Laboratorium materiałoznawstwa5

50

na krzywych termicznych zaznaczył się odcinek poziomy, który Jest związany z krzepnięciem mieszaniny eutektycz-nej, zwanej często eutektyką. Zgodnie z regułą faz;

S * 2 - 3 t 1 » 0,

krzepnięcie eutektyki w stanie równowagi związane Jest z brakiem stopni swobody układu, gdyż występują tu równocześnie trzy fazy: oleoz jednorodna oraz w mieszaninie eutektyoznej dwa roztwory stałe:    roztwór stały u metalu

A w B 1 roztwór stały {J metalu B w A. Po połączeniu ze sobą punktów początków krzepnięcia, tzn. punktów 1, 2, 4, 7, 9, 11, otrzymujemy linię nazywaną likwidusem. Połączenie ze sobą punktów końców krzepnięcie - punktów 1, 3, $, 8, 10, 11 da nam linię nazywaną solidusem. Linia wyznaczona punktem 6 (dla określenia przebiegu tej linii należałoby przebadać więcej stopów z tego zakresu") Jest linią zmiennej rozpuszczalności metalu B w A w stanie stałym.

Dla wyznaczenia punktów krytycznych przemian zachodzących w stanie stałym omówiona wyżej metoda rjnalizy termicznej Jest za mało dokładna, głównie z powodu małych efektów cieplnych towarzyszących tym przemianom™

Do najbardziej rozpowszechnionych metod badania przemian w stanie stałym należą:

-    termiczna metoda różnicowa, przy której chłodzi się dwie próbki badaną i wzoroową,w danym zakresie temperatur nie podlegającą przemianom,

-    metoda dilatometryczna badająca zmiany wymiarowe, towarzyszące przemianom w stanie stałym.

2.2.ń. Podstawowe typy układów równowagi fazowej stopów podwójnych

Typ wykresu zależy od wzajemnego oddziaływania na siebie składników stopu w stanie ciekłym i stałym^ W sto-paca technicznych większość metal- rczpuszcze •■lę w »w nie w stanie ciekłym całkowicie, tworząc niezależnie cd 3tosunku składników Jednorodne roztwory ?is£łe.

W etanie stałym składniki mogą

1)    całkowicie się rozpuszozać twc-rząt stepy łędąoo roztworami stałyiui ciągłymi,

2} zupełnie się nis rozpuszczać tworząc stepy będące mieszaninami ozyatych składników,

2)    rozpuszczać się częściowo tworząr stopy będące zależnie od stężenie czyatyoh składników, roztworami stałymi lub mieszaninami roztworów stełyoh granicznych.

Wyżej wymienione przypadki stanowią podstawowe typy k" adów równowagi fazowej.. W wcopach teohnicznyoh układy ą bardziej skomplikowane ze względu na występowanie faz międzmetelloznych oraz przemian alotropowych metali.

' y_ «_ Bud owa t rój .«§ ta przystanków eutektyoznyoh wykrętu Sauveure oraz układ równowagi atrukturalnej

Występujsoe na krzywych termioznyoh stopów IV, V i VI rys 2 +' odcinki poziome 8-8’, 10. 10', 11 11* odpowiadają krzepnięciu -leozy o składzie autaktycznym w stałej imperatorze Temperatura ta utr^ ■ •■uje się tak długo, ez zakońozy Bię krzepnięcie mieszaniny eutektyoznej dwóch roztworów stałych, graniozayoh Mości mieszaniny eutak-tycznej (eutektyki w «r- rukti *»■ y h trzech stopów są różne - najnui • ;»st -» w one — e 100^ w stopie v ( stop ■ składzie iw! z: , > hozn s ) także długości •ido-.uów poziomy:.;. i~ - r- ■ eutaktycznych ne k zy wyoh termicznych. «Tł' v '    przy ttuków tą proporcjo

nalna do ilośoi autamtyfci w stój ech.- Można Je ze obą porównywać poAcz-    Jizy termicznej, Jedli były ^v«dane

jednakowe cięzarowo Ilości stopów oraz warunki badania