę, tak przynajmniej wygląda na malowidłach wazowych ze scenami z Królestwa Zmarłych. Patrz także Achilles, Charon, Iris, okeanidy.

Stymfalos, syn Elatosa i —»Laodike. Rządził miastem o tym samym imieniu w Arkadii. Nie mógł go pokonać —> Pe-lops, syn —»Tantala, który pragnął podbić Peloponez. Udał więc chęć pogodzenia się zS., zaprosił go na ucztę, w czasie uczty zabił go, a poćwiartowane ciało rozrzucił. Za tę zbrodnię bogowie ukarali Pelopsa, zsyłając na Grecję klęskę głodu.

Suada, Suadela, rzymska bogini miłosnych pochlebstw i swatania, utożsamiana z grecką boginią -» Pejto. suknia Harmonii, prezent ślubny (peplos) ofiarowany —> Harmonii przez boginię —»Atenę. Suknia była nasycona zbrodniami i nieszczęściami, z którymi zetknęli się później wszyscy potomkowie Harmonii (według innych legend: nasycona była trującym płynem). Patrz także Alk-meon, Amfiaraos, Eryfila, naszyjnik Harmonii, Polynejkes, Tersandros.

Sybilla, natchniona wieszczka. Prorokini, spontanicznie przepowiadająca przyszłe, najczęściej katastroficzne, wydarzenia. Córka króla Troady —> Dardanosa (inne wersje podają, że była córką —»Zeusa i Lamii). Później imię to nadawano wszystkim wieszczkom i głównym kapłankom —> Apollona w Erytrei, w —> Delfach, na Samos, a nawet w italskim Tiburze. Nadawano im imiona od wyroczni, gdzie przebywały. Największą sławą cieszyła się S. z —> Cumae w Kampanii (pochodząca z Erytrei w Azji Mniejszej). Od niej też król Tarkwiniusz Pyszny (VI w. p.n.e.) nabył zbiór przepowiedni, przechowywany następnie w świątyni —> Jowisza na -* Kapitolu. Gdy w 83 r. p.n.e. Kapitol spłonął, wcześniejszy zbiór został zastąpiony nowym zbiorem, przechowywanym w świątyni Apollona na Palatynie. W trudnych dla państwa chwilach kolegium kapłańskie, od czasów Sulli liczące 15 członków, zobowiązane było badać księgi S. Około roku 400 kazał zniszczyć Księgi sybiliń-