-„otoczenie prawne, obgmuiaec istniejący porządek pro**#• *to' pień szczegółowości norm prawnych, system rozstrzygania sporów na drodze prawnej.
- otoczenie ekonomiczne - te model gospodarki (rynkowa, piwio-
wana. mieszana), zasoby i wartość majątku narodowego, tempo
- otoczenie socjologiczne - obejmuje warstwowa i klasowa stntk-nire społeczeństwa. ruchliwość społeczna, przedsiębiorczość, pojmo-wanie ról społecznych, poziom zabezpieczenia społecznego.
- otoczenie dcmograficąis, M
».yvłłnp płci, wieku, zasoby siły roboczej, mobilność siły roboczej, rozmieszczenie ludności w miastach i na wsi itp.,
, morzenie, naturalne nhąmuiarr zasoby naturalne, klimat, jakość gleb, stosunki wodne, stopień skażenia środowiska naturalnego
itp.40
Jest oczywiste, że nie wszystkie elementy otoczenia zarówno bliższego, jak i dalszego maja takie samo znaczenie dla funkcjonowania organizacji. Różne elementy, w różnym czasie mogą mieć znaczenie dominujące, bowiem w organizacji wszystko się zmienia, jak również zmienia się otoczenie.
przedsiębiorstwa oraz/lub domeny41.
Interesującej analizy otoczenia dokonali Horst Steinmann i Georg Schreyógg. Autorzy ci wychodzą z założenia, że skuteczne zbadanie otoczenia jest możliwe, gdy opracowana jest koncepcja przedmiotu analizy. Należy na początku zadecydować, czy analiza ma dotyczyć
legia domeny ma określić, jak ma być rozegrana walka konkurencyj-
Strategia przedsiębiorstwa daje według wymienionych autorów odpowiedź na pytanie, w jakich domenach przedsiębiorstwo ma działać i w jakim stosunku pozostają one względem siebie, zaś stra-
na w granicach już określonej domeny. Odpowiednio do tego zmienia się przedmiot analizy.
Steinmann i Schreyógg analizę domeny dzielą na dwie części, tj.
analizę otoczenia dalszego i otoczenia bliższego (konkurencyjnego), (rob. rys. 6). Otoczenie bliższe odzwierciedla zewnętrzne siły oddziałujące na systemy interakcyjne, otoczenie dalsze wskazuje na ogólne czynniki i systemy działające na domenę w sposób raczej pośredni42.
40 Tamar. a. 136 i n.
41 Ząb. H. Stdasann. G. Seta**®, jw*. * 86.
° taft. i 86 i n.
Wspomniani autorzy uważają, że otoczenie dalsze powinno być obserwowane i analizowane bez ograniczeń, bowiem w miarę możności trzeba zbadać wszystkie potencjalnie znaczące trendy i kierunki rozwoju. Ponieważ ze względów systemowych jest to niemożliwe, w celu zainicjowania nieuniknionego procesu selekcji przyjęto cztery główne obszary:
1. otoczenie makroekonomiczne,
2. otoczenie technologiczne,
3. otoczenie polityczno-prawne,
4. otoczenie socjokulturowe.
Ilustracją tej koncepcji jest rys. 6.
Ryt. 6. Bliisrc i otoczenie przedsiębiorstwa
Źródło: H Stommami. O. Schreyógg. Zanadto** Podstawy tamuama pntdmtbot tomom Koncepcje, funkcjo, przykłady. Wrocław 1992. a. 88.
Otoczenie makroekonomiczne - analiza ekonomiczna otoczenia powinna obejmować badania nie tylko stanu istniejącego, lecz dotyczyć przyszłego rozwoju firmy. Potencjalnych elementów wywierających wpływ na dalszy rozwój jest wiele. Należą do nich m.in.: rozwój produktu społecznego brutto, wielkość bezrobocia, prognoza koniunktury i in. Konieczne jest w każdej organizacji obserwacja i badanie kierunków rozwoju ekonomicznego kraju i zagranicy w celu odkrywania nowych związków i powiązań, które mogą przynieść nowe szanse i rozwiązania dla firmy.
Otoczenie technologiczne - charakteryzuje sic ogromną zmiennością i dynamicznym rozwojem. Podstawowym zadaniem ana-
99