JAN PAWEŁ II KOŚCIÓŁ JANA PAWŁA II 34

mniany Uniwersytet Gregoriański, działają tu także małe uniwersytety specjalizujące się w wąskiej dziedzinie wiedzy jak np. muzyka sakralna. Obok uczelni, których początki sięgają wieków średnich, są także uczelnie bardzo młode, założone już po wojnie.

Oto pobieżny rzut oka na nie.

Zacznijmy od największego. To niewątpliwie Uniwersytet Gregoriański Założył go w 1552 roku sam święty Ignacy Loyola. Jest jedną z nielicznych wyższych uczelni Rzymu, która niemal od początku Biblioteka w Angeiicum szczyci się tytułem „uniwersytetu”: już w cztery lata w

GRZEGORZ GAŁAZKA

GRZEGORZ GALAZKA

m po jego powstaniu tytuł ten nadał mu Paweł IV (a po-Ojciec Edward Kaczyński twierdził go św. Pius V). Od początku prowadzili go - rektor Angeiicum jezuici, ale przez jakiś czas uniwersytet nie miał imienia. Dopiero w 1582 roku papież Grzegorz XTTT obdarzył uczelnię nową siedzibą i zasili! jej kasy, czym za-

I nieograniczona Papieskie uczelnie od dawna uskar-I żają się na masowy napływ studentów włoskich. Kie-I dyś państwo honorowało wyłącznie dyplomy wydzia-I łów teologu i prawa kanonicznego; po wejściu w żyde I nowego konkordatu (z roku 1984) uznawane są dypto-I my wszystkich wydziałów uczelni papieskich. Mekió-I rych przyciągać może także fakt, że ich poziom bywa I w wielu przypadkach niższy niż uczelni „świeckich^-. I Jest on bowiem „zaniżany” przez studentów z Tize-I ciego Świata, którym z rozmaitych powodów brakuje I dobiych, solidnych podstaw. Ponadto i wykładowcy -I w większości pochodzący spoza Włoch - nie zawsze I biegle władają językiem tego kraju, który jest języ-I kiem wykładowym. Już Jan Ostroróg by! zawiedzio-I ny poziomem rzymskich uczelni kośdełnych i miał za I złe pchającym się na nie Polakom, że studiują po ieb-I kach i niedbale, a po powrocie szarogęszą się i pysz-I nią dyplomem, czym nie wyświadczają najlepszej I przysługi ani ojczyźnie, ani Kościołowi—

Ponieważ możliwość studiowania w Rzymie jest I dla wielu, szczególnie z krajów rozwijających się, I swoistym przywilejem i zaszczytem - studiują I zawzięcie, wkuwając dniem i nocą. Dla Kościoła I uczelnie te są kuźnią kadr np. dwie trzecie bisku-I pów Ameryki Łacińskiej studiowało na Uniwersy-I tecie Gregoriańskim.

Obok wielkich uniwersytetów, wzorujących się I głównie na uczelniach amerykańskich, jak np. wspo-skarbił sobie wdzięczność - i nazwę. Początkowo na tej uczelni działał tylko wydział teologiczny. Pius IX - w 1876 - powołał wydział prawu kanonicznego, a jego następca Pius XI w latach 20. naszego stulecia wcielił do niego wyższą szkołę literatury łacińskiej oraz dwa instytuty: biblijny i studiów wscho dnich, zajmujący się Kościołami Wschodnimi i dlatego od początku podlegający nie tylko kongregacji wychowania katolickiego (watykańskie ministerstwo oświaty, na którego czele stoi od niedawna Polak, arcybiskup Zenon Grocholewski), ale także kongregacji tychże Kościołów Wschodnich. Obie te placówki istniały już wcześniej: „Bibliami" na początku wieku założył św. Pius X, a Instytut Wschodni Benedykt XV w 1917, czyli w roku rewolucji bolszewickiej, ale - jak się podkreśla - był to zwykły zbieg okoliczności. Kształcąca się tam młodzież doskonaliła się w groźnie do niedawna brzmiących na wschód od Łaby „seientiis ecclesiasticis orientalibus". Od połowy lat 60. są to znowu samodzielne placówki dydaktyczno-badawcze. Uniwersytet Gregoriański jest najbardziej znanym -obok Laterańskiego - _aieneum“ papieskim w Rzymie. Jego wielkim kanclerzem jest z urzędu prefekt wspomnianej kongregacji wy chowania katolickiego, a jego zastępcą - aktualny generał jezuitów (dzisiaj Hans-Peter Kolvenbach).

Papieski Uniwersytet Laterański jest znacznie młodszy od „Gregorianum". Założony w 1773 przez Klemensa XIV dopiero od 1959 posiada w swej nazwie przymiotnik „papieski". Tymczasem jest on