kupisiewicz dydaktyka ogólna7

176 Dydaktyka ogólna

Blankertz 11. Theorien und Madelle der Didciktik. Wyd. 12. Munchen 1984, Juven-ta Verlag.

Enzyklopadie Erziehungswissenschgft. Tom 3. Hamburg 1984, Klett-Cotla Ver-lag.

Flechsig K.H. Erstfassung eines Katalogs didaklischer Modelle. Góttingen 1978, maszynopis powielony.

Glóckel H. Vom Unterricht. Lehrbuch der Allgemeinen Didciktik. Bad Heilbrunn 1990, Verlag Julius Kiinkhardt.

Kamiński A. Aktywizacja i uspołecznianie uczniów w szkole podstawowej. Warszawa 1960, PZWS.

Kupisiewicz Cz. Paradygmaty i wizje reform oświatowych. Wyd. 2. Warszawa 1994, Wyd. „Żak".

Nawroczyński B. Zasady nauczania. Wyd. 3. Wrocław - Warszawa - Kraków 1961, Ossolineum.

Okoń W. Słownik pedagogiczny. Wyd. 5. Warszawa 1992, PWN.

Parkhurst H. Wykształcenie według planu daltońskiego. Tłum. Z. Umińska i PI.E. Kennedy. Wyd. 2. Lwów - Warszawa, Książnica Atlas.

Padagogisches Wórterbuch. Berlin 1987, Volk und Wissen Verlag.

Schultz W. Unterrichtspłarumg. Munchen (...) 1980, Juventa Verlag.

Sickinger J.A. Organisation grosser Volksschulkórper nach der naturlichen Leistungsfdhigkeit der Kinder. Wyd. 2. Mannheim und Leipzig 1911, Benshe-imer.

Sośnicki K. lekcja. W: Encyklopedia pedagogiczna. Warszawa 1993, Fundacja „Innowacja”.

Sośnicki K. Pedagogika esencjalizmu w USA. „Kwartalnik Pedagogiczny" 1958, nr 4.

The Educators Encyclopedia. Wyd. 9. Englewood Cliffs 1988, Prentice-IIall.

ŚRODKI KSZTAŁCENIA

Nieodzownym składnikiem racjonalnie zorganizowanego i realizowanego procesu nauczania - uczenia się są środki dydaktyczne. Wprawdzie, jak podkreśla W. Okoń (1992, s. 206), nic wyłącznie one decydują o końcowych wynikach pracy dydaktyczno-wychowawczej, niemniej jednak, wzbogacając stosowane metody nauczania, przyczyniają się do wzrostu ich efektywności. W szczególności środki dydaktyczne, właściwie dobrane i umiejętnie wkomponowane w repertuar wykorzystywanych przez nauczyciela metod i form organizacyjnych nauczania, ułatwiają prawidłową realizację zasady poglądowości i zasady przystępności. Dzięki temu usprawniają one nie tylko bezpośrednie poznawanie rzeczywistości przez uczniów, lecz dostarczają również tworzywa - w postaci wrażeń i spostrzeżeń - na którym opiera się poznawanie pośrednie.

1. Pojęcie i funkcje środków kształcenia

środki dydaktyczne są to przedmioty materialne, które, dostarczając uczniom okieślonych bodźców oddziałujących na ich wzrok, słuch, dotyk itd., ułatwiają im bezpośrednie i pośrednie poznawanie rzeczywistości, dzięki czemu usprawniają proces nauczania - uczenia się, a przez to wpływają korzystnie na jego efekty końcowe. Słowo „przedmiot”, użyte w powyższej definicji, odnosi się zarówno do przedmiotów oryginalnych, jak i do ich zastępników modelowych, obrazowych, słownych lub symbolicznych.

Tak rozumiane środki dydaktyczne spełniają w procesie nauczania - uczenia się następujące funkcje:

• ułatwiają uczniom poznawanie określonych rzeczy, zjawisk i procesów poprzez ich reprezentowanie (w tym sensie środki dydaktyczne są „środkami pomocniczymi”) lub pośredniczenie między owymi rzeczami itd. a dziećmi i młodzieżą (w tym przypadku stanowią „środki pośredniczące”);