Kompost, ściółka, nawozy zielone Paul Seitz5

a oprócz tego dostarcza substancji mineralnych przyszłym uprawom. Można powiedzieć, że nawozy zielone odgrywają w naszym ogrodzie bardzo pożyteczną rolę:

-    polepszają strukturę gleby;

-    pobudzają do działania organizmy glebowe, a więc wpływają na wytwarzanie agregatów glebowych;

-    dostarczają składników pokarmowych;

-    chronią glebę przed wysuszeniem i erozją;

-    powstrzymują rozwój chwastów;

-    mają duże znaczenie w pszczelarstwie (szczególnie esparceta);

-    oprócz pszczół przyciągają i są siedliskiem dla wielu innych pożytecznych owadów.

Wpływ nawozów zielonych na strukturę gleby

Nawóz zielony naturalnie Rośliny posiane lub posadzone na glebie, któ-spulchnia głębsze warstwy rej spodnia warstwa (np. warstwa podłużna) gleby, jest szczególnie ubita, są mniej produktywne, gdyż większość energii przeznaczają na drążenie korzeniami tychże warstw. Odbywa się to kosztem czasu wzrostu rośliny oraz liczby wytworzonych przez nią owoców. Jedynym skutecznym sposobem zapobiegającym takiej sytuacji jest zastosowanie nawozu zielonego, który rozkrusza zaskorupiałą glebę i spulchnia ją, a także poprawia jej własności biologiczne.

Nawozy zielone utrzymują w glebie odpowiednią wilgotność. Dzięki temu dżdżownice znajdują tam wspaniałe warunki do życia i rozwoju. Już po jednokrotnym zastosowaniu nawozów zielonych można się przekonać, jak bardzo wzrosła liczebność tych pożytecznych zwierząt.

Dżdżownice budują w glebie system kanałów, ważny w utrzymaniu prawidłowych stosunków powietrzno-wodnych w glebie. Umożliwia to

Cechy i sposób działania nawozów zielonych

Dżdżownice docierają nawet 2 m w głąb ziemi.

Korzenie roślin chętnie wrastają w wydrążone przez dżdżownice korytarze.

Budowa gruzełkowatego agregatu glebowego; na schemacie przedstawiono:

1.    elementy mineralne,

2.    kolonię organizmów glebowych,

3.    błonkę wodną,

4.    koloidy próchnicze i ilaste,

5.    pory średnie,

6.    pory duże

korzeniom oddychanie (pobieranie tlenu) i wydalanie nadmiaru C0₂, a co za tym idzie prawidłowe funkcjonowanie całych roślin. Jak wiadomo, zawartość powietrza w glebie powinna wynosić 25-30%. Jeżeli spada poniżej 10%, we wzroście roślin zaczynają występować zakłócenia. Właśnie temu zapobiegają dżdżownice.

Spełniają one jeszcze inne ważne funkcje: umożliwiają równomierny przepływ wody w glebie oraz stwarzają odpowiednie warunki życia innym organizmom glebowym, np. sko-czogonkom, roztoczom itp.

O tym czy gleba jest zbita i czy zawiera pokłady wody stagnującej, przekonujemy się obserwując gatunki chwastów na niej rosnące. Skrzyp polny, jaskier rozłogowy, mięta polna są dla nas wskazówką, że w glebie jest za mało próchnicy. Natomiast gwiazdnica pospolita i pokrzywa są świadectwem urodzajności gleby.

Ziemie uprawne należy nawozić masą zieloną przez cały rok. Tylko w ten sposób chronimy ją przed erozją wietrzną i wodną. Należy sobie uzmysłowić, że podczas ulewnego deszczu w ciągu 1 minuty spada 1 mm wody! Jeśli deszcz z całym impetem dotrze bez przeszkód do nie osłoniętej powierzchni gleby, to rozmyje jej wierzchnie warstwy i zamuli. Tymczasem gleba porośnięta roślinami przeznaczonymi na nawóz zielony jest osłonięta przed bezpośrednim działaniem żywiołu, a oprócz tego charakteryzuje się jeszcze zdolnością lepszej infiltracji wody. W tej sytuacji wsiąkająca w nią deszczówka nie uszkadza jej struktur wewnętrznych. Odnosi się to również do gleby okrytej warstwą ściółki także w zimie.

Wszystkie powyższe informacje dotyczą nie tylko całorocznych upraw roślin przeznaczonych na nawozy zielone, ale także wysiewanych jako poplon po zbiorze warzyw lub jako śródplon między wysoko rosnącymi roślinami głównymi.

127