-„otoczenie prawne, obgmuiaec istniejący porządek pro**#• *to' pień szczegółowości norm prawnych, system rozstrzygania sporów na drodze prawnej.

- otoczenie ekonomiczne - te model gospodarki (rynkowa, piwio-


wana. mieszana), zasoby i wartość majątku narodowego, tempo


- otoczenie socjologiczne - obejmuje warstwowa i klasowa stntk-nire społeczeństwa. ruchliwość społeczna, przedsiębiorczość, pojmo-wanie ról społecznych, poziom zabezpieczenia społecznego.

- otoczenie dcmograficąis, M



».yvłłnp płci, wieku, zasoby siły roboczej, mobilność siły roboczej, rozmieszczenie ludności w miastach i na wsi itp.,

, morzenie, naturalne nhąmuiarr zasoby naturalne, klimat, jakość gleb, stosunki wodne, stopień skażenia środowiska naturalnego

itp.40


Jest oczywiste, że nie wszystkie elementy otoczenia zarówno bliższego, jak i dalszego maja takie samo znaczenie dla funkcjonowania organizacji. Różne elementy, w różnym czasie mogą mieć znaczenie dominujące, bowiem w organizacji wszystko się zmienia, jak również zmienia się otoczenie.

przedsiębiorstwa oraz/lub domeny41.


Interesującej analizy otoczenia dokonali Horst Steinmann i Georg Schreyógg. Autorzy ci wychodzą z założenia, że skuteczne zbadanie otoczenia jest możliwe, gdy opracowana jest koncepcja przedmiotu analizy. Należy na początku zadecydować, czy analiza ma dotyczyć

legia domeny ma określić, jak ma być rozegrana walka konkurencyj-


Strategia przedsiębiorstwa daje według wymienionych autorów odpowiedź na pytanie, w jakich domenach przedsiębiorstwo ma działać i w jakim stosunku pozostają one względem siebie, zaś stra-

na w granicach już określonej domeny. Odpowiednio do tego zmienia się przedmiot analizy.

Steinmann i Schreyógg analizę domeny dzielą na dwie części, tj.


analizę otoczenia dalszego i otoczenia bliższego (konkurencyjnego), (rob. rys. 6). Otoczenie bliższe odzwierciedla zewnętrzne siły oddziałujące na systemy interakcyjne, otoczenie dalsze wskazuje na ogólne czynniki i systemy działające na domenę w sposób raczej pośredni42.

40    Tamar. a. 136 i n.

41    Ząb. H. Stdasann. G. Seta**®, jw*. * 86.

° taft. i 86 i n.

Wspomniani autorzy uważają, że otoczenie dalsze powinno być obserwowane i analizowane bez ograniczeń, bowiem w miarę możności trzeba zbadać wszystkie potencjalnie znaczące trendy i kierunki rozwoju. Ponieważ ze względów systemowych jest to niemożliwe, w celu zainicjowania nieuniknionego procesu selekcji przyjęto cztery główne obszary:

1.    otoczenie makroekonomiczne,

2.    otoczenie technologiczne,

3.    otoczenie polityczno-prawne,

4.    otoczenie socjokulturowe.

Ilustracją tej koncepcji jest rys. 6.

Ryt. 6. Bliisrc i    otoczenie przedsiębiorstwa

Źródło: H Stommami. O. Schreyógg. Zanadto** Podstawy tamuama pntdmtbot tomom Koncepcje, funkcjo, przykłady. Wrocław 1992. a. 88.

Otoczenie makroekonomiczne - analiza ekonomiczna otoczenia powinna obejmować badania nie tylko stanu istniejącego, lecz dotyczyć przyszłego rozwoju firmy. Potencjalnych elementów wywierających wpływ na dalszy rozwój jest wiele. Należą do nich m.in.: rozwój produktu społecznego brutto, wielkość bezrobocia, prognoza koniunktury i in. Konieczne jest w każdej organizacji obserwacja i badanie kierunków rozwoju ekonomicznego kraju i zagranicy w celu odkrywania nowych związków i powiązań, które mogą przynieść nowe szanse i rozwiązania dla firmy.

Otoczenie technologiczne - charakteryzuje sic ogromną zmiennością i dynamicznym rozwojem. Podstawowym zadaniem ana-

99