WPROWADZENIE
Architektura współczesnych kościołów katolickich zachowuje podobieństwa i odmienności zarówno w stosunku do architektury sakralnej innych systemów religijnych (Hinduizmu, Buddyzmu, Konfucjonizmu czy Toaizmu), w porównaniu ze wzorcami budowli sakralnych reiigii monoteistycznych (Judaizmu i Islamu), jak i w odniesieniu do architektury różnych wyznań z kręgu Chrześcijaństwa. O zróżnicowaniach, zachodzących między budowlami sakralnymi, wywodzących się nierzadko ze wspólnych ideowo-przestrzemych wzorców, decyduje szereg uwarunkowań. Można je usystematyzować w dwóch grupach, w zależności od ich źródeł:
1) uwarunkowania doktrynalne • mają charakter arbitralnie obowiązujących kanonów -ściśle odzwierciedlających niezmienne pryncypia poszczególnych systemów refcgęiych, wyznań, konfesji, obrządków czy rytów
2) uwarunkowania kulturowe • są pochodnymi komplementarnych obszarów środowiska kształtowanego przez człowieka, którego integralnym elementem stają się miejsca kuto religijnego.
W syntezie tych uwarunkowań tkwi istota różnic, jakie zachodzą w archSekturzs sakralnej różnych reiigii i wyznań. Niezależnie od wyraźne zarysowanych wzajemnych odmienności współczesne świątynie nie przestają odzwierciedlać ontołogcznaj dwoOośa Budowlom tym wciąż przypisujemy jednocześnie przymioty materii i ducha, zwyczajności i nadzwyczajności, ułomności i doskonałości, doczesności i ponadczasowośo Znajdujemy je w archetypach • stanowiących o prehistorycznych korzenach arch*akh*y sakrwną chrześcijaństwa * jak również w jej ewolucji którą odzwierciedlą wzory śweęyń, wznoszonych w zróżnicowanych uwarunkowaniach kulturowych na przestrzeń dwóch tysięcy tai Dwowtość architektury sakralnej • określana najkrócej antynomią pojęć ptolanum«saoun - zytattęs nowe ujęcia w świetle sformułowań II Soboru Watykańskiego, odnoszących »f do taytanów kształtowania idei i form świątyń katolickich.