IMGi07 (2)

uogólnianie, rozumowanie, wnioskowanie i abstrahowanie. Efektywność myślenia - umiejętność rozwiązywania problemów, twórczość, odkrycia zależą od rozwoju i poziomu operacji umysłowych, które kształtują sic od wczesnego dzieciństwa.

Rozwój myślenia według J. Piageta przebiega stopniowo - etapami i ma charakter sekwencyjny. Wszystkie dzieci przechodzą przez etapy rozwojowe w identycznej kolejności, natomiast różnice występują w czasie poszczególnych etapów. Wyróżnił cztery etapy rozwoju poznawczego:

-    okres sensoryczno-motoryczny,

-    wyobrażeń przedoperacyjnych,

-    operacji konkretnych,

-    operacji formalnych.

W okresie przedszkolnym kształtują się wyobrażenia przedoperacyj-ne i dziecko myśli konkretno-wyobrażeniowo, impulsywnie i intuicyjnie, natomiast okres operacji konkretnych pojawia się około 7. roku życia i cechuje go myślenie słowno-logiczne^4S.

„Rozwój myślenia jest więc rozwojem w formie spirali: każdy problem myślowy jest dostępny dla dziecka w każdym wieku i nie jest automatycznie ograniczony"⁴⁶.

W okresie przedszkolnym w umyśle dziecka dokonuje się wiele operacji myślowych, które powiązane są ze spostrzeganiem świata, rozwojem mowy, a ich rozwój jest nie tylko uzależniony od czynników organicznych, lecz przede wszystkim środowiskowych, bodźców stymulujących, względnie hamujących procesy umysłowe.

Edward de Bono na podstawie wieloletnich badań wyróżniu myślenie praktyczne, reaktywne, aktywne, perspektywiczne i intuicyjne, które należy stymulować od wczesnych lut życia⁴⁷.

⁹⁹ B,J, Wadsworth, Teoria Piageta..., op, ęjt,

^w K. Knhnstamn, Praktycznapsychologia dziecka, WSiP, Warszawa 1989, s, 236. ¹ l^!. tle Bono! Naucz .swoje dziecko myHei⁴, Warszawa I 995; tenZe, Z nowym my Heniem w nowe tysiąclecie, Poznań 2001,